ယူအက်စ်သွား တောလား - ၁၀

ဝိုင်အိုမင်းပြည်နယ်ကတော့ ထင်းရှူးပင်တွေနဲ့ စိမ်းစိုအေးမြသလောက် ယူတာ့ပြည်နယ်ထဲဝင်တာနဲ့ မြင်ကွင်းက လုံးဝပြောင်းသွားတယ်။ ယူတာ့ပြည်နယ်မှာ တောင်ကုန်းတောင်တန်းတွေ ထူထပ်ပေမယ့် စိမ်းစိမ်းစိုစိုမရှိ ခြောက်သွေ့တယ့် အငွေ့အသက်ကို ခံစားမိတယ်။ ဆော့လိတ်ရေကန်ဘေးမှာရှိလို့ ဆော့လိတ်မြို့လို့ အမည်တွင်ပါတယ်။ ဆော့လိတ်ရေကန်ဟာ ရေငန်အိုင်ဖြစ်လို့ ဆားထုတ်ယူပါတယ်။ ဆော့လိတ်စီးတီးဆိုတာနဲ့ မော်မန်တွေကို ချန်လှပ်ထားခဲ့လို့ မဖြစ်ပါဘူး။ Mormons ဆိုတာ အမေရိကန်မှာ တည်ထောင်တဲ့ ဘာသာရေးအဖွဲ့အစည်းပါ။ ၁၈၂၀ နယူးယောက် အပ်စတိတ် Upstate မှာ ဂျိုးဇက်စမစ်က စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပါတယ်။ ဂျိုးဇက်စမစ် ကွယ်လွန်ပြီး ဘရစ်ဂမ်ယောင်းနောက်လိုက်တွေကြောင့် ယူတာ့နယ်မြေပိုင်နက် ဖြစ်လာပါတယ်။ မော်မန်တွေက The Church of Jesus Christ of Latter - day Saints (LDS Church) မန်ဘာဝင်တွေပါ။ မော်မန်တွေက သူတို့ကိုယ်သူတို့ ခရစ်ယာန်လို့ ယူဆပေမယ့် ရိုမန်ကက်တလစ်တို့လို တခြားခရစ်ယာန်တွေက မော်မန်တွေကို ခရစ်ယာန်လို့ မယူဆပါဘူး။ မော်မန်တွေရဲ့ ဘဝမှာ ဘုရားကျောင်း၊ မိသားစုက အတော့်ကို လွှမ်းမိုးပါတယ်။ မယားတစ်ယောက်ပဲ ယူခွင့်ရှိပါတယ်။ ဝင်ငွေရဲ့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ဘုရားကျောင်းကို မဖြစ်မနေ လှုဒါန်းရပါတယ်။ သမ္မတအိုဘားမားနဲ့သမ္မတရွေးကောက်ပွဲမှာ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင် ရှုံးနိမ့်ခဲ့တဲ့ မစ်ရူမနီ၊ အမေရိကန်အိုင်ဒေါ ဒုတိယဆုရှင် ဒေးဗစ်တို့ဟာ မော်မန်တွေပါ။ မော်မန်ဘုရားကျောင်းတွေဟာ ဆော့လိတ်စီးတီးရှိတဲ့ဖက်ကို မျက်နှာမူပြီး တည်ဆောက်ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

Mormons church in Salt Lake City, Utah
credit to Google

မော်မန်ဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွေဟာ တခြားခရစ်ယာန် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းနဲ့ ကွဲပြားခြားနားတယ်။ မေရီလန်းပြည်နယ်မှာတုန်းက ဆေးဗားလ်စပရင်းမြို့နားက ဖြတ်သွားတိုင်း မြင်ရတဲ့ အဆောက်အဦး ချွှန်ချွှန်ကြီးကို ဘာလဲဟလို့မေးတော့ ဆူနမ်က မသိဘူးတဲ့။ ဒီစီရုံးက ကလဲရားက အဲဒါ မော်မန်ဘုရားရှိခိုးကျောင်းတဲ့။ နောက်တော့ မေရီလန်း၊ ဗာဂျီးနီးယား၊ အနောက်ဗာဂျီးနီးယား ပြည်နယ်သုံးခုဆုံတဲ့ ဟာပါးဖယ်ရီကို ဟိုက်ကင်းထွက်တော့ ကလဲရားသူငယ်ချင်းမလေးက မော်မန်တွေအကြောင်း ပြောပြလို့ မော်မန်ဆိုတာ သိခဲ့ရပါတယ်။ ဆော့လိတ်စီးတီး တမြို့လုံး၊ ယူတာ့တပြည်နယ်လုံးနီးပါးက စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတိုင်းကို မော်မန်တွေ ပိုင်တာပါ။ JetBlue လေကြောင်းလိုင်းကို မော်မန်တွေ ပိုင်ပါတယ်။ မြို့ထဲကို တပတ်မောင်းပို့ပြပြီး စတိတ်ကယ်ပီတယ် အဆောက်အဦးဆီ သွားရောက်ပါတယ်။ တမြို့လုံးကို အထက်စီးက မြင်ရလို့ မြင်ရတဲ့ရှုခင်းက လှပေမယ့် ရောက်သွားတယ့်အချိန်က ညနေလေးနာရီ ခြစ်ခြစ်တောက် ပူတဲ့အချိန် အရိပ်ရတယ့်အပင်ကလည်း မရှိတော့ ဓာတ်ပုံရိုက်ပြီးတာနဲ့ သစ်ပင်ရိပ်အောက် ပြေးရတော့တာပဲ။ ပူကပူ၊ ခရီးထွက်တာလည်း ၄ ရက်ဖြစ်နေ၊ အနပ်တိုင်း ထမင်းမစားရတော့ ရုပ်က မကြည်မသာ မပြုံးနိုင်။ ဓာတ်ပုံတွေ ကြည့်လိုက်ရင် မျက်မှောင်ကုတ်ရှုံ့မဲ့နေတဲ့ ပုံတွေကြီးပဲ။ ရယ်နေရင်လည်း အသက်မပါ သွားဖြဲပြနေသလိုပဲ။ စနေနေ့မို့ စတိတ်ကယ်ပီတယ်ကို ပိတ်ထားပေမယ့် တိုးခရီးသည်တွေအတွက် တံခါးဖွင့်ပေးတယ်။ လှေကားက အမြင့်ကြီး မောလိုက်တာ တံခါးဝရောက်တာနဲ့ ရေသောက်ရတယ်။ စတိတ်ကယ်ပီတယ်ကိုလည်း မော်မန်တွေက အကုန်အကျခံ တည်ဆောက်ပြီး ယူတာ့အစိုးရကို လှုဒါန်းခဲ့တာပါ။

Mormons church, Silver Springs, Maryland
credit to Google

မော်မန်တည်ထောင်သူ ဘရင်ဂမ်ယောင်းရဲ့ ရုပ်ထုရှိပါတယ်။ အဲဒီခေတ်တုန်းက အကုန်အကျအများဆုံး စတိတ်ကယ်ပီတယ်ပါတဲ့။ အိုင်အိုဝါပြည်နယ် မြို့တော်ဒက်စ်မွိုင်းမြို့က စတိတ်ကယ်ပီတယ်၊ ဝါရှင်တန်ဒီစီမြို့တော်က ယူအက်စ်ကယ်ပီတယ်။ ကယ်ပီတယ်တိုင်းက သူ့ဟာနဲ့သူ လှတာချည်းပါပဲ။ နယူးယောက်ပြည်နယ် မြို့တော်အယ်ဘနေမြို့က စတိတ်ကယ်ပီတယ်ကို မကြာသေးခင်က ရောက်ခဲ့ပေမဲ့ စနေနေ့ တံခါးပိတ်ထားလို့ အထဲမရောက်ခဲ့ဘူး။ တရုတ်မတစ်ယောက်က စတိတ်ကယ်ပီတယ်အကြောင်း ရှင်းပြတယ်။ Falun Gong တရုတ်လို ရေးထားတဲ့ နံရံကပ်ကြော်ငြာ၊ စပီကာနဲ့ ရှင်းပြနေသံကို စတိတ်ကယ်ပီတယ် အဝင်ဝမှာ ကြားလိုက်ရတော့ အံ့သြသွားတယ်။ ဖာလွန်းကုန်းဆိုတာကို ဘယ်စာစောင်၊ သတင်းထဲမှာ တွေ့လိုက်လဲတော့ မသိဘူး ကြားတော့ကြားဖူးတယ် သေသေချာချာ ဂဃနဏ မသိဘူးဆိုပါတော့။ ဟိုးတလောက ဝိုင်းက နယူးယော့ခ်မှာ ဖာလွန်းကုန်း ချီတက်ပွဲကို တွေ့လိုက်တယ်ဆိုတော့မှ ဖာလွန်းကုန်းဆိုတာ ဘာလဲဟလို့ မေးယူရတယ်။ ဖာလွန်းကုန်းဆိုတာ ဘာသာရေးမဟုတ်တဲ့ လောကီအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုပါ။ အဖွဲ့ဝင်ရင် ဘာရောဂါတွေ ဘယ်လိုပျောက်တယ် ဘယ်လိုကောင်းတယ်လို့ ယုံကြည်ကြပေမဲ့ တရုတ်အစိုးရက အသိအမှတ် မပြုပါဘူး။ ဝိုင်းက အဲဒီလိုမျိုးကို သိပ်စိတ်ဝင်စားတယ်။ ရှောင်လင်ကျောင်းက မာစတာတစ်ယောက် နာနတ်သီးကို ဘယ်လိုခွဲလိုက်တာ၊ သွေးထဲမှာ လေလုံးဘယ်လိုစီးသွားတယ် ဆိုတာကတမျိုး ကျွန်မကို ပြောပြဖူးတယ်။ ကမ္ဘီရပညာတွေရှိတယ် အစွမ်းထက်တယ်ဆိုတာ လက်ခံပေမယ့် ကျွန်မက အဲဒီလောက် စိတ်မဝင်စားဘူး။ ရုံးက တရုတ်မယန်းကို ဖာလွန်းကုန်းအကြောင်း မေးကြည့်တော့ သူတို့တရုတ်ပြည်မှာ ဖာလွန်းကုန်းကို မတရားသင်းလို့ သတ်မှတ်ထားတာတဲ့။

Utah State Capitol

ဖာလွန်းကုန်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့သတင်း သူတို့မသိဘူး ၁၉၈၈ တန့်အမ်းမန်ရင်ပြင်က ဒီမိုကရေစီလှုပ်ရှားမှု အကြောင်းကိုလည်း သတင်းသဲ့သဲ့ ကြားဖူးပေမဲ့ သေသေချာချာ မသိဘူး။ တူတယ်နော် စစ်အစိုးရနဲ့ သတင်းတွေ ပိတ်ပင်တာ၊ သတင်းစာ လွတ်လပ်ခွင့်တွေ ဖြတ်တောက်တာ၊ သတင်းအမှောင်ချတာ။ ခေတ်ပေါ်ဆေးဝါးတွေ လုံးဝမသုံးဘဲ ရှေးဟောင်းသူတို့နည်းနဲ့ ကုတာကိုပဲ လက်ခံရမယ်ဆိုတဲ့ အစွန်းရောက် အတွေးအခေါ်ရှိတဲ့ အဖွဲ့တဲ့။ တရုတ်အစိုးရက ဖာလွန်းကုန်းဝင်တွေကို ဖမ်းဆီးထောင်ချတာတွေ လုပ်ပါသတဲ့။ သိလား စန်းစန်း တို့တရုတ်တွေမှာ ဒီဗွီလော်ထရီ မရှိပေမဲ့ ဖာလွန်းကုန်းမို့လို့၊ ကလေးနှစ်ယောက် မွေးထားလို့၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်မို့လို့ နှိပ်ကွပ်မှုရှိလို့၊ တိဘတ်ဆိုပြီး  ဒုက္ခသည်အဖြစ် လျှောက်လို့ရတယ်။ နေ့လည်က ဆန်းဒွစ်ချ် မဝရေစာ စားရလို့လားမသိဘူး ဆော့လိတ်စီးတီးမြို့ထဲက တရုတ်ဘူဖေးဆိုင်မှာ ညနေစာစားတော့ စားကောင်းလိုက်တာ။ ပန်းကန်တွေ လာသိမ်းတဲ့ တရုတ်မလေးက ဒီနေ့တနေ့လုံး တချက်မှ မနားရဘူး လာစားတဲ့သူ တအားများတယ်တဲ့။ ဆိုင်ပိုင်ရှင်အတွက် ကောင်းပေမယ့် မင်းတို့အတွက် မကောင်းဘူးလို့ပြောတော့ ရယ်နေလေရဲ့။ ဘေးမှာထိုင်တဲ့ တရုတ်ကြီးက တရုတ်လို နှုတ်ဆက်တော့ တတ်သလောက်၊ မှတ်သလောက် စကားပြောကြည့်တာ ဘေဂျင်းကတဲ့၊ ယူအက်စ်ကို ပထမဆုံးလာလည်တာတဲ့၊ ဘေဂျင်းကို လာလည်ပါတဲ့။ ခင်ဗျားသမီးက တရုတ်စကားလည်း ပြောတတ်တယ်၊ အင်္ဂလိပ်စကားလည်း ပြောတတ်တယ်ဆိုပြီး အဖေ့ကို လက်မထောင်ပြသွားလေရဲ့။ ကားပေါ်က တရုတ်ကြီးတွေက အဖေ့ကို နှုတ်ဆက်ချင်ပေမယ့် အဖေက တရုတ်စကားမပြောတတ်၊ တရုတ်တွေကလည်း ဂွတ်မောနင်း၊ သိုင်းခ်ယူလောက်သာ ပြောတတ်တော့ စကားပြောဖို့ အခက်တွေ့နေတာပေါ့။

ပြုံးပြပြီး ဟိုင်း၊ ဂွတ်မောနင်းလောက်သာ နှုတ်ဆက်နိုင်တယ်။ လူတွေနဲ့ စကားပြောချင်တယ့် အဖေ့အတွက် အခက်တွေ့တယ်။ အဖေက အင်္ဂလိပ်စကားပြောတတ်ရင် သိပ်ကောင်းမှာပဲတဲ့။ အဖေ့မြေး အင်္ဂလိပ်စာသင်တန်းတက်ရင် သူနဲ့အတူ လိုက်တက်လို့။  အမေ့ညီမအကြီးဆိုရင် အေဘီစီဒီ မသိဘူး သူ့သားနဲ့ စာလိုက်ကျက်ရင်း တတ်သွားတာတဲ့။ အမေက အင်္ဂလိပ်သင်္ချာဂဏ္ဏန်း 1234 တွေကို မသိဘူးတဲ့။ အင်္ကျီဆိုင်မှာ ဈေးနှုန်းကပ်ထားတာကို မဖတ်တတ်ဘူး နောက်တော့  ၁ ဆိုတာ 1 ဆိုပြီး ကျက်မှတ်ခဲ့ရပါသတဲ့။ တောင်ဖက်စူးစူးကို တနာရီလောက်မောင်းပြီးတော့ ယူတာ့ပြည်နယ် ပရာဗိုမြို့လေးမှာ ညအိပ်ပါတယ်။ ခရီးစဉ် ၅ ရက်မြောက်နေ့မှာတော့ ယူတာ့ပြည်နယ်က ဘာရေ့ကမ်ညမ်၊ အရီဇိုးနားပြည်နယ်က အန်တလုပ်ကမ်ညမ်၊ Horseshoe Bend ကို သွားရောက်လည်ပတ်မှာပါ။ ထူးခြားဆန်းကြယ်လှတဲ့ အဲဒီနေရာတွေအကြောင်း အပိုင်း ၁၀ မှ ဆက်ကြရအောင်နော်။

Happy Traveling!
စန်းထွန်း
စက်တင်ဘာ ၉ ၊ ၂၀၁၅။