ဖီလင် ၃၂...

New York Botanical Garden, Bronx (ဘရောင်းစ်လို့ အသံထွက်ပါတယ်)
Admission is free at every Saturday from 9 to 10 am. There is Metro North train leaving from Grand Central at 9 25 am and arriving to Botanic Garden station at 9 47 am, right in front of NY Botanic Garden. The train fare is  only 4 bucks ($4). B,D,4 subway trains are a bit far, 25 minutes walking and 10 mins bus ride, we did that when we returned home. Summer at NY Botanic Gardens are really awesome with Rose Garden, Orchid exhibition, Halem river and forest. I can't believe there is such a cool, quiet and calm place in the middle of crowded, congested and busy area. I am so moved to touch Mother nature.

ဖီလင် ၃၁ ရေးပြီးတာ မကြာသေးဘူး ဖီလင် ၃၂ ရေးနေရပြီ။ တစ်နှစ်ဆိုတာ ခဏလေးပါလား အချိန်ကုန်တာ မြန်လိုက်တာ။ ငယ်ငယ်ကတည်းက မွေးနေ့ကိတ်လှီးပြီး ဖယောင်းတိုင် မှုတ်ခဲ့ရသူ မဟုတ်လေတော့ မွေးနေ့ကိတ် လှီးရမှာကို ဖီးလ်သိပ်မလာဘူးရယ်။ မွေးနေ့ကိတ် လှီးရမှာထက် မိသားစု၊ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့အတူတူ  ဝိုင်းဖွဲ့စားသောက် ရတာကို ပိုနှစ်သက်တယ်။ ကိုယ့်မွေးနေ့က ကျေးဇူးတော်နေ့နဲ့ တိုက်ဆိုင်နေတတ်တာ ဒီနှစ်မှာ တော့  မွေးနေ့က စောနေတယ်။ ၂၀၁၁ တုန်းက ယန်းဇီပေးတဲ့ ကိတ်မုန့်သေးသေးလေးက ကိုယ့်ဘဝရဲ့ ပထမဆုံး မွေးနေ့ကိတ်ဖြစ်ပြီး ၂၀၁၂ ကျေးဇူးတော်နေ့ပိတ်ရက် ဆူနမ်ရှိတဲ့ အိုဟိုင်းရိုးပြည်နယ် စင်စင်နာတီမြိ ု့ကို ရောက်နေတဲ့  ကိုယ့်ကို ဆူနမ်က မွေးနေ့ကိတ် တဝက်သာသာ ကိတ်မုန့်လေးတွေဝယ် ဖယောင်းတိုင်ထွန်း ဘော့စတွန်မှာနေတဲ့ ရာမားက စကိုက်ဗွီဒီယိုကနေ ဆူနမ်နဲ့အတူတူ ဟတ်ပီးဘတ်ဒေး ဆိုပေးတဲ့ ၂၀၁၂ မွေးနေ့ကတော့ ပထမဆုံး ဖယောင်းတိုင်မှုတ်ရတဲ့ မွေးနေ့ဆိုပါတော့။

ဆူနမ်တို့နဲ့ မွေးနေ့ညစာ စားမလို့ဖုန်း‌ခေါ်တာလည်း မကိုင်၊ အိမ်ကို သွားတော့လည်း မတွေ့။ အိမ်ရှင်မ ရှယ်ရွန်ကို ပီဇာဝယ်ကျွှေးတော့ သူက ဝိုင်နီတွေထုတ်ပြီး ဖန်ခွက်ချင်းတေ့ ဟတ်ပီးဘတ်ဒေးလုပ်တယ်။ အဲဒီနေ့က ဆူနမ်နဲ့အမ်းထရူးက ရာမားက နီပေါကနေ ပြန်လာမှာမို့ လေယာဉ်ကွင်းမှာ သွားစောင့်နေတာ လေယာဉ်က ဒီလေးဖြစ်လို့ ၆ နာရီလောက် စောင့်နေရတယ်တဲ့အပြင် ကိုယ့်မွေးနေ့ဆိုတာလည်း မသိပါဘူးတဲ့။ နောက်ဆို မွေးနေ့မတိုင်မှီ သုံးရက်အလိုမှာ ကြိုပြောတဲ့။ အစိုးရရှပ်ဒေါင်းဖြစ်လို့ ရုံးပိတ်ပြီးကတည်းက ပြန်မဖွင့်တော့လို့ လေးအော့ဖ်ထိ၊ အချစ်ဆုံးသူငယ်ချင်းတွေကလည်း ကိုယ့်မွေးနေ့ကို မသိတဲ့ ၂၀၁၃ မွေးနေ့ကတော့ အဆိုးဆုံးပါပဲ။ ၂၀၁၄ မွေးနေ့က တနင်္လာနေ့ကျရောက်တာမို့ တနင်္ဂနွေနေ့မှာ ဘုန်းကြီးကျောင်းသွားပြီး ဝထ္ထုငွေသွားကပ်မယ်လို့ စိတ်ကူးထားတယ်။ မွေးနေ့ဆွမ်း ကပ်ချင်ပေမဲ့ ထမင်းဆိုင်ကနေ ဟင်းမှာစားနေသူမို့ ချက်ပြုတ်ဖို့ တကယ်ပျင်းတယ်။ ဆွမ်းချက်မယ်ဆိုရင် ဝယ်ဖို့ခြမ်းဖို့ ချက်ဖို့ပြုတ်ဖို့အတွက် ပိတ်ရက်တွေမှာ လုပ်နေကျ လမ်းလျှောက်ထွက်ခြင်းအမှု ဖျက်ရမှာကိုလည်း မဖျက်ချင်။

ကိုယ့်မွေးစားအမေက ဖုန်းဆက်လာပါတယ် တနင်္ဂနွေနေ့ ဘယ်အချိန်အားလဲ ဘုန်းကြီးကျောင်းကို အရုဏ်ဆွမ်းသွားကပ်ပြီး အပြန် ကိုယ့်ကို အစားအသောက်တွေ ပေးမလို့တဲ့။ ဘတ်စ်ကားနဲ့ နယူးယောက်ကို မနက်ဖက်သွား မေရီလန်းကို ညနေပြန် ဖေ့စ်တူဖေ့စ် အင်တာဗျူးပြီး မကြာခင် နှစ်ပတ်အကြာ ရုံးတက်နိုင်မလားဆိုပြီး နယူးယောက်အလုပ်က အော်ဖာကမ်းလာတော့ နယူးယောက်မှာ အိမ်ခန်း အသည်းအသန် ရှာရဖို့ ဖန်လာတယ်။ နယူးယောက်မှာ အသိဘယ်သူတွေရှိလဲ လုပ်ပါဦးဟ ကူညီကြပါဦးဟ။ နယူးဂျာဆီမှာနေတဲ့ ဘလော့ဂါ မမီးငယ်ဆီကိုလည်း ဖုန်းလှမ်းဆက် အကူအညီတောင်း အရပ်ကူပါ လူဝိုင်းပါ။ မကေခိုင်မိတ်ဆွေ ကိုဝင်းငယ်အစ်မ နယူးယောက်မှာရှိတယ် သူ ကူညီပေးလိမ့်မယ်တဲ့။ အဲဒီအစ်မနဲ့ ဖုန်းခဏပဲ ပြောဖြစ်လိုက်တယ်။ ကိုယ်လည်း မေရီလန်းကနေ ပြောင်းဖို့ရွှေ့ဖို့ပြင်ဆင်၊ ကားကိုရောင်းလိုက်တော့ ကန်တက်ကီပြည်နယ်ကနေ မေရီလန်းပြည်နယ်ကို ပြောင်းလာသလို ပစ္စည်းတွေကို ကားထဲအကုန် ပစ်ထည့်ပြီး ပြောင်းဖို့မဖြစ်နိုင်တော့ ပေးသင့်တာတွေပေး၊ ပစ်သင့်တာတွေပစ်၊ အရေးမကြီးတာတွေကို စာတိုက်ကနေပို့၊ အရေးကြီးတာတွေကို ကိုယ်နဲ့ တပါတည်းသယ်။

Ohma's family.

နယူးယောက်ဘတ်စ်ကားဂိတ် ပို့အသော်ရတီကနေ တက္ကစီငှားပြီး တိုက်ရှေ့ရောက်တော့ ကိုယ့်အိမ်ရှင်တွေက အလုပ်ကနေ ပြန်မရောက်သေးဘူး။ ကိုဝင်းငယ်က စောင့်ရှောက်လိုက်ပါဆိုတာနဲ့ မြင်လည်းမမြင်ဘူး သိလည်းမသိကျွှမ်းတဲ့ ကိုယ်အတွက် အိမ်ခန်းတွေကို လိုက်ကြည့်ပြီး ရှာပေးထားတဲ့ အစ်မနဲ့ အဲဒီတော့မှပဲ ဆုံဖြစ်ကြတယ်။ ညနေစာကို သူ့အိမ်မှာပဲစား ကိုယ်နေတာကလည်း အဲဒီအစ်မရဲ့ အိမ်ရှေ့တိုက်ဆိုတော့ ပိတ်ရက်တွေဆို အဲဒီအစ်မအိမ်မှာ မုန့်ဟင်းခါးချက်ရင် မနက် ၁၀ နာရီ အိပ်ယာက နိုးတာနဲ့ သွားစားတော့တာပဲ။ အဲဒီတုန်းက ရာသီဥတုကလည်းအေး၊ အလုပ်ကလည်း တအားပင်ပန်းတော့ ပိတ်ရက်တွေဆို အပြင်သွားဖို့ထက် အိပ်နေတော့တာပဲ။ ဒီလိုနဲ့စတင်သိကျွှမ်းခဲ့ရတဲ့ အစ်မက ကိုယ့်ကို မွေးစားသမီးတစ်ယောက်ရတယ်လို့ မှတ်ယူပြီး ကိုယ်ကလည်း မွေးစားအမေ (အိုမား) ရတယ်လို့ မှတ်ယူတယ်။ အချက်အပြုတ်မကျွှမ်းတဲ့ ကိုယ်ကလည်း အချက်အပြုတ်ကောင်းတဲ့ အိုမားဖိတ်ခေါ်ရင် ငတ်သမျှ အတိုးချပြီး စားတတ်တယ်။ ခင်ရာဆွေမျိုး မြိန်ရာဟင်းကောင်းလို့ ဆိုကြတဲ့ ဘဝကြီးမှာ ကိုယ့်အတွက်တော့ အိုမားတို့အိမ်က စားအိမ်သောက်အိမ် ဆွေမျိုးရင်းချာအိမ်လို့ ခံယူထားတယ်။

အိုမားက မနက်အရုဏ်ဆွမ်းကို အနီးအနားက သုံးပါးကျောင်းလို့ ခေါ်ကြတဲ့ကျောင်းမှာ သွားကပ်မှာဆိုတော့ ကိုယ်ကလည်း လိုက်ချင်တယ် မွေးနေ့ဝထ္ထုငွေ ကပ်ချင်လို့။ မနက် ၆ နာရီ အိုမားက ဝင်ခေါ်ပြီး မနက်အရုဏ်ဆွမ်းအဖြစ် ကြက်သား၊ ပလာတာ၊ အချိုပွဲအဖြစ် မန္တလေးပဲကြော်၊ ပြောင်းဖူးကြော်၊ ပန်းသီး ကပ်ကြတယ်။ မနက်အစောကြီး ထရလို့ အိပ်ငိုက်နေတဲ့ ချစ်စရာကောင်းတဲ့ ဖအေတူသမီး ငယ်လေး၊ အိုမားနဲ့တူလို့ ချောမောတဲ့ အကြီးမလေး နှင်းနှင်းနဲ့ စကားတွေ ပြောတော့မှ နှင်းနှင်းမွေးနေ့အလှုမှန်း သိရတယ် ကိုယ့်မွေးနေ့က မနက်ဖြန်။ အရုဏ်ဆွမ်း ဘုဉ်းပေးပြီးတဲ့ ဆရာတော်တွေကို ဝထ္ထုငွေ၊ သင်္ကန်းကပ်တော့ ဆရာတော်က သီလပေး၊ မွေးနေ့မင်္ဂလာတရားဟော၊ ပြုသမျှကုသိုလ်တွေကို ရေစက်အမျှဝေတော့ ကျေနပ်ပီတိဖြစ်ရတယ်။ ကိုယ်စိတ်ကူးထားတဲ့ မွေးနေ့အလှုလေးပါပဲ။ မနှစ်ကနဲ့ယှဉ်ရင် ဒီနှစ်က ကျေနပ်စရာ ကောင်းပါတယ်။ အလုပ်က ပင်ပန်း၊ စိတ်ဖိစီး၊ ဘီးစီးတော့ အရင်လို လေးအော့ဖ်မှာ မပူရဘူး။

မေရီလန်းအိမ်နားက မက်သရူးဟန်ဆန်ထရေးလမ်းလေးကိုတော့ သတိရမိတယ်။ အဲဒီထရေးလမ်းလေးမှာ လမ်းလျှောက်ရင်း စိမ်းစိမ်းစိုစို သစ်ရွက်ကလေးတွေ အရောင်ပြောင်းလာတာ၊ တစ်ပတ်နှစ်ခါ၊ ပိတ်ရက်တွေဆိုရင် မနက်တိုင်း အပြေးသွားလေ့ကျင့်ရတာကို တမ်းတမိတယ်။ နယူးယောက်ရောက်ပြီးကတည်းက အပြေးလေ့မကျင့်တော့တာပါပဲ။ နယူးယောက် ရုံးတက်ရုံးချိန်တွေမှာ တစ်နေ့ကို အနည်းဆုံး နာရီဝက်ကျော် လမ်းလျှောက်ရတယ်။ ပိတ်ရက်တွေမှာ လမ်းလျှောက်အဖွဲ့နဲ့ အနည်းဆုံး ၄ မိုင် လမ်းလျှောက်ဖြစ်တယ်။ စိတ်တူကိုယ်တူ ဝါသနာတူတဲ့ ဝိုင်းလို သူငယ်ချင်းရတော့ ခရီးတွေ အတူတူသွား၊ တောင်သွားတက်၊ ပိတ်ရက်တွေဆို ဓာတ်ပုံတွေ သွားရိုက်ဖြစ်တယ်။ ဆူနမ်၊ ရာမား၊ မိုင်းဖန်၊ အမ်းထရူးတို့နဲ့ အဆက်အသွယ် မရှိတော့တာ နယူးယောက် ပြောင်းပြီးကတည်းက။ တိုင်ပင်စရာ ကိစ္စရှိမှ အီးမေးလ်ပို့ဖြစ်တော့တယ်။ ဂီတာတီး မသင်ဖြစ်တာလည်း ကြာပြီ။ အိမ်ရှင်တွေထက် မိုချီ၊ နတ်စုတို့နဲ့ပိုရင်းနှီးလာတယ်။ အရင်လို  ခပ်တည်တည် နှုတ်နည်းတဲ့သူ မဟုတ်တော့ဘဲ လူတိုင်းကို ပြုံးပြ နှုတ်ဆက်တတ်လာပြီ။

Parents at Buddha Gaya.

ယူအက်စ်ရောက်ပြီး မကြာခင် ဂျူလှိုင်မှာဖွင့်တဲ့အတန်းကို စောင့်ဖို့ အင်ဒီယားနားပြည်နယ် ဖို့ဝိန်းမြို့မှာနေတဲ့ မကေခိုင်ဆီ သွားလည်ပတ်တုန်းက ကားမောင်းသင်ပေးဖူးတဲ့ မကေခိုင်မိတ်ဆွေ ကိုဝင်းငယ်နဲ့ လေးနှစ်အကြာ မကြာသေးခင်က နယူးယောက်မှာ ပြန်တွေ့ကြတယ်။ ကိုဝင်းငယ်က စန်းထွန်းတစ်ယောက် သွက်သွက်လက်လက် ကိုယ့်ကိုကိုယ် ယုံကြည်မူအပြည်နဲ့ ယောကျ်ားလေးကျနေတာပဲလို့ မကေခိုင်ကို ပြောတယ်တဲ့။ အဖေ၊ အမေ၊ မကြီးတို့ ခင်းထားပေးတဲ့လမ်းမှာ အဆင်သင့်လျှောက်ရတဲ့ စန်းထွန်းတစ်ယောက် ယူအက်စ်ရောက်မှ အခက်အခဲဒုက္ခတွေကို နဖူးတွေ့ဒူးတွေ့ ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းရတော့ ကြံ့ခိုင်လာတယ်နဲ့ တူပါရဲ့။ ဗုဒ္ဓဂါယာဘုရားဖူးအတွက် သမီး ပေးစရာမလိုဘူး အဖေတို့မှာ ပိုက်ဆံရှိတယ် ဆိုပေမဲ့ ကိုယ်က ကုသိုလ်ယူ ပို့ပေးတာကို အဖေနဲ့အမေက ဝမ်းသာဂုဏ်ယူမဆုံး တပြုံးပြုံး ကြွားမဆုံး ပြောမဆုံး ဖြစ်နေတာကိုလည်း ကျေနပ်မိပါတယ်။ နိုင်ငံခြားဘာသာစကားတစ်ခုကို ကျွှမ်းကျွှမ်းကျင်ကျင် ပြောတတ်၊ ဂီတတစ်ခုခုကို ကျွှမ်းကျွှမ်းကျင်ကျင် တီးတတ်ချင်တဲ့ ဆန္ဒမပြည့်သေးဘူး။ တရုတ်စာကို နည်းနည်းသိပေမဲ့ ကျွှမ်းကျွှမ်းကျင်ကျင် မတတ်ဘူး။

တလောက Skechers ဖိနပ်ဆိုင်မှာ တရုတ်မတစ်ယောက်က တရုတ်လားလို့ မေးလာလို့ တရုတ်မဟုတ်ဘူး၊ မြန်မာ၊ တရုတ်စာကို နည်းနည်းပဲ ပြောတတ်တယ်လို့  ပြောလိုက်တာနဲ့ လက်ဆွဲပြီး အတင်းဘာသာပြန်ခိုင်းတော့တာပဲ။ ဘူးတွေကို ထိုးပြပြီး ကွိစိကွစိ ပြောနေတာ တစ်လုံးမှ နားမလည်ပေမဲ့ ဒစ်စကောင့်ချခိုင်းတာနဲ့ တူပါရဲ့ဆိုပြီး တစ်ခုဝယ်ရင် နောက်တစ်ခုကို ဒစ်စကောင့် ပေးလား မေးကြည့်တော့ ဒစ်စကောင့် မရှိဘူးတဲ့။ မေးယိုဒစ်စကောင့် (ဒစ်စကောင့် မရှိဘူး) ၊ နီ ယောက် ပန်းမန် ( အကူအညီလိုသေးလား) လို့ မေးတော့ ပူးယောက် (မလိုပါ) ရှဲ့ရှဲ့တဲ့။ ဝိုင်းလို ပြင်သစ်စာကို ကျွှမ်းကျွှမ်းကျင်ကျင် ပြောတတ်ရေးတတ်၊ အီတလီစကားကို ထမင်းစားရေသောက် ပြောတတ်၊ စပိန်စကားကို အခြေခံအဆင့်လောက် ပြောတတ်ချင်လိုက်တာ။ အိုးအိမ်မဲ့တွေနဲ့ မျက်လုံးချင်မဆိုင် ရှောင်တတ်ပေမဲ့ တခါတုန်းက ဘရိုင်ယန်ပန်းခြံက လှေကားတွေပေါ်ကို တွန်းတင်နေတဲ့ အဘွားကြီးတစ်ယောက် တွေ့ပေမဲ့ ကူညီပေးရမလား မမေးမိဘူး။ Could you please help me လို့ တိုးဖျော့ညင်သာတဲ့ အသံကြားတော့မှ သွားကူညီတာ အားပါးပါး တွန်းလှည်းက အလေးကြီး။ ကျေးဇူးတင်စကားဆိုနေတဲ့ ငွေရောင်ဆံပင်၊ ပိန်ပိန်ပါးပါး၊ အိုးအိမ်မဲ့ပေမဲ့ ညစ်ပတ်မနေတဲ့ အဘွားကြီးကို You are welcome လို့ ဆိုပြီး ထွက်လာမိပြီး အတော်ကြာမှ ပိုက်ဆံအကြွေ မပေးလိုက်မိတာ နောင်တရတယ်။

ဘရိုင်ယန်ပါ့ခ်ပန်းခြံနားရောက်တိုင်း ငွေရောင်ဆံပင်၊ တိုးလျညင်သာစွာ စကားဆိုတတ်တဲ့ ပိန်ပိန်ပါးပါး ၊ တွန်းလှည်းတစီးကို တွန်းနေတတ်တဲ့ အဘွားကြီးတစ်ယောက်ကို တွေ့လိုတွေ့ငြား ရှာဖွေမိနေဆဲ။ မိုးရွာပြီးစ ညနေခင်းမှာ Dear Passengers, there is big rainbow through the right windows လို့ ကြေငြာတဲ့ မီးရထားမောင်းသူ တစ်ယောက်ကို မှတ်မှတ်ရရ ရှိနေဆဲ။ နေ့တိုင်း ဒီအချိန်၊ ဒီရထား၊ ဒီအလုပ်၊ ဒီလူတွေနဲ့သမာရိုးကျဘဝထဲမှာ အပတ်တိုင်း နေရာသစ်တွေဆီ လမ်းလျှောက်ထွက်ဖြစ်လို့ မမြင်ဘူး၊ မရောက်ဘူးတဲ့ နေရာတွေရောက်ဖူး၊ သိကျွှမ်းရတဲ့ မိတ်ဆွေသစ်တွေရဲ့ အတွေ့အကြုံတွေကို နားထောင်ရလို့ ဘဝကြီးက ရိုးအီမနေဘူး။ လမ်းလျှောက်၊ တောင်သွားတက်နေတာ မပင်ပန်းဘူးလား အိမ်မှာ ရုပ်ရှင်ကြည့်ပြီး အေးအေးဆေး အနားယူပါလားလို့ ပြောကြတယ်။ ကိုယ့်အတွက်တော့ အပတ်တိုင်း လမ်းလျှောက်၊ တောင်တက်၊ ဓာတ်ပုံတွေ ရိုက်နေရတာ အနားယူခြင်း တစ်မျိုးပါပဲ။  အဲဒါတွေသာ မလုပ်ရရင် ဘဝကြီးက ပျင်းရိငြီးငွေ့စရာ ကောင်းနေမှာပေါ့။

ဖေ့ဘွတ်၊ မက်ဆေ့စ်၊ ဂျီတော့၊ ဘလော့ကွန့်မန့်ကနေ မွေးနေ့ဆုတောင်း တောင်းပေးကြသူတွေကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ သူတို့ကြောင့်သာ မွေးနေ့ကို အဓိပ္ဗာယ်ရှိတဲ့ စပါယ်ရှယ်ဒေး ဖြစ်စေတာပေါ့။ ဖေ့ဘွတ်အသုံးနည်းလို့ မွေးနေ့ဆုတောင်းဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့တာ၊ ဘလော့တွေမှာ ကွန့်မန့်ပေး၊ ဘလော့မဂင်းနိုင်တာတွေကို နားလည် ပေးစေချင်ပါတယ်။ နိုဝင်ဘာလရဲ့ နောက်ဆုံးပတ် ကြသပတေးနေ့က ကျေးဇူးတော်နေ့၊ သောကြာနေ့က ဘလက်ဖရိုင်းဒေး ဈေးအကြီးအဝယ် ဝယ်ကျတဲ့နေ့ဖြစ်လို့ အမေရိကန်တွေရဲ့ အားလပ်ရက်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ခရစ်စမတ်သစ်ပင်လေးတွေ စတင်ချိတ်ဆွဲ အလှဆင်ကြပြီမို့ ခရစ်စမတ်ပွဲတော်ချိန်လို့တောင် ခံစားမိတယ်။ စာလာဖတ်တဲ့ မိတ်ဆွေတွေလည်း Happy Thanksgiving ! Happy Holidays ! ဖြစ်ပါစေလို့ ဆုတောင်းလိုက်ပါတယ်။

စန်းထွန်း
နိုဝင်ဘာ ၂၄၊ ၂၀၁၄။

‌ရေးပြီးတာက
ဖီလင် ၃၁