ခြင်၊ အမှိုက်၊ ပညာရေး...

ဒီဗွီဒီယိုလေးတွေ ကြည့်ရတဲ့အခါ ပညာရှင်တွေ၊ ရိုက်ကူးထုတ်လုပ် တင်ဆက်တဲ့သူတွေကို ကျေးဇူးတင်မိတယ်၊ မြန်မာပြည်မှာ အဲဒါလေးတွေလုပ်နိုင်ရင် သိပ်ကောင်းမှာပဲလို့ တွေးမိတယ်။

ခြင်...
မြန်မာပြည်မှာ ခြင်အင်မတန်ကိုက်တယ်။ တောမှာလည်း ခြင်ကိုက်တယ် မြို့မှာလည်း ခြင်ကိုက်တယ်။ မိုးရာသီ တုပ်ကွေးဆိုရင် တနယ်လုံးက ကလေးတွေ ကွေးကြတော့တာပဲ။ စင်္ကာပူရောက်တော့ ခြင်မရှိ မီးမပျက်တာကို သိပ်သဘောကျတယ်။ စင်္ကာပူမှာလည်း ဒန်းကီး သွေးလွန်တုတ်ကွေးဖြစ်မှာ သိပ်ကြောက်ကြတယ်။ ဟောင်ကောင်၊ မကာအို၊ အင်ဒိုနီးရှားမှာ ခြင်မရှိဘူး။ ဘာလို့ခြင်မရှိတာလည်းလို့ စဥ◌်းစားကြည့်လိုက်တော့ ရေစီးရေလာကောင်းတယ်၊ ရေမြောင်းတွေ ပိတ်ဆို့မှုမရှိဘူး၊ မိုးရွာရင် မြေပြင်ပေါ်မှာ ရေတစက်မှမကျန်ဘူး၊ အမှိုက်မရှိဘူး။ မျိုးရိုးဗီဇ ပြုပြင်ထားတဲ့ ခြင်တွေနဲ့ နှိမ်နင်းတဲ့အကြောင်း ဆောင်းပါးဖတ်ဖူးပေမဲ့  သေသေချာချာ နားမလည်ဘူး။ NAS Daily ရဲ့ဗွီဒီယို ကြည့်ရတဲ့အခါကျမှ သေသေချာချာ နားလည်သွားတော့တယ်။ မျိုးရိုးဗီဇ ပြုပြင်ထားတဲ့ ခြင်အဖိုတွေက လူကိုမကိုက်ဘူး။ အဲ့ဒီခြင်ဖိုတွေနဲ့ ဒန်ကီး၊ ဇီကာဗိုင်းရပ်ပိုး သယ်ဆောင်တဲ့ ခြင်အမတွေ ပေါင်းဖက်ကြတဲ့အခါ ခြင်ကလေးတွေ ထပ်မွေးတော့ဘူး။ ခြင်ကိုခြင်နဲ့ နှိမ်နင်းတဲ့နည်း ဘယ်လောက်ကောင်းတဲ့နည်းလဲ။ ဒီဗွီဒီယိုကြည့်ရတဲ့အခါ မြန်မာပြည်မှာ အဲ့ဒီလိုလုပ်ရင် သိပ်ကောင်းမှာပဲလို့ တွေးမိတယ်။

အမှိုက်...
မြန်မာပြည်မှာ အမှိုက်အင်မတန်ပေါတယ်။ အမှိုက်ကို စနစ်တကျပစ်ဖို့ မသွန်သင်ဘူး။ စည်းကမ်းမဲ့ တွေ့ရာနေရာ အမှိုက်ပစ်လိုက်ကြတာပဲ။ လူတွေ စည်းကမ်းတကျ အမှိုက်ပစ်အောင် စည်ပင်ကလည်း မလုပ်ပေးဘူး။ နေရာတိုင်းမှာ အမှိုက်ပုံးမရှိဘူး၊ စည်ပင်က အမှိုက်ကိုလည်း စနစ်တကျ မသိမ်းဆည်းနိုင်ဘူး။ စင်္ကာပူရောက်တော့ အမှိုက်မရှိ နေရာတိုင်းမှာ သန့်ရှင်းသပ်ရပ် သစ်ပင်တွေနဲ့ စိမ်းလန်းနေတာကို သဘောကျတယ်။ တခြားနိုင်ငံသွားတော့ စင်္ကာပူလောက် မသန့်ရှင်းပေမဲ့ ကိုယ့်နိုင်ငံထက်တော့ အများကြီးသာတာပဲ။ စင်္ကာပူစည်ပင် အမှိုက်‌တွေကို ဘယ်လိုထိန်းသိမ်းတယ်ဆိုတာ လေ့လာချင်လိုက်တာလို့ အဲဒီမှာနေတုန်းက တွေးမိတယ်။ NAS Daily ရဲ့ ဗွီဒီယိုတွေ့တော့ သဘောကျလိုက်တာ အမှိုက်ကနေ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားထုတ် စွန့်ပစ်အမှိုက်နဲ့ ကျွှန်းဆောက်။ အမှိုက်စက်ရုံကနေ ထွက်လာတဲ့လေက သန့်ရှင်းတယ်။ အမှိုက်စွန့်ပစ်တဲ့ကျွှန်းနားမှာ အပင်‌တွေနဲ့ စိမ်းလန်းတယ်။ မြန်မာပြည်မှာ အဲ့ဒီလိုလုပ်နိုင်ရင် သိပ်ကောင်းမှာပဲ။ ကန်တက်ကီပြည်နယ်မှာ အလုပ်လုပ်တဲ့ကုမ္ပဏီက သဘာဝဓာတ်ငွေ့နဲ့ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားထုတ်တဲ့ကုမ္ပဏီ။ မြန်မာပြည်မှာ သဘာဝဓာတ်ငွေ့တွေ အများကြီး သဘာဝဓာတ်‌ငွေ့သုံး လျှပ်စစ်ဓာတ်အား‌ပေးရုံ ဆောက်ရင်ကောင်းမှာပဲလို့ တွေးမိတယ်။ တိုင်းပြည်တိုးတက်ဖို့ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား လုံလောက်စွာရဖို့က အင်မတန်အရေးပါတယ်။ အသိအင်ဂျင်နီယာအန်ကယ်ကြီးကို မေးကြည့်တော့ မြန်မာပြည်မှာ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးစက်ရုံ၊ တာဝါတိုင်တွေ အများကြီးရှိဖို့လိုတယ်တဲ့။ မနေ့က ဂျာမနီ DW Documentary ရဲ့ green enery အကြောင်း ကြည့်လိုက်ရတယ်။ ဆိုလာ၊ လေရဟတ်၊ နျူးကလီးယား ဓာတ်ပေါင်းဖို၊ နိုင်ငံခြားကနေဝယ်တဲ့ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားတွေနဲ့ ဂျာမနီဟာ နောင်ဆယ်နှစ်မှာ တနိုင်ငံလုံး green enery ဖြစ်ဖို့ကြိုးပမ်းနေပါတယ်တဲ့။

ပညာရေး..
ဒီဗွီဒီယိုလေးကြည့်ရတဲ့အခါ ဂျပန်ပညာရေးစနစ်ကို အင်မတန်သဘောကျမိတယ်။ ဂျပန်ကလေးတွေ ရထားနှစ်ဆင့်၊ သုံးဆင့်စီးပြီး ကိုယ့်ဘာသာကျောင်းသွား၊ ကျောင်းမှာ သန့်ရှင်းရေးလုပ်၊ နေ့လည်စာအတွက် ကူညီလုပ်ဆောင်ပေးကြတာကို မြင်ရတဲ့အခါ မြန်မာပြည်ကျောင်းတွေမှာ အဲ့ဒီလိုသင်ပေးရင် သိပ်ကောင်းမှာပဲလို့ တွေးမိတယ်။ အမေရိကန်ပညာရေးစနစ်က ကောင်းတော့ကောင်းပါရဲ့ ကလေးတွေကို နည်းနည်းကာကွယ်လွန်းတယ်။ စတိတ်မှာတော့ ၈နှစ်၊ ၉ နှစ်အရွယ်ကလေးတွေ မိဘနဲ့အတူမရှိရင် မိဘကို ရဲက တစ်ကဒ်ပေးတယ်။ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကြုံလို့ လူစုလူဝေးရင် အမှိုက်တစမှမကျန်အောင် စည်းကမ်းကြီးတဲ့ ဂျပန်လူမျိုးကို လေးစားမိတယ်။

မနေ့က မြန်မာပြည်မှာ ဘာမကြိုက်တာရှိလဲလို့ နိုင်ငံခြားတွေကိုမေးတော့ တံတွေးတပစ်ပစ်ထွေးတာ၊ အချိန်မလေးစားတာ၊ အစည်းအဝေးမှာ အကြံညဏ်ထင်မြင်ချက် မပေးတာတဲ့။ အများဆုံးကတော့ တံထွေးထွေးတာ။ မြန်မာပြည်မှာ ယောက်ျားလေးတော်တော်များများ တံထွေးထွေးကြတော့ ဘာလိုမှထူးထူးခြားခြား ခံစားရမှာမဟုတ်ဘူး။ ကိုယ့်ဘေးပတ်ဝန်းကျင်မှာ တံထွေးလာထွေးရင် အင်မတန်ရွံဖို့ကောင်းတယ်။ တံထွေးထွေးတာ၊ စည်းကမ်းမဲ့ အမှိုက်ပစ်တာ၊ အချိန်မလေးစားတာ ပြင်ဖို့လိုတယ်။ အစည်းအဝေးမှာ အကြံညဏ်တွေ မတင်ပြတာကတော့ ပညာရေးနဲ့ဆိုင်ပါတယ်။ မေးခွန်းမေးရဲတဲ့အကျင့်၊ ကိုယ့်အတွေးအခေါ်၊ အကြံညဏ်တွေ တင်ပြရဲအောင်၊ စုပေါင်းလုပ်တတ်အောင် ကျောင်းမှာကတည်းက သင်ပေးဖို့လိုတယ်။ ခေါင်းဆောင် နမူနာပြ၊ မီဒီယာတွေနဲ့ ပညာ‌ပေး၊ ပြည်သူ‌တွေကလည်း လိုက်လုပ်ဖို့လိုတယ်။ ကိုဗစ်ဖြစ်တော့ အစိုးရက မတ်စ်တပ်ပါလို့ ဘယ်လိုပဲအမိန့်ထုတ်ထုတ် ပြည်သူတွေက ပူးပေါင်းပါဝင်မှုမရှိရင် အလကားပဲ။ မတ်စ်မတပ်ရင်၊ စည်းကမ်းမလိုက်နာရင် ဥပဒေနဲ့ ထိန်းချုပ်ရတာပေါ့လေ။ ဝိုင်း ဗီယက်နမ်ပြည်သူ့လွှတ်တော်မှာ အလုပ်လုပ်တုန်းက ရုံးဖုန်းကို ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ကိစ္စအတွက် သုံးတယ်။ နိုင်ငံခြားရောက်တော့မှ ရုံးဖုန်းကို ကိုယ်ရေးကိုယ်တာကိစ္စအတွက် မသုံးသင့်ဘူးဆိုတာ သိတယ်တဲ့။ ဗီယက်နမ်မှာ တော်တော်များများ ရုံးဖုန်းကို ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအတွက် သုံးကြတော့ သူများသုံးသလို လိုက်သုံးလိုက်တာပဲတဲ့။ ခွေးအကြောင်းဆောင်းပါးတပုဒ် ဖတ်ဖူးတယ် ဘယ်မှာဖတ်လိုက်မှန်း မမှတ်မိတော့ဘူး။ ဂျာမန်ခွေးဆိုရင် ရဲခွေးလို့သိကြတယ် မြန်မာခွေးကို ရဲခွေးလို လေ့ကျင့်ပေးလို့ မရဘူးလားလို့ လေ့ကျင့်ပေးသူကို မေးကြည့်တော့ မြန်မာခွေးက ညဏ်ကောင်းတယ်၊ သင်လွယ်တတ်လွယ်တယ်၊ ဒါပေမဲ့ စည်းကမ်းမရှိဘူးတဲ့။ ခွေးလို သဘောထားတော့ ခွေးလိုပဲခိုင်းလို့ရတယ်တဲ့။ ဂျာမန်ခွေးကို ရဲတယောက်လို သဘောထား၊ လေးစားမှုနဲ့ ဆက်ဆံတော့ ရဲတယောက်လို ခိုင်းလို့ရတယ်တဲ့။ မြန်မာခွေးကို ဂျာမန်ခွေးလို ပြုမူဆက်ဆံပေးရင် အနှစ်နှစ်ဆယ်ကြာတဲ့အခါ ဂျာမန်ခွေးလို ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်တဲ့။ နှစ်,နှစ်ဆယိကြာတဲ့အခါ ခြင်၊ အမှိုက်ကင်း၊ ပညာရေး အဆင့်အတန်းမြင့်တဲ့နိုင်ငံဖြစ်လာဖို့ မျှော်လင့်ရတာပဲလေ။

စန်းထွန်း
ဩဂုတ် ၂၈၊ ၂၀၂၀။
Credit to Nas Daily, CafCu Media, original unloaders.

ကွာရန်တင်း - ၂

အိမ်ပြင်မထွက်တာ ငါးလလောက်ရှိပြီ။ တပတ်တခါ မြန်မာဆိုင်က ဟင်းသွားယူတာ၊ မဖြစ်မနေ ဆေးခန်းသွားပြတာလောက်ပဲ သွားဖြစ်တယ်။ ဒါတောင် နယူးယောက်မှာ ကူးစက်နှုန်းတော်တော်ကျနေလို့ အပြင်ထွက်တာ။ လမ်းမလျှောက်ကြာလို့လား မသိဘူး နာရီဝက်လောက် လမ်းလျှောက်တာကို ပင်ပန်းနေတယ်။ မနက် ၂ နာရီလောက်မှအိပ်ပြီး မနက် ၈ နာရီခွဲ အိပ်ယာထ အလုပ်ချိန်တင်၊ Absence Control ကိုအီးမေးလ်ပို့၊ ငှက်စာကျွှေး၊ ဘလက်ကော်ဖီကို ဂီးထည့်သောက်၊ မနက်စာက ပေါင်မုန့်၊ ပေါက်စီ၊ ကောက်ညှင်း၊ မုန့်ဆီကြော်၊ ပဲပြုတ်နံပြား၊ ပလာတာ။ နေ့လည် ၁၂ ခွဲဆို ရေချိုး ထမင်းစား ဖေ့ဘွတ်ကြည့် အလုပ်မများရင် ခဏနား။ ရာသီဥတုပူလို့ တချိန်လုံးပန်ကာ ဖွင့်ထားရတယ်။ နယူးယောက်မှာနေတာ ၆ နှစ်ရှိပြီ ဒီနှစ်အပူဆုံးပဲ။ လှုပ်လိုက်တာနဲ့ ချွှေးဒီးဒီးကျတယ်။ ယောဂလေ့ကျင့်ခန်းမလုပ်ဖြစ်လို့ ဗိုက်ထွက်လာတယ်။ ကီးဘုတ်လည်း မလေ့ကျင့်ဖြစ်ဘူး။ အိပ်ရေးမဝလို့ ည ၆ နာရီ အလုပ်ပြီးရင် တနာရီ၊ နှစ်နာရီလောက် အိပ်ရတယ်။ ဟင်းက တပတ်စာဝယ်ထားတယ် ညဖက်ဆို ထမင်းမစားဘူး အရွက်သုတ်၊ ပဲကြာဇံသုတ်လောက်ပဲ စားဖြစ်တယ်။ ကွာရန်တင်း၂လတုန်းက အရမ်းစားတယ် မဆာလည်းစားနေတာပဲ။ ခုတော့ ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်သွားပြီ သိပ်မစားတော့ဘူး။ ယုဇနပန်းတွေ အဆုပ်လိုက်ပွင့်တယ် မွှေးကြိုင်နေတာပဲ။ ညဖက်ဆို အိပ်ခန်းထဲ ပန်းအိုးသယ်လာတယ်။ ပန်းရနံ့လေးတွေ မွှေးအီနေတာ စိတ်ချမ်းသာတယ်။ ယုဇန၊ စံပယ်၊ ဇီဇဝါ မွှေးတဲ့ပန်းကလေးရှိတဲ့ ပန်းခြံလေးလိုချင်တယ်။ အခန်းတိုင်းမှာ ပန်းကလေးတွေ စိုက်ထားမယ်။ မိတ်ဆွေတွေနဲ့ မဆုံတာ အတော်ကြာပြီ အရင်လိုစားသောက် စကားတွေပြောချင်မိသား။ ခရီးထွက်ချင်တယ် ပုံမှန်ဆို နွေရာသီအပတ်တိုင်း ဟိုက်ကင်းထွက်နေကြ ၃လတခါ ခရီးသွားနေကြ။ အသိအစ်ကိုနဲ့သူ့အမျိုးသမီး အပတ်တိုင်း ဟိုက်ကင်းထွက်တာ အားကျမိတယ်။ ကွာရန်တင်းချိန်မှာ နတ်စုနဲ့မိုချီကို သတိရမိတယ်။ ဆံပင်တွေရှည်နေပြီ ခေါင်းလျှော်ခါနီး အုန်းဆီလိမ်းလို့ ဆံပင်ကျွှတ်သက်သာပြီး ဆံပင်ပြန်ထူလာတယ်။ မျက်ခုံးမွှေးကို အုန်းဆီဆွတ်ပေးတာ ထူလာတယ်။ skin care ပိုလုပ်ဖြစ်တယ်။ နွေရာသီရောက်ပြီဆိုတော့ မေရီလန်းပြည်နယ် ချင်းဦးလေးကြီးဆီကနေ ချဉ်ပေါင် ၁၀ ပေါင်မှာတယ်။ ကြိုပြီး တခါစာအထုပ်လေးတွေထုပ်ပြီး ဖရီဇာထဲခဲထားတယ်။ ချဉ်ပေါင်သိပ်ကြိုက်တာ ချဉ်ပေါင်ကြော်နဲ့ဆို တခြားဟင်းမလိုဘူး။ ချဉ်ပေါင်လာခူးလို့ရပြီဆိုပြီး ကြေငြာတဲ့ပို့စ်အောက်မှာ နောက်ဆို apple picking မသွားတော့ဘူး ချဥ်ပေါင် picking ပဲသွားတော့မယ်ဆိုတဲ့ ကွန့်မန့်တွေ့တော့ ရယ်လိုက်ရတာ။ အလုပ်တွေပြုတ်တဲ့သတင်း၊ ကူးစက်နှုန်းတွေ များတဲ့သတင်း no news is good news။ သတင်းမကြည့်လို့မရဘူး နယူးယောက်ပြည်နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှုး အမ်းထရူးကူမိုက ဘာတွေပြောတယ်၊ ဘာစည်းကမ်းတွေ ထုတ်တယ်၊ ဘာလိုကာကွယ်ပြင်ဆင်ရမယ်၊ ကာကွယ်ဆေးသတင်းတွေကိုတော့ မဖြစ်မနေ ကြည့်ရတယ်။ Netflix က ရုပ်ရှင်တွေ ကြည့်ဖြစ်တယ်။ new normal life နဲ့ အဆင်ပြေအောင် ကြိုးစားရင်း...

စန်းထွန်း
ဩဂုတ် ၂၁၊ ၂၀၂၀။

Mercenary ...

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်တွင်းက အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်နဲ့အတူ ပါလာတဲ့ ဂေါ်ရခါးစစ်သားတွေ စစ်တိုက်တော်တဲ့အကြောင်း ကြားဖူးတယ်။ ဆူနမ်ဂူရုန်း၊ အမ်းထရူးဂူရုန်း ဂူရုန်းတွေက စစ်သားအမျိုးအနွှယ်။ ဆူနမ့်အဖေက အိန္ဒိယစစ်တပ်မှာ စစ်မှုထမ်းတော့ ဆူနမ်က အိန္ဒိယမှာနေဖူးတယ်။ အမ်ထရူးအဖေက စင်္ကာပူစစ်တပ်မှာ စစ်မှုထမ်းတော့ အယ်ဂျူးနစ်ကျောင်းမှာ မူလတန်းတက်ဖူးတယ်။ ဆူနမ်၊ အမ်းထရူးက ဂူရုန်းတွေက စစ်သားကောင်းဆိုပြီး သူတို့လူမျိုးကို သိပ်ဂုဏ်ယူတယ်။ အိန္ဒိယစာရေးဆရာ Amitav Gosh ရဲ့ The Glass Palace ဝထ္ထုကို ဆရာနေဝင်းမြင့် ဘာသာပြန်တဲ့ ရေကန်သာကြာတိုင်းအေးဝထ္ထုမှာ ဇာတ်လိုက်စစ်သားက အိန္ဒိယလူမျိုး ဗြိတိသျှစစ်တပ်မှာ တာဝန်ထမ်းနေတယ်။ ဗြိတိသျှတွေကို တော်လှန်ပုန်ကန်တဲ့ဖက်ကို ကူးမလား၊ ဗြိတိသျှတွေကို သစ္စာခံတဲ့ဖက်မှာ နေမလား ဝေခွဲမရဖြစ်တယ်။ ကိုယ့်တိုင်းပြည်အတွက် အသက်ပေးတာမဟုတ်ဘဲ ဗြိတိသျှစစ်တပ်အတွက် စစ်တိုက်‌ပေးနေတော့ mercenary - a soilder who fights for any country or group that pays them ကြေးစားစစ်သားလို့ ခံစားရတယ်တဲ့။ ဆရာနေဝင်းမြင့်ဝထ္ထု ဖတ်တုန်းက ဒီလိုပဲဖတ်လိုက်တာပဲ ဘာမှထူးထူးခြားခြား မတွေးမိဘူး။ The Glass Palace ဝထ္ထုကို အင်္ဂလိပ်လိုဖတ်ပြန်တော့လည်း မတွေးမိဘူး။ တနေ့ အောက်ထပ်က အင်ဂျင်နီယာဌာနမှာ ထမင်းစားနေတုန်း ဂျော်ဒန်ကြီးဂျမားနဲ့ နီပေါကြီးပါရာမိုတို့ အပြန်အလှန် ပြောနေကြတာကြားတယ်။ နီပေါကြီးပါရာမိုက ဂူရုန်းလူမျိုး ဂေါ်ရခါးစစ်သားမျိုးနွယ်ဆိုပြီး ဂုဏ်ယူတယ်။ ဂျမားက ဆောရီးပါရာမို အဲ့ဒါ mercenary လို့ ပြန်ငြင်းတယ်။ ဂျမားက အသက် ၆၀ နီးပါး ဗဟုသုတအတော်ကြွယ်တယ်။ mercenary ကြေးစားစစ်သားဆိုတာ ကိုယ့်ကိုရှင်းပြတယ်။ ဂေါ်ရခါးလူမျိုးဆိုတာ စစ်သားကောင်းတွေလို့ အမြဲသိခဲ့တဲ့ကိုယ်ဟာ The Glass Palace ဝထ္ထုဖတ်တုန်းက ကြေးစားစစ်သားဆိုတာ သိလိုက်ပေမဲ့ ဂျမားပြောတော့မှပဲ အိုး … ဟုတ်တာပဲလို့ တွေးမိတယ်။ ဂေါ်ရခါးတွေကို နှိမ့်ချတဲ့စိတ်နဲ့ရေးတာ မဟုတ်ဘူးနော်။ ဂေါ်ရခါးစစ်သား‌တွေဟာ စစ်သား‌ကောင်းဆိုတာ မငြင်းနိုင်ဘူး။ ‌ကြေးစားစစ်သားလို့ ‌တွေးရင်လည်း မှန်တာပဲ။ Mercenary ဆိုတဲ့စကားလုံးကို မသိခင်တုန်းကနဲ့ သိပြီးတဲ့‌အချိန် အမြင်‌တွေ မတူတော့ဘူးလို့ ‌ပြောချင်တာ။

စန်းထွန်း
ဩဂုတ် ၁၄၊ ၂၀၂၀။

Vinadel Mer, Chile. November 11,2019.

အသဲကြားက မဲတပြား...

၂၀၂၀ နိုဝင်ဘာ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲပေးခွင့်ရဖို့ ပုံစံ၁၅၊ သန်းခေါင်စာရင်းကော်ဖီ၊ ပတ်စ်ပို့စ်ကော်ပီကို သံရုံးဆီ ဩဂုတ် ၅ ရက်နေ့ မတိုင်မှီပို့ပေးရတယ်။ သံရုံးက ရပြီလို့အီးမေးလ်ပြန်လာတယ် မဲပေးခွင့်ရသူစာရင်းကို အီးမေးလ်နဲ့ အကြောင်းပြန်လိမ့်မယ်။ ကိုယ့်ကတော့ နိုဝင်ဘာ မဲပေးဖို့ ရယ်ဒီပဲ NLD ကိုပဲ မဲပေးမှာပါ။ နယူးယောက်၊ နယူးဂျာဆီ၊ ကွန်နက်တီကပ်ပြည်နယ်ထဲမှာ နေတဲ့သူတွေက နယူးယောက်သံရုံးမှာ လာမဲပေးရမယ်။ တခြားပြည်နယ်မှာ နေတဲ့သူတွေက ဝါရှင်တန်ဒီစီသံရုံးမှာ မဲပေးရမယ်ထင်တယ်။ သံရုံးမှာ လူကိုယ်တိုင် မဲလာပေးရမယ်ဆိုတော့ အဝေးကြီးမှာနေတဲ့သူတွေ ဘယ်လိုလုပ် မဲလာပေးနိုင်မလဲ။ စာတိုက်ကနေပို့လို့ရရင်၊ အင်တာနက်ကနေ မဲပေးလို့ရရင် ကောင်းမယ်နော်လို့ပြောတော့ မကြီးက အမလေး အွန်လိုင်းကနေ မဲပေးဖို့ထား ဘယ်သူ၊ ဘယ်ရပ်ကွက်မှာ နေတယ်ဆိုတာကိုတောင် သံရုံးက ရက်ကွက်ရုံးကို ပြန်မေးရတာတဲ့။ ရန်ကုန်အိမ်မှာ လူမရှိတော့ မဲစာရင်းထဲမပါဘူး ပြန်ပြောထားတယ်။ စင်္ကာပူသံရုံးက မြန်မာပြည် ရပ်ကွက်ရုံးက စာရွက်ပါမှ မဲပေးရမယ်ဆိုလို့ မကြီးယောင်းမက လုပ်ပေးရှာတယ်။ ယောင်းမကို မဲစစ်ပြီးပြီလားမေးတော့ ရုံးမှာကပ်ထားတယ် မကြီးရေတဲ့။ ပြောပုံက မသိရင် မဲစစ်ပြီးတဲ့ပုံ။ မဲစာရင်းမှာပါလားမေးတော့ မစစ်ရသေးဘူးတဲ့။ သွားစစ်ဦး မဲစာရင်းမှာ မပါတာများနေတယ်။ နောက်တနေ့ ကိုယ်ထပ်မေးတော့ စစ်ပြီးပြီ မဲစာရင်းထဲမပါလို့ ပြောထားတယ်တဲ့။ စမ်းချောင်းက ညီမဝမ်းကွဲလေးကတော့ မဲစာရင်းစစ်ပြီးပြီ ပါတယ်တဲ့ အားရပါးရပဲ။ ကိုယ့်ဆွေမျိုး အသိမိတ်ဆွေတွေကို မဲစာရင်းစစ်ဖို့ အသိပေးရတယ်။ မြန်မာပြည်မှာက မဲပေးဖို့ကို tik tok လောက် စိတ်မဝင်စားဘူးတဲ့။ မဲပေးဖို့နီးလာရင် ဒရမ်မာတွေများတယ် ရယ်လည်းရယ်ရ စိတ်လည်းတိုရတယ်။ မဲမပေးရင် ဘာမှဖြစ်သွားမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ မတွေးပါနဲ့။ လူတဦးတယောက်ချင်းစီရဲ့ မဲတွေဟာ တန်ဖိုးရှိပါတယ်။ နှမ်းစေ့ပေါင်းများစွာ စုလိုက်ရင် ဆီဖြစ်လာသလို မဲပေါင်းများစွာကြောင့် အပြောင်းအလဲ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ကိုယ်တို့တသက်မှာ နှစ်ကြိမ်မြောက် မဲပေးခွင့်ရခြင်းပဲ။ ကိုယ်ကြိုက်တဲ့ပါတီကို မဲပေးရွေးနိုင်ခွင့်ရှိခြင်းဟာ အ‌ခြေခံလူသားအခွင့်အရေးပဲ။ နိုင်ငံကြီးသားပီသစွာနဲ့ တိုင်းပြည်အတွက် အလုပ်လုပ်တဲ့ပါတီကို မဲပေးကြပါစို့။ Time to change… Vote NLD!

စန်းထွန်း
ဩဂုတ် ၇၊ ၂၀၂၀။

Chacaltaya, 5400 meters high, Bolivia. November 6,2019.