ဂျီစီ ခရီးကြမ်း - ၅

ကျောင်းမှာ ၈ လတက် ၂ နှစ်ခွဲ အင်တန်းရှစ်ဆင်း အလုပ်အချိန်ပြည့်လုပ် အဝေးသင်တက်တာကို Ciricular Practical Training CPT လို့ ခေါ်ပါတယ်။ ကျောင်း ၂ နှစ်တက် ၂ နှစ်  အင်တန်းရှစ်ဆင်းတာကို Optional Practical Training OPT လို့ ခေါ်ပါတယ်။ OPT ဆင်းနေတုန်း စာလုပ်စရာမလိုတော့ CPT က OPT ထက် ပိုပင်ပန်းတယ်လို့ထင်တယ်။ ကိုယ်တို့ကျောင်းက CPT ၈ လ ကျောင်းတက်ပြီးတာနဲ့ လုပ်ငန်းခွင်ဝင်ဖို့ သင်တန်းပေးတယ်။ စီဗွီဖောင်ပေးလိုက်ရင် replacement course သင်ကြားတဲ့ဆရာတွေက စာမျက်နှာ ၂ မျက်နှာ စတိတ်ဖောမတ်နဲ့ ပြင်ဆင်ထားတဲ့ စီဗွီဖောင် ပြန်ပေးတယ်။ အမေရိကန် ဓလေ့ထုံးစံတွေကို သင်ကြားပေးတယ်။ လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်တဲ့အခါ မနီးမဝေးသင့်တော်တဲ့ အကွာအဝေးကနေ မဖွမညှစ် လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်တတ်အောင် ကျောင်းသားတွေ တယောက်ခြင်းအခန်းရှေ့ထွက် လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ရတယ်။ အင်တာဗျူးသွားတဲ့အခါ ရုံးဝတ်စုံဝတ်ဆင်သင့်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်မှာ အရောင် ၃ ရောင်ထက် မပိုသင့်ဘူး။ ဟိုင်း ဟောင်းအာယူဆိုတာ ဟိုင်းပါတဲ့။ အမေရိကန်တွေက အနံ့ကိုသတိထားလို့ ဆိုးဝါးတဲ့အနံ့တွေ မရှိဖို့လိုတယ်။ အရည်အချင်းတူတဲ့နှစ်ယောက်ဆို လက်မြောက်ခိုင်း အနံ့ဆိုးမထွက်တဲသူကို ရွေးမယ်ဆိုတဲ့ ကာတွန်းလေးပြတော့ ရယ်လိုက်ကြတာ။ ၁ မိနစ်အတွင်း ကိုယ့်အကြောင်းကို အထိမိဆုံး ပြောနိုင်အောင် လေ့ကျင့်ရတယ်။

အင်တာဗျူးရင် မေးတတ်တဲ့ ကိုယ့်ရဲ့အားသာချက်၊ အားနည်းချက်၊ ရည်မှန်းချက်၊ ဘယ်အခက်အခဲက ဂုဏ်အယူရဆုံးလဲ၊ ဘာတွေလေ့လာသင်ယူချင်လဲ၊ အားလပ်ချိန်မှာ ဘာတွေလုပ်သလဲ၊ ဘာဝါသနာပါလဲဆိုတာတွေ ပြင်ဆင်ရတယ်။ အတန်းဖော်တွေ ပြောတဲ့အထဲမှာ ကောင်းတာတွေပါရင် မှတ်ထားပြီး အင်တာဗျူးဖြေတဲ့အခါ ထည့်ပြောတယ်။ စတိတ်မှာ ဘာ visa status နဲ့နေတာလဲလို့မေးရင် F1 ကျောင်းသားဗီဇာလို့ မဖြေနဲ့။ ကျောင်းသားဗီဇာလို့ ဖြေလိုက်လို့ကတော့ တခါတည်းဖုန်းချသွားရော။ တရားဝင်အလုပ်လုပ်ခွင့် work authorization  ၂ နှစ်ခွဲ ရှိပါတယ် ကျောင်းသားဗီဇာနဲ့လို့ ဖြေရတယ်လို့ သင်တယ်။ ဒီလောက်အတန်တန် သင်နေတဲ့ကြားထဲက ဘာဗီဇာနဲ့ နေတာလဲလို့ လျှပ်တပြတ်မေးလိုက်တဲ့အခါ အီသီယိုးပီးယားကျောင်းသားယေဒီက ကျောင်းသားဗီဇာနဲ့ပါလို့ မဆိုင်းမတွဖြေလိုက်တဲ့အခါ တတန်းလုံး ပွဲကျတော့တာပဲ။ အာဂျီရိုထမင်းစားဆောင်မှာတွေ့တဲ့ ယေဒီကို ဘာဗီဇာနဲ့နေတာလဲလို့နောက်တော့ တရားဝင်အလုပ်လုပ်ခွင့်ရှိတဲ့ ကျောင်းသားဗီဇာပါလို့ အရွှန်းသံလေးနဲ့ ပြန်ဖြေတယ်။ အင်တာဗျူးမှာမေးတတ်တဲ့ ပုစ္ဆာတွေ၊ ပြသနာဖြေရှင်းနည်းတွေ လေ့လာပြီး အင်တာဗျူးကောင်းကောင်း ဖြေနိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်ရတယ်။ အလုပ်အော်ဖာရတဲ့အခါ ချက်ချင်းလက်မှတ်မထိုးဘဲ ကျောင်းကိုအရင်ပြ ကျောင်းမှအိုကေဆိုမှ လက်မှတ်ထိုးသင့်ပါတယ်တဲ့။

ကိုယ်တွေက စတိတ်အတွေ့အကြုံမရှိသေးတော့ စာချုပ်ထဲက လှည့်ကွက်တွေကို မသိနိုင်ဘူးလေ။ ရိုက်စားအိန္ဒိယ ကုမ္ဗဏီတွေ အထူးသဖြင့် နယူးဂျာဆီပြည်နယ်ဖက်ကဟာတွေက ကျောင်းသားတွေ အလုပ်အရမ်းလိုချင်နေမှန်းသိတော့ သူတို့ဆီမှာ သင်တန်းလာတက် ၃ လပြီးရင် အလုပ်သွင်းပေးမယ် ၆ လလုပ်ပေးရမယ်ဆိုပြီး မက်လုံးပေး။ နောက်တော့ သူတို့ပရောဂျက်တွေမှာ လစာနည်းနည်းနဲ့ မတန်မရာလုပ်ခိုင်း။ ဒီထက်ကောင်းတဲ့အလုပ်အော်ဖာရတော့ ထွက်လို့လည်းမရ ထွက်ရင် ၆ လစာပေးရမယ်ဆိုလို့ ကျောင်းက ကူညီဖြေးရှင်းပေးရတာတွေ ရှိတယ်။ အလုပ်ရရင်၊ အလုပ်ပြောင်းရင်၊ လေးအော့ဖ်ဖြစ်ရင်၊ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် အရင်ဆုံးကျောင်းကို အကြောင်းကြောင်းရမယ်တဲ့။ စတိတ်မှာ SSN Social Security Number က အရေးကြီးတယ်။ အင်တာဗျူးတွေမှာ background check လုပ်ချင်လို့ SSN နံပါတ်တောင်းရင် နောက်ဆုံးဂဏ္ဏန်း ၄ လုံးကိုသာ ပေးပါတဲ့။ SSN ကဒ်ဆိုတာ ဂဏ္ဏန်း ၉  လုံး နာမည်ပါတဲ့ စာရွှက်သေးသေးလေးတခု။ နာမည်နဲ့ SSN နံပါတ်သိရင် identity theft လုပ်နိုင်တယ်တဲ့။ ကျောင်းရောက်ပြီး ၂ လအကြာ ကွန်ပျူတာအခန်းစောင့် ၅ နာရီလားမသိ လုပ်ရတယ်။ ကျောင်းက ပိုက်ဆံနည်းနည်းပေးတယ် SSN ရအောင်လို့။ သိလား စန်းစန်း SSN က အရေးကြီးတယ် အမ်းထရူးဂူရုန်းက နီဘာစကားပြည်နယ်က တက္ကသိုလ်တခုမှာ တက်နေတာ ၆ လ ကြာတဲ့အထိ SSN မရလို့ ဒီကျောင်းကိုပြောင်းလာတာ။

စတိတ်မှာ credit scores လည်း အရေးကြီးတယ် ခရက်ဒစ်ကဒ်သုံးပြီး ပိုက်ဆံဆပ်နိုင်မှ ခရက်ဒစ်စကိုးတက်မှာ။ ကယ်ပီတန်ဝမ်းဘဏ်က ကျောင်းသားခရက်ဒစ်ကဒ်ကို အရင်ဆုံးရတာက မိုင်းဖန်။ ခရက်ဒစ်စကိုး များများတက်အောင်ဆိုပြီး pizza ranch ကြက်ကြော်ဆိုင်ကို ခဏခဏချီတက်ကြတယ်။ မိုင်းဖန်ခမျာ ကိုယ်တို့ ညှင်းဆဲသမျှ ခံရတယ်။ ခရက်ဒစ်စကိုးက တက်ဖို့ခက်သလောက် ကျဖို့တော့ အင်မတန်လွယ်တာ။ အချိန်မှီမဆပ်ရင် နောက်ကြကြေးများတယ်။ ခရက်ဒစ်ကဒ်တွေ အများကြီးလျှောက်ဖွင့်ရင်၊ JCrew ၊ Banana Republic တို့လို အဝတ်အထည်ကုမ္ဗဏီတွေက ခရက်ဒစ်ကဒ်တွေဖွင့်ရင်၊ အချိန်မှီအကြွေးမဆပ်ရင် ခရက်ဒစ်စကိုးကျတယ်။ ကန်တက်ကီရုံးမှာ PNC ဘဏ်က ဘဏ်ကဒ်တွေအကြောင်း လာရှင်းပြတော့ debit card ပေမဲ့ ခရက်ဒစ်စတိုးတွေ တိုးအောင်လုပ်တဲ့ကဒ်ရှိတယ်လို့ပြောတယ်။ ကျောင်းမှာ recruiting လာလုပ်တဲ့ Micro Retails ကုမ္ဗဏီကနေ ပထမဆုံးအင်တာဗျူးနဲ့ အင်တန်းရှစ်အလုပ်ရသွားတဲ့ ယန်းဇီနဲ့ ဘော်ဒါပေါင် အိုဟိုင်းရိုးပြည်နယ် ကလီဗီလန်းမြို့နားကို ပြောင်းသွားကြတယ်။ ယန်းဇီကျောင်းက ထွက်ခါပြီးမကြာခင် ကိုယ်တို့ကားကို ဘေးခန်းကဂျူနီယာ အီဂျစ်မလေးက ၅၀၀ နဲ့ဝယ်သွားတယ်။ ၆၀၀ နဲ့ဝယ် ၅၀၀ နဲ့ရောင်း ကားမောင်းလိုင်စင်လည်းရ ပိုက်ဆံလည်း မရှုံးတဲ့ ကောင်းကျိုးပေးတဲ့ကားဆိုပါတော့။ Algorithms ဘာသာရပ်မှာ B- ရပေမဲ့ တက္ကဆပ်ပြည်နယ်မှာ အလုပ်ရလို့အဝေးသင်ကျမှ Alogrithms ထပ်တက်ဆိုပြီး ကမ္ဘောဒီးယားလေး ချန်ဒရီယာကို ကျောင်းကနေ ထွက်ခွာခွင့်ပေးလိုက်တယ်။

ဆူနမ်၊ စန်းထွန်း၊ မိုင်းဖန်
ဧပြီ ၆၊ ၂၀၁၂။ Good Friday အိုဟိုင်းရိုးပြည်နယ် စင်စင်နာတီမြို့လည်က ဗီယက်နမ်စားသောက်ဆိုင်

Alogrithms မှာ A Hons ရတဲ့ တရုတ်နဲ့နီပေါကျောင်းသား ၂ ယောက် ပရော်ဖက်ဆာရူဘီ ထောက်ခံပေးလို့ အမေဇွန်ကို အင်တာဗျူးသွားရတယ်။ အနောက်ဖက် ဝါရှင်တန်ပြည်နယ် ဆီရေတယ်မြို့အထိ လေယာဉ်လတ်မှတ်၊ ဟိုတယ်ခတွေကို အမေဇွန်ကပေးတယ်။ ဘာတွေမေးလဲဆိုတော့ အစုံပဲ မေးသမျှကို ဝိုက်ဘုတ်ပေါ်မှာရှင်းပြရတာ တနေကုန်ပဲတဲ့။ အမေဇွန်အင်တာဗျူး အင်မတန်ခက်သလို အမေဇွန်ကုမ္ဗဏီက တကယ်ကောင်းတယ်။ နင် သိပ်တော်တာပဲလို့ ချီးမွမ်းတော့ ငါလား တချို့ဘာသာတွေမှာ  B- ရတယ် တချို့ဘာသာတွေမှာ အောင်ရုံ တချို့ဘာသာတွေကျတော့ စိတ်ဝင်စားလို့ အမှတ်နည်းနည်းကောင်းတယ် အေကျောင်းသားမဟုတ်ဘူးတဲ့။ မိုင်းဖန်က ဘာသာတိုင်း အေရတဲ့ အေကျောင်းသူ။ ကိုယ့်မှာလည်း အလုပ်မရသေးတော့ ဘယ်သွားမှန်းမသိ။ ကမ္ဘောဒီယားလေး ဆမ်နမ်ချန်လို သွားနေစရာအစ်မအိမ်၊ အသိမိတ်ဆွေ၊ အမျိုးအိမ်မရှိ။ ကျောင်းမှာဆက်နေလို့တော့ရတယ် အပြင်ဆောင်မှာနေ ချက်ပြုတ်စားရင် စရိတ်သက်သာတယ်။ ဒါပေမဲ့ မြို့ကြီးတွေမှာ အလုပ်ရဖို့လွယ်ကူတော့ မြို့ကြီးတွေဆီ သွားသင့်တယ်လို့ ဒါရိုက်တာဒီလိန်းက အကြံပေးတယ်။ ကိုယ်သွားစရာမရှိ ဖြစ်နေတာကို ဆူနမ်သိသွားတော့ မိုင်းဖန်ကိုပြော မိုင်းဖန်က သူ့ဆီမှာလာနေပြီး အလုပ်ရှာဖို့ပြောတယ်။ ကျောင်းကနေ အိုဟိုင်းရိုးပြည်နယ် စင်စင်နာတီမြို့အထိ ဘတ်စ်ကားလတ်မှတ်ကို မိုင်းဖန် ဝယ်ပို့ပေးတယ်။

အလုပ်ရှာတာ ၃ လရှိနေပြီ အလုပ်မရသေးတဲ့ဆူနမ်ကို မိုင်းဖန်ကပြောပေးလို့ မိုင်းဖန်ကုမ္ဗဏီက ဆူနမ့်ကို အင်တာဗျူး အလုပ်အော်ဖာရလို့ကိုယ်ရောက်ပြီး နောက်တနေ့ ဆူနမ် ရောက်လာတယ်။ ကိုယ့်နေစားစရိတ်ကို မိုင်းဖန်နဲ့ဆူနမ် တာဝန်ယူတယ်။ တယောက်ချက်တာ တယောက်မစားနိုင် ကိုယ့်အစားအစာ ကိုယ့်ဘာသာချက်စား သုံးယောက်လုံး အချက်အပြုတ်မကျွှမ်း။ မိုင်းဖန်နဲ့ကိုယ်က ငါးပေါင်းစားရင် ဆူနမ်က ညှီလို့တဲ့။ မိုင်းဖန်က ပရိုဂရမ်းမင်းမကျွှမ်းတဲ့ ဆူနမ်ကို ညနေတိုင်း စာသင်တယ်။ သူ အလုပ်သွင်းပေးထားတာဆိုတော့ ဆူနမ်မလုပ်နိုင်မှာကို မိုင်းဖန်က စိတ်ပူ။ ဆူနမ်ကလည်း မိုင်းဖန် မျက်နှာပျက်ရမှာစိုးလို့ စိတ်ဖိစီး။ အလုပ်ရှာတဲ့ဆိုဒ်တွေမှာ စီဗွီဖောင်တွေ တင်ပြီးတာနဲ့ ဘဝဟာ သနားစရာ။ အိပ်ယာကတောင် မနိုးသေးဘူး ဖုန်းခေါ်နေပြီ။ တနေ့တနေ့ အင်တာနက်ဆိုဒ်မှာ စီဗွီဖောင်ပစ်တင်၊ ဖုန်းလာရင်ဖြေ၊ အင်တာဗျူးဖြေဖို့ပြင်ဆင်၊ အင်တာဗျူးဖြေ၊ လေ့လာသင်ယူနဲ့ ယားလို့တောင် မကုတ်အား။ အလုပ်ရှာတဲ့သူက အလုပ်လုပ်တဲ့သူထက် ပင်ပန်းတယ်။ ဘယ်ဆီဘယ်ဝယ်  ဘယ်တော့မှ အလုပ်ရမယ်မှန်းမသိ။ ၄၅ မိနစ်အဝေးက စင်စင်နာတီမြို့မှာ ရေးဖြေလာဖြေဆိုတော့ တက္ကစီငှားရင် ပိုက်ဆံအများကြီးကုန်မယ် မိုင်းဖန်နဲ့ဆူနမ်က ရုံးမသွားခင် ကိုယ့်ကိုလိုက်ပို့၊ ရေးဖြေစာမေးပွဲဖြေ၊ အဖြေလွှာကို မိုင် ၁၀၀ အဝေးက ကန်တက်ကီပြည်နယ် လူဝီဗီလ်မြို့ကရုံးကို ဖတ်စ်နဲ့ပို့၊ လူ ၄ ယောက်နဲ့ ဖုန်းအင်တာဗျူး ၁ နာရီလောက်ဖြေ။ နေ့လည်ထမင်းစားချိန်မှာ မိုင်းဖန်နဲ့ဆူနမ်လာခေါ်။

ရေးဖြေ၊ ဖုန်းအင်တာဗျူးအောင်တော့ လူတွေ့အင်တာဗျူး face to face လာဖြေခိုင်းတယ်။ မနက် ၉  နာရီရုံးမတက်ခင် စင်စင်နာတီမြို့လည်ကောင်မှာရှိတဲ့ ဘတ်စ်ကားဂိတ်မှာ ချပေးခဲ့တယ်။ မိုင်းဖန်က အင်တာဗျူးသွားဖြေတဲ့အခါသုံးဖို့ ပိုက်ဆံ ၁၀၀ ပေးတယ်။ အဲဒီအချိန်တုန်းက စမတ်ဖုန်းမရှိ တလ ၄၀ ပေးရတဲ့ prepaid ဖုန်းဆိုတော့ အင်တာနက်ပွတ်လို့မရဘူး စာအုပ်သယ်ရတယ်။ နေ့လည် ၁၁ နာရီ ဘတ်စ်ကားစီး နေ့လည် ၁ နာရီ ကန်တက်ကီပြည်နယ် လူဝီဗီလ်မြို့လည်ကောင်ရောက်။ တက္ကစီ နာရီဝက်စီး လူ ၄ ယောက်နဲ့ အင်တာဗျူး  ၂ နာရီဖြေ၊ အပြန်တက္ကစီလာခေါ်၊ ည ၆ နာရီ ခွဲ ဘတ်စ်ကားနဲ့ပြန်။ ဘတ်စ်ကားစောင့်ရင်း မြို့လည်ကောင်တဝိုက် ပတ်လျှောက်ပြီး ဓာတ်ပုံရိုက်။၊ ည ၉  နာရီခွဲ မိုင်းဖန်တို့လာကြို နေ့လည်စာလွတ်။ မိုင်းဖန်တို့လည်း လမ်းတွေမှားလို့ အတော်ကြီးကြာမှ ရောက်လာတယ်။ အင်တာဗျူးတဲ့ ဝီလီယမ်ဂရင်းက ကိုယ် recursive နဲ့ဖြေထားတာကို သဘောကျလို့တဲ့။ ဟင်း ဟင်း FPP အတန်းကို နှစ်ခေါက်တက် ထုံးလိုခြေ ရေလိုနှောက် ထောင်းလမောင်းကြေထားတဲ့ တန်ဖိုးတွေ ခံစားရပြီ။ ပရိုဂရမ်းမင်း ဖြေထားတာကိုကြည့်ပြီး ဖြေသူရဲ့ ပြသနာဖြေရှင်းနည်း problem solving skill ၊ စဉ်းစားနည်း၊ ဖြတ်ထိုးညဏ်၊ IQ ကို ခန့်မှန်းလို့ရတယ်ထင်တယ်။ အင်တာဗျုးပြီး တပတ်အကြာ အော်ဖာရတော့ နှစ်ပတ်အတွင်း ကန်တက်ကီပြည်နယ် လူဝီဗီလ်မြို့ကို ပြောင်းရတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ money eater ကား၊ လူဝီဗီလ်မြို့က အတွေ့အကြုံတွေအကြောင်းကတော့ နောက်အပိုင်းကျမှ ဆက်ပါဦးမယ်။

စန်းထွန်း
နိုဝင်ဘာ ၁၁ ၊ ၂၀၁၇။