All About NYC - 3

ပိတ်ရက်တွေဆို လမ်းလျှောက်အဖွဲ့နဲ့ လမ်းလျှောက်ထွက်နေတာ ၁ လလောက် ရှိပါပြီ။ မဖြစ်မနေ သွားရမဲ့ကိစ္စ၊ စာမေးပွဲရှိမှသာ မလျှောက်ဖြစ်တာ။ ဂျွှန်လရဲ့ ပထမပတ် စနေနေ့မှာတော့ ရုစဗဲ့ကျွှန်း၊ နာဂိုချီပြတိုက်ဆီ လမ်းလျှောက်ကြပါတယ်။ Meetup ဆိုဒ်မှာ နယူးယောက်လမ်းလျှောက်အဖွဲ့ သုံးဖွဲ့ကို မန်ဘာဝင်ထားတာမှာ ကျွန်မ အကြိုက်ဆုံးအဖွဲ့က NYC walks : Nature, beauty & peace ဆိုတဲ့အဖွဲ့လေးပါ။ အော်ဂနိုက်ဇာ ရွန်က သိသင့်သိထိုက်တာတွေကို စာရွက်လေးနဲ့ ပရင့်ထုတ်လာပြီး ရှင်းပြတယ်။ မန်ဘာတွေကလည်း ဖော်ရွေကြတယ်။ ရုစဗဲ့ကျွှန်းလေးက မက်ဟန်တန်နဲ့ ကွင်းကြားမှာရှိတဲ့ ကျွှန်း‌သေးသေးသေးလေး။ ရထားနဲ့ နေတိုင်းဖြတ်သွားပေမဲ့ တခေါက်မှ မရောက်ဖြစ်ဘူးရယ်။ စုရပ် Tramway Plaza မှာ သတ်မှတ်ချိန် နေ့လည် ၁၂ နာရီ မှာ ဆုံကြပြီး အော်ဂနိုက်ဇာ ရွန်က နောက်ကျတဲ့သူတွေကို စောင့်နေချိန်မှာ ကျွန်မတို့က Tram စီးပြီး ရုစဗဲ့ကျွှန်းလေးဆီ ချီတက်ကြတယ်။ Tam စီးခက နယူးယောက်မြေအောက်ရထားလက်မှတ် MetroCard နဲ့ ပေးရပါတယ်။

Tram from Manhattan to Roosevelt Island
East River ကို ဖြတ်ကျော်တော့ ဟောင်ကောင် Lantau ကျွှန်း Jiant Buddha ဆီ ကောင်းကင်ကေဘယ်ကား စီးရတာကို သတိရမိတယ်။ Tram သာ ဆိုတယ် ကေဘယ်ကား စီးရသလိုမျိုးပါလား။ ဟောင်ကောင် Peak Tram ကမှ ၆၀ ဒီဂရီ မတ်မတ်ကြီးကို မောင်းတက်သွားတာများ တကယ့်ကို ရင်တုန်းပန်းတုန်။ ဒီထရမ်ကတော့ ငြိမ့်ငြိမ့်လေး။ အဲဒီနေ့က လမ်းလျှောက်တဲ့သူ ၄၅ ယောက် ရှိတယ်။ နာမည်ကျော်အာခိတက် Louis Kahn  တည်ဆောက်ထားတဲ့ Franklin D. Roosevelt Four Freedoms Park ကို သွားလည်ကြတယ်။ မက်ဟန်တန်ဖက်ခြမ်းက UN ရုံး၊ အင်ပါရာစတိတ် အဆောက်အဦး၊ တဝီဝီမြည်နေတဲ့ ဟိုင်းဝေးလမ်းမ၊ အပျော်စီးသင်္ဘော၊ ကုန်တင်သင်္ဘော၊ စပိဘုတ်တွေကို တွေ့ရတယ်။ ရေလည်ခေါင်က ကျွှန်းသေးသေးလေးမှာ ငှက်ကလေးတွေ အနားယူနေကြတယ်။


Left side is Manhattan & right side is Roosevelt Island

ကျွန်မနဲ့ အဖွဲ့ကြသွားတာက သူ့မိဘတွေက အိန္ဒိယတောင်ပိုင်း မက်ဒရပ်ကပေမဲ့ သူကတော့ စတိတ်မှာမွေး၊ စတိတ်မှာ ကြီးပြင်းတဲ့ အိန္ဒိယသူလေး ဘဂျီနီ။ အုပ်စုထဲမှာ ၁၀ နှစ်အရွယ်ကလေးတစ်ယောက်ပါလို့ မေးကြည့်တော့ တနေကုန် ကွန်ပျူတာ၊ တီဗွီရှေ့မှာ အချိန်ကုန်နေတာ မရောက်ဘူးတဲ့နေရာကို ရောက်ဖူးအောင်၊ လမ်းလည်းလျှောက်ဖြစ်အောင် ခေါ်လာတာတဲ့။ ခေါ်လာတဲ့ မိဘကိုရော၊ လိုက်ချင်တဲ့ ကလေးကိုရော ချီးကျူးမိပါရဲ့။ သူ့မိဘတွေနဲ့ တောင်တက်၊ Trail တွေမှာ လမ်းလျှောက်ထွက်နေကြမို့ သူ့အတွက် မစိမ်းပါဘူးတဲ့။

Concrete Jungle New York

စိန့်ပက်ထရစ်ကသီထရယ် ဘုရာရှိခိုးကျောင်းရဲ့ ဒီဇိုင်နာ တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ Smallpox ဆေးရုံအပျက်အစီးတွေက သရဲခြောက်တယ်လို့ နာမည်ကြီးပါသတဲ့။ ရွန်က စာရွက်ကိုင်ပြီး သမိုင်းကြောင်းကို ပြောပြ၊ ရှေးမှီနောက်မှီ လူကြီးတွေက ပြောပြနဲ့ အတော်ဗဟုသုတရတယ်။ ဓာတ်ပုံရိုက်နေလို့ နောက်နားရောက်သွားရင် ရွန် ရှင်းပြတာ မကြားရတော့ နောက်ဆို ရွန်နဲ့ထပ်ချပ်မခွာ သုံးလှမ်းထက် ပိုမဝေးစေနဲ့လို့ သဘောပေါက်သွားတယ်။ လောင်းအိုင်လန်စီးတီး open studios ပြတိုက်တွေကို ဒီအဖွဲ့နဲ့ ပထမဆုံးသွားတုန်းက ဒါ meetup အဖွဲ့လားလို့ သွားမေးတဲ့ အန်ကယ်ကြီးနဲ့ ပြန်ဆုံလို့ သွားနှုတ်ဆက်တော့ တွေ့လား အဲဒီအပင်တွေ အားလုံးက ချယ်ရီတွေ၊ ဧပရယ်ဆို လှိုင်လှိုင်ပွင့်တာ။ ဘရွတ်ကလင်း ဘော်တနစ်ဂါးဒင်းမှာလည်း ပွင့်တယ်။ ဒီအဖွဲ့တောင် သွားသေးတယ် မင်း မလိုက်ဘူးလား။ အဲဒီတုန်းက ကျွန်မက ဒီအဖွဲ့ကို မသိသေးဘူး တခြားအဖွဲ့တွေနဲ့ လမ်းလျှောက်နေတာ။

Franklin D. Roosevelt Four Freedoms Park designed by Louis Kahn

ရွန်က နာမည်ကြီး တော်တော်ကောင်းတဲ့ အော်ဂနိုက်ဇာကွ။ ငါဆို သူနဲ့ လမ်းလျှောက်ထွက်နေတာ နှစ်ပေါက်နေပြီ။ နေ့လည်စာစားတော့ St. John Divine Catheral ကို သွားလည်ဖို့ စီစဉ်တာ ဘုရားကျောင်းက အီးမေးလ်မပြန်လို့ မသွားဖြစ်တဲ့အကြောင်းနဲ့စလို့ ရွန်နဲ့ ကျွန်မ စကားလက်ဆုံကျပါတယ်။  သူ ရောက်ဖူးတဲ့အထဲမှာ ပြင်သစ်က Notre Dame Catehral ဘုရားကျောင်းက အလှဆုံးပါတဲ့။ အီတလီ ဗာတီကန်နန်းတော်ကိုများ ရောက်ဖူးလားမေးတော့ သူတို့တွေက အရမ်းချမ်းသာတာတဲ့။ ဘာလို့ ဘုရားကျောင်းတွေက ဒီလောက်ချမ်းသာနေတာလဲ မသိဘူး။ အရင်တုန်းကဆို စစ်တပ်တောင် ရှိတာတဲ့။ မင်း ဘာဘာသာဝင်လဲ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်ဆိုတော့ သူက အမေရိကန်ဗုဒ္ဓဘာသာတဲ့။ ဗုဒ္ဓဘာသာမှာ တောင်ပိုင်းဗုဒ္ဓဘာသာနဲ့မြောက်ပိုင်းဗုဒ္ဓဘာသာ ရှိတယ်ဆိုတော့ ထေရဝါဒနဲ့ မဟာယနလားတဲ့။


တရားထိုင်တဲ့အကြောင်း ပြောကြတော့ သူက နေ့တိုင်း တရားထိုင်တယ်တဲ့။ တရားမထိုင်တဲ့နေ့ဟာ သူ့အတွက် မပြည့်စုံ တခုခု လိုနေသလိုပဲတဲ့။ ကျွန်မကတော့ နာသီးဝကိုတောင် မနည်းမှတ်နေရတယ်ဆိုတော့ စိတ်ကိုချုပ်မနေထားတဲ့ လွှင့်နေရင် ပြန်ဆွဲယူနဲ့ တရားပြသွားသေးတယ်။ တရားဘယ်လို ထိုင်သလဲဆိုတော့ အိပ်ရင်း တရားထိုင်တာတဲ့။ ကျွန်မဆို တင်ပျင်ခွေထိုပြီး တရားထိုင်တာတောင် အိပ်ငိုက်တာ အိပ်ရင်း တရားထိုင်လို့ကတော့ အိုး... ဘာပြောကောင်းမလဲ တခါတည်း အိပ်ပျော်သွားမှာ။ ဆရာတော်ဦးဇောတိက စာအုပ်ထဲမှာ ကားမောင်းနေရင်း၊ အိပ်သာတက်ရင်း၊ ချက်ပြုတ်ရင်း လှုပ်ရှားမူလေးတွေ သိနေတာလည်း တရားထိုင်တာပါပဲတဲ့။ ရုစဗဲ့ကျွှန်းမှာ ကွင်းဖက်ခြမ်းဆို မက်ဟန်တန်ဖက်ခြမ်းနဲ့ ခြားနားစွာ တိတ်ဆိတ်နေတာပဲ။ ဖာရီယာဆိုတဲ့  နယူးဂျာဆီသူလေးနဲ့ မိတ်ဆွေဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအဖွဲ့နဲ့ ပထမဆုံး လမ်းလျှောက်တာပါတဲ့။ နယူးဂျာဆီက လမ်းလျှောက်အဖွဲ့တွေဆို မနက် ၇ နာရီကနေစပြီး ၁၂ မိုင် လမ်းလျှောက်ကြတာတဲ့။ ဟယ်မလေး အဲဒီလိုမျိုးတော့ မလျှောက်နိုင်ပေါင်။ ခရစ်၊ ရို့စ်မယ်ရီတို့နဲ့ သိကျွှမ်းရတယ်။

UN Building & Me

ရုစဗဲ့ကျွှန်းမှာ လူနေအိမ်တွေ ရှိပါတယ်။ တံတားဖြတ်လိုက်ရုံနဲ့ မက်ဟန်တန်ကို ငါးမိနစ်အတွင်းရောက်တော့ အိမ်လခ ဈေးကြီးတယ်။ ကွင်းဖက်ကို ဘတ်စ်ကားရှိတယ်။ တက္ကသိုလ်ဆောက်ဖို့ လျာထားတယ်လို့ ဆိုတယ်။ ကျွှန်းသေးလေးဆိုပေမဲ့ မက်ဟန်တန်၊ ပင်လယ်၊ ညနေတိုင်း၊ ပိတ်ရက်တွေဆို အပြေးလေ့ကျင့်၊ စက်ဘီးစီးနိုင်တဲ့ ပန်းခြံလေးတွေနဲ့ သာယာသား။ ရုစဗဲ့တံတားကို ဖြတ်ကျော်တော့ ကလေးအမေက ဘယ်နိုင်ငံကလဲလို့ လာမေးလို့ မြန်မာနိုင်ငံကလို့ ဖြေတော့ အို မိုင်ဂါ့ ဘုရားရေ မင်း ဘယ်လိုလုပ် ရောက်လာတာလဲ... မင်း မိဘတွေ အခြေအနေ ကောင်းရဲ့လား...မင်းတို့အစိုးရက တအားဆိုးတယ်နော်...။  မြန်မာပြည်အကြောင်း ဘယ်လိုသိတာလဲမေးတော့ နိုင်ငံရေး စိတ်ဝင်စားတဲ့ အမေရိကန်တွေ မင်းတို့မြန်မာပြည်အကြောင်း သိတယ်ကွ။ အိုဘားမားဆို ခဏခဏ မြန်မာပြည်အကြောင်း ထည့်ပြောတာ။


အက်စတိုးရီးယားက နာမည်ကျော် ဂျပန် - အမေရိကန် ပန်းပု၊ လန်းစကေ့ဒီဇိုင်နာ Isamu Noguchhi ပြတိုက်ကို သွားလည်ကြတယ်။ ကျောင်းသားဆို ဒစ်စကောင့်ရပေမဲ့ အဲဒီနေ့က ကျောင်းသားကဒ် မပါခဲ့ဘူး။ လူရုပ်တုတွေ လောက်ပဲသိတဲ့ ကျွန်မကတော့ နာဂူချီရဲ့ လက်ရာတွေကို နားမလည်ဘူး။ သူ့ရဲ့ လန်းစကေ့ရေပန်းဒီဇိုင်းတွေက နာမည်ကြီးဆိုပဲ။ အမေရိကန်တွေ တော်တော်လေးစားကြတယ်။ ဂျပန်အနုပညာလက်ရာဟန်အတိုင်း ရိုးရိုးစင်းစင်းလေးတွေ။ Socrates Sculpture Park မှာ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတွေနဲ့ လက်စွမ်းပြထားတွေကို တွေ့ပေမဲ့ ဝါရှင်တန်ဒီစီ National Gallery of Art က ပန်းချီ၊ ပန်းပုတွေလောက် ကျွန်မ အကြိ ုက်မတွေ့ဘူး။ နေ့လည် ၁၂ နာရီကတည်းက လျှောက်လိုက်တာ ညနေ ၅ နာရီလောက်မှာ ၄ မိုင် ခရီးပေါက်တယ်။ ကယ်လိုရီ ၃၀၀ ကနေ ၅၀၀ လောက် လောင်သွားတယ်ထင်ပါ့။

Ron explained the sculptors are famous but I don't remember that. 

ဗိုက်ဆာလာတာမို့ လမ်းထိပ်ယူနန်ဆိုင်က ကြက်ကြော်တခြမ်းဆွဲကာ အိမ်ပြန်တယ်။ ကွျှေးသမျှ အကုန်စားတဲ့ နတ်ဆုလို့ အမည်တွင်တဲ့ခွေးကို ကြက်အရေခွံ၊ အရိုးကျွှေးတာ အစအနတောင် မမြင်ရဘူး။ မိုချီလို့ အမည်တွင်တဲ့ ကြောင်ကတော့ စားရင်လာမျှော် ကျွှေးရင်လည်း မစား။ အဲ ကြက်ကြော်တော့ နည်းနည်းစားတယ်။ မိုချီက သူ့ cat food ပဲ စားတယ်။ လမ်း  ၅ နာရီလျှောက်လို့ ကယ်လိုရီ ၅၀၀ လောက် လောင်ကျွှမ်းသွားတာကို ကြက်ကြော် ကယ်လိုရီ ၇၀၀ လောက် ပြန်တီးတယ်။ သူ မစားချင်တဲ့ အစားအသောက်တွေဆို ကယ်လိုရီအကြောင်းပြပြီး ငြင်းဆန်တတ်တဲ့ ရာမားကို ကျွန်မတို့ ခနဲ့ကြတာက ညည်း အမေရိကန် သိပ်ဆန်နေပါလား။ အမေရိကန်တွေ ကယ်လိုရီ သိပ်တွက်တာပဲ အဲ သူတို့ကြိုက်တဲ့ Fast Food တွေကျတော့ ကယ်လိုရီ မတွက်တော့ဘူး။

My favorite one in The Noguchi Museum
Smile :)
Summer is awesome. :)

ဘရောင်းဇ် Bronx က နာမည်ကျော် နယူးယောက်ဘော်တနစ်ဂါးဒင်းကို နောင်တပတ် စနေနေ့မှ သွားလည်ရအောင်။

စန်းထွန်း
ဂျွှန် ၂၉ ၊ ၂၀၁၄။

Reference : http://www.meetup.com/NYC-walks-Nature-beauty-peace/events/186927932/

ရိုးလက်ဇ်...

ရိုးလက်ဇ်နာရီ...
တချိန်တုန်းက ကျွန်တော် အရမ်းလိုချင်ခဲ့တဲ့ နာရီ...
ခုတော့ ကျွန်တော် အမုန်းဆုံးနာရီ...

ကျွန်တော်တို့ရွာမှာဆိုရင် နာရီမလိုဘူးဗျ။ ရွာသေးသေးလေးဆိုတော့ အချိန်းအချက်လုပ်ပြီးမှ သွားစရာမလို။ ကိစ္စရှိရင် သူ့အိမ်ကို ဒါမှမဟုတ် ဒီအချိန် သူ ဘယ်နေရာမှာ ရှိနေမလဲလို့  ခန့်မှန်းပြီး သွားလိုက်တာပဲ။ ရွာသားတွေ ဆုံရပ်ဆိုတာကလည်း ညနေမြို့သင်္ဘော ဝင်လာရင် လက်ဖက်ရည်မှာမသောက်ဘဲ အလကားရတဲ့ ရေနွေးကြမ်းသောက်ပြီး လေပန်းကြတဲ့ ဆရာလေး လက်ဖက်ရည်ဆိုင်၊ ညနေဆိုရင် စည်ကားတတ်တဲ့ ကိုချက်ကြီး အရက်ဆိုင်၊ ရွာထိပ်ဘုန်းကြီးကျောင်းပဲ ရှိတယ်။ ဒီနေရာတွေမှာ မတွေ့လို့ကတော့ လမ်းမှာတွေ့တဲ့ လူတယောက်ကို လှမ်းမေးလိုက်။ ဘယ်သူဘယ်ဝါကို ဘယ်မှာတွေ့ခဲ့တုန်း တွေ့ရင် ဘယ်မှာ စောင့်နေတယ်လို့ လူကြုံပါးလိုက်တာပဲ။

မြို့မှာ အထက်တန်းကျောင်း သွားတက်တော့ နာရီလိုလာတယ်။ ဘယ်သူဘယ်ဝါကို ဘယ်မှာစောင့်နေတယ်လို့ လူကြုံပါးလို့မရတော့ဘူး။ ကျောင်း၊ ကျူရှင် အချိန်မှီ ရောက်ဖို့၊ ချိန်းထားတာတွေ နောက်မကျစေဖို့၊ အချိန်နဲ့အညီ လှုပ်ရှားရုန်းကန်ရတဲ့ မြိ ု့ကိုရောက်တော့ အဖေက ကျွန်တော့်ကို နာရီတစ်လုံး ဝယ်ပေးတယ်။ စတီးကြိုးပြား၊ ဒိုင်ခွက်အဝိုင်းလေးနဲ့စင်တီဇင်နာရီလေးကို ကျွန်တော် သိပ်သဘောကျတာပဲ။ အပြင်သွားစရာရှိရင် အဲဒီနာရီလေးမပါဘဲ မသွားဘူး။  နှုတ်ခမ်းနီအမြဲဆိုးတဲ့ မိန်းကလေးတွေ နှုတ်ခမ်းနီ မဆိုးထားတဲ့နေ့ဆိုရင် နေမကောင်း ဖြစ်နေသလို၊ ဖြူပတ်ဖြူလျော် ဖြစ်နေသလို၊ တခုခုလိုနေတယ် ခံစားရသလို နာရီမေ့ပြီး မပတ်သွားတဲ့နေ့တွေဆိုရင် ကျွန်တော်လည်း တခုခုလိုနေတယ်လို့ခံစားရတယ်။

ဓာတ်ခဲအသစ်လဲလိုက်၊ စက်ရပ်သွားရင် နာရီပြင်ဆိုင်ပို့လိုက်နဲ့သူငယ်ချင်းတွေက နာရီအသစ်လဲဖို့၊ အဖိုးနှုန်းသင့်တဲ့ နာရီလေးတွေ၊ ဈေးမှန်ပစ္စည်းမှန်တဲ့ နာရီဆိုင်တွေ၊ အသစ်မဝယ်ချင်ရင်လည်း တပတ်နွမ်းနာရီလေးတွေ ရတတ်တဲ့နေရာတွေကို ညွန်တတ်ပေမဲ့ ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင်က အဲဒီနာရီလေးကို တန်ဖိုးထားနေတာ။ မြို့ကျောင်းတက်တော့ အမှတ်တရ အဖေ ဝယ်ပေးတဲ့ နာရီလေးကိုး။ မွေးနေ့လက်ဆောင်အဖြစ် ချစ်သူက နာရီလက်ဆောင်ပေးတော့မှပဲ အဲဒီနာရီလေးနဲ့ အပြီးအပိုင် လမ်းခွဲတော့တယ်။ မခွဲလို့လည်း မရတော့ဘူးဗျ နာရီပြင်ဆရာကတောင် တန်ဖိုးထက် လက်ခများတော့မယ် အသစ်ဝယ်တော့ ငါ့အသိဆိုင်တွေ ညွှန်ပေးမယ်လို့ ပြောလာပြီကိုး။


အဲဒီနာရီလေးကို အံဆွဲထဲမှာ သိမ်းလိုက်ပြီး ချစ်သူပေးတဲ့ သားရေကြိုး၊ ဒိုင်ခွက်ပြားပြားလေးနဲ့ ဆီကိုတံဆိပ် နာရီလေးကို ပတ်တော့တယ်။ စတီးကြိုးလို မလေးတော့ ပေါ့ပေါးပါးပါး ရှိတာကို ကြိုက်တယ်။ အားနည်းချက်က စတီးကြိုးလို တာရှည်မခံဘူးဗျ။  ကျွန်တော်ကလည်း သားရေကြိုးများ ကိုက်စားပစ်လား ထင်ရအောင် သားရေကြိုးများ ခဏခဏ လဲရတယ်။ မွေးနေ့လက်ဆောင် နာရီသားရေကြိုး ပြတ်သလိုပဲ ကျွန်တော်တို့ အချစ်ဇာတ်လမ်းလည်း ပြတ်လိုက်၊ ပြန်တပ်လိုက်။ လူတိုင်းနိုင်ငံခြားသွား အလုပ်လုပ်ဖို့ပြင်ဆင်နေကြတဲ့အထဲမှာ ကျွန်တော် မပါဘူးလေ။ ရထားတဲ့ဘွဲ့နဲ့ အလုပ်ရှာရခက်တော့ သင်တန်းတွေတက်ရင်း အလုပ်တခုရဖို့ အသည်းအသန် ရှာနေချိန်ပေါ့။ ချစ်ပေမဲ့ မကြီးပွားမတိုးတက်ချင်တဲ့ ကျွန်တော့်ကို ချစ်သူက အားမရဘူးတဲ့။ ချစ်သူ နိုင်ငံခြားထွက်ဖို့ ပြင်ဆင်နေကတည်းက ကျွန်တော် တွေးမိပါတယ်။ သူ့နောက်လည်း ကျွန်တော် မလိုက်နိုင်၊ ကျွန်တော့်နားလည်း သူမနေနိုင်။ ဒီလိုနဲ့ ကျွန်တော်တို့ ဝေးကြလိမ့်မယ်လို့။

ချစ်သူပါတဲ့လေယာဉ် ဟိုးအဝေးကြီးကို ထွက်ခွာသွားတော့ ကျွန်တော့်အသည်းနှလုံးတွေ ကွဲကြေသွားတော့တာပဲ။ သူနဲ့ကျွန်တော်က သူငယ်ချင်းကနေ ချစ်သူတွေ ဖြစ်လာတဲ့ သူငယ်ချင်းချစ်သူတွေ။ တိုးတက်ကြီးပွားချင်တဲ့သူက ကျွန်တော့်ကို ကြိုးစားဖို့၊ သင်တန်းတွေတက်ဖို့ နားပူနားဆာတိုက်တွန်းလို့ ကျွန်တော် ပြံပြုံးနေရင် သူ ဒေါပွပုံလေးက တကယ်ချစ်ဖို့ကောင်းတာဗျ။ ခွဲခွာကာစတုန်းက ဟာတာတာနဲ့ အတော်နေလို့ မကောင်းတာ။ သူကတော့ ကျောင်းသင်ခန်းစာ၊ အချိန်ပိုင်းအလုပ်တွေနဲ့ ကျွန်တော့်ကို သတိရဖို့ နေနေသာသာ ပင်ပန်းလွန်းလို့ ရထား၊ ကားပေါ်မှာ အိပ်ပျော်တယ်တဲ့။ ကမ္ဘာကြီးရဲ့ တခြမ်းစီမှာ ရှိနေတော့ အချိန်မတူ၊ အွန်လိုင်းမလာလို့ဒေါသထွက်နေရင်းက သူ့ကို သနားသွားတယ်။ သူ အားတဲ့အချိန် ကျွန်တော် မအား၊ သူ အားတဲ့အချိန် ကျွန်တော် မအားနဲ့ ကျွန်တော်တို့ကြားက ချစ်ခြင်းမေတ္တာကြိုးတွေ လျော့လာတယ်။ သူက လမ်းခွဲချင်ပါတယ်လို့ တောင်းဆိုလာချိန်က ကျွန်တော် မျှော်လင့်ထားတာတက် နောက်ကျနေတယ်။

အသိတွေ၊ အကပ်တွေနဲ့ ကျွန်တော်လည်း ရုံးစာရေး အလုပ်ကလေးရဖို့ အသည်းအသန် ကြိုးစားရတယ်။ အလုပ် ၁၀ နေရာဆိုရင် လျှောက်ကြတာက ၁၀၀၀၊ အင်တာဗျူးဆိုရင် ကျွန်တော့်ထက် ဘွဲ့လက်မှတ်၊ ဒီဂရီ ရထားသူတွေချည်းပဲ။ ကံကောင်းလို့ ဒီအလုပ်လေးရတာ။ ကျွန်တော်လည်း အရင်လို နာရီအမြဲမပတ်တော့ဘူး ဖုန်းမှာ ကြည့်လို့ ရတာကိုး။ ဒီလိုနဲ့ နာရီကို မေ့မေ့ပျောက်ပျောက် ဖြစ်နေရာက နာရီခရေဇီ ဖြစ်သွားရတာက ကျွန်တော့်သူငယ်ချင်းလက်က နာရီကြောင့်ဗျ။ ကျွန်တော် မြို့ကျောင်းပြောင်းလာတော့ သူနဲ့ စသိတာ။ ငွေကြေးတတ်နိုင်တဲ့ မိသားစုဆိုတော့ သုံးနိုင်၊ ဖြုန်းနိုင်၊ ကြွားနိုင်တဲ့သူကို တခြားသူငယ်ချင်းတွေက အမြင်ကပ်ကြပေမဲ့ စရိုက်တူလို့လားတော့ မသိဘူး သူနဲ့ကျွန်တော် အတော်တွဲမိသား။ သူ နိုင်ငံခြားက ပြန်လာခါက သူငယ်ချင်းတွေ ဆုံကြ၊ စားကြ၊ သောက်ကြ၊ ကဲကြတော့ သတိထားမိတာက သူ့လက်က နာရီဗျ လှလိုက်တာဗျာ။ ဒီလောက်လှတဲ့ နာရီမျိုး မမြင်ဘူးပေါင်။ မေးကြည့်တော့ ရိုးလက်ဇ်နာရီတဲ့။ ဝထ္ထုတွေထဲမှာ ရိုးလက်ဇ်နာရီလို့ သိထားတာ ခုမှပဲ သေချာမြင်ဖူးတော့တယ်။ အဲဒီကတည်းက ရိုးလက်ဇ်ရောဂါ စွဲတော့တာပဲဗျို့။ နာရီဆိုရင် ရိုးလက်ဇ်မှပဲ ပတ်ချင်တော့တယ်။


အဲ ရိုးလက်ဇ်နာရီနဲ့တူတဲ့ မိန်းကလေးတစ်ယောက်ကို ချစ်သွားတယ်။ ရိုးလက်ဇ်မလေးဆိုလို့ အဲဒီမိန်းကလေးက ရိုးလက်ဇ်နာရီ မဝတ်ထားဘူးဗျ။ ဘာနာရီမှကို မဝတ်ထားတာ။ ရိုးလက်ဇ်နာရီလို တမူထူးခြားတဲ့ ရုပ်ကလေးနဲ့ အဝတ်အစား၊ အနေအထိုင် အထက်တန်းကျတယ်။ သူ့နာမည်လည်း ကျွန်တော် မသိတော့ ကျွန်တော်လိုချင်တဲ့ ရိုးလက်ဇ်နာရီကို ဖျပ်ခနဲသတိရပြီး ကျွန်တော်လိုချင်တဲ့ ရိုးလက်ဇ်နာရီမလေးလို့ တိတ်တိတ်လေး နာမည်ပေးထားတာ။ ရိုးလက်ဇ်နဲ့ ကျွန်တော် စတွေ့တာ တခုသော နွေရက်မနက်ခင်းမှာပေါ့။ ဘူတာကြီးဘေး ကားပါးကင်ဝင်းကနေ ဘူတာကြီးဆီရောက်တဲ့ ဖြတ်လမ်းလေးကို လူတော်တော်များများ မသိကြဘူး။ အဲဒီဖြတ်လမ်းလေးကို အသုံးပြုတဲ့သူ တော်တော်နည်းတယ်။ မနက်တိုင်း ရုံးဆီလာတော့ စာအိတ်တွေကို သွားထုတ်ချိန် ရိုးလက်ဇ်နဲ့ ဆုံတတ်တယ်။ သူက ကျွန်တော့်ကို သတိထားမိပုံ မပေါ်ဘူး ရုံးနောက်ကျမှာစိုးလို့ သုတ်သုတ်ပြေးနေတာကိုး။

တခါတုန်းက ရိုးလက်ဇ်က အဆောက်အဦးထဲကအထွက် ကျွန်တော်က အဝင် တိုက်မိမလိုဖြစ်လို့ ရိုးလက်ဇ် လန့်အော်သေးတယ်။ ဆော်ရီးလို့ပြောပြီး ထုံးစံအတိုင်း သုတ်သုတ်ပြေးတော့တာပဲ။ ရိုးလက်ဇ်ကနေ သုတ်သုတ်လို့ နာမည်ပြောင်းရတော့မယ် ထင်တယ်။ သူတော့ မသိဘူး ကျွန်တော်ကတော့ ရင်တွေ တလှပ်လှပ်ခုန်လို့။ အနီးကပ် တွေ့လိုက်ရတော့မှ မျက်ခုံးထူထူတန်းတန်း၊ မျက်လုံးနက်နက်ဝိုင်းဝိုင်း၊ မေးစေ့ချွှန်ချွှန်၊ ဆံပင်နက်နက် စင်းစင်းလေးတွေနဲ့ အတော်လှတယ်ဗျ။ ကျွန်တော်ကြိုက်တဲ့ My Sassy Girl ကိုရီးယားရုပ်ရှင်ထဲက မင်းသမီးနဲ့ တူတယ်။ အဲဒီလမ်းကြားကလေးကနေ ရိုးလက်ဇ်  ဖြတ်သွားတာကို စောင့်ကြည့်ဖို့ အဲဒီနားတဝိုက်မှာ ကျွန်တော် ရှိနေတတ်တယ်။ ရုံးဝတ်စုံ အမြဲဝတ်တတ်ပေမဲ့ တခါတလေ ဒိတ်များရှိလား မသိဘူး ဂါဝန်တွေဘာတွေနဲ့ တခြားနေ့တွေထက် ပိုလှနေတတ်တယ်။ အဲ ဒါနဲ့ မလိုက်ဖက်တာက ကျောပိုးအိတ်။ မိန်းကလေးဆန်ဆန် ဘေးလွယ်အိတ်နဲ့သာဆိုရင် ပိုပြီးဖက်ရှင်ကျမလားဘဲ။ ကွန်ပျူတာ၊ ရုံးအလုပ်တွေ သယ်ရတာနဲ့ တူပါနဲ့။ အဲဒီကျောပိုးအိတ်လေး ကူသယ်ပေးချင်လိုက်တာ။ သောကြာနေ့ဆိုရင် ဂျင်းဘောင်းဘီ၊ All stars ဖိနပ်နဲ့ မြီးကောင်ပေါက်မလေးလို လွတ်လပ်ပေါ့ပါးနေပြန်တယ်။

သူကပဲ သတိမထားမိတာလား၊ တိတ်တိတ်ကလေး စောင့်ကြည့်ရတာကိုပဲ ကျွန်တော်က နှစ်သက်လေတာလား၊ ဒီထက်ပိုပြီး သိကျွှမ်းရင်းနှီးအောင်လုပ်ဖို့ ကျွန်တော်ကပဲ အားမထုတ်လေတာလား မသိ။ နှစ်လ၊ သုံးလ ကြာတဲ့အထိ တိတ်တိတ်လေး စောင့်ကြည့်တဲ့အဆင့်ကနေ တိုးမလာခဲ့။ အချိန်တွေ ကြာလာတဲ့အမျှ ကျွန်တော့် ရိုးလက်ဇ်ဝေဒနာလည်း တိုးလာခဲ့တယ်။ သူ့နာမည် ဘယ်လိုခေါ်သလဲ၊ ဘယ်မှာနေတာလဲ၊ ဘာတွေကို စိတ်ဝင်စားလဲ၊ ဘယ်လို သူငယ်ချင်းတွေ ရှိသလဲ၊ ငယ်ငယ်တုန်းက ဘယ်လိုကြီးပြင်းခဲ့လဲ၊ ဘာအစားအစာတွေ ကြိုက်သလဲ၊ ဘာသီချင်းတွေ ကြိုက်သလဲ၊ ဘာစာအုပ်တွေ ဖတ်သလဲ။ သူနဲ့ ပက်သတ်လို့ အို...ကျွန်တော် သိချင်တာတွေ အများကြီး။

သူနဲ့ကျွန်တော် ချစ်သူတွေဖြစ်ရင် တခြားချစ်သူစုံတွဲတွေလို အင်္ကျီဆင်တူ၊ နာရီဆင်တူဝတ်မယ်။ တယောက်ကို တယောက် ခွံ့ကျွှေးမယ်။ တညလုံး မအိပ်ဘဲ ဖုန်းပြောမယ်။ တခုတည်းသော ကျွန်တော် ချက်တတ်တဲ့ အီတလီပါစတာ သူ့ကို ချက်ကျွှေးမယ်။ ရန်ဖြစ်ကြ၊ စိတ်ကောက်ကြမယ်။ ရုပ်ရှင်ရုံ၊ ပြတိုက်၊ ပန်းခြံ၊ ဘုရားအတူတူ တက်မယ်။ ရေကန်ဘေးနားမှာ ပစ်ကနစ်ထွက်ရင် ကျွန်တော်က ငါးမျှား၊ သူက စာအုပ်လေးတစ်အုပ်နဲ့ အေးအေးလူလူ အနားယူ။ တောင်အမြင့်တွေ တက်တဲ့အခါ သူ့အတွက် လက်ကိုကမ်းလင့်ကို ဖေးမတွဲခေါ်ယူ။ ပင်လယ်ကမ်းစပ်၊ ရေကန်ဘေး၊ သစ်တောအုပ်လေးထဲ သူ့လက်ကလေး ဆွဲကိုင်လို့ အတူတူ လမ်းလျှောက်မယ်။ သီချင်းတွေ အတူတူနားထောင်၊ စာအုပ်အတူတူဖတ်၊ ဘောလုံးပွဲ၊ ရုပ်ရှင် အတူတူကြည့်။ သူနဲ့တူတဲ့ သမီးလေးတစ်ယောက်၊ ကျွန်တော်နဲ့တူတဲ့ သားလေးတစ်ယောက်မွေးပြီး  ဆံတွေဖြူ သွားကျိုးတဲ့အထိ အတူတူ အိုမင်းချင်တယ်။ ကျွန်တော့် စိတ်ကူးအိမ်မက်တွေ၊ ဟော့ဒီရင်ဘတ်ထဲက အချစ်တွေကို ရိုးလက်ဇ်လေး သိမှသိပါလေစ။

အရင်တုန်းက ပိတ်ရက်တွေဆို လက်ဖက်ရည်ဆိုင်ထိုင်၊ ဂိမ်းကစား၊ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ဟိုယောင်ယောင် ဒီယောင်ယောင်၊ စာအုပ်လေးဖတ်လိုက်၊ နှပ်လိုက်၊ ဘောလုံးပွဲလေး ကြည့်လိုက်။ ခုပိတ်ရက်တွေမှာတော့ လျှော့ပင်းမောလ်တွေဆီ ကျွန်တော် ခြေဦးလှည့်နေတတ်တယ်ဗျ။ ရိုးလက်ဇ်လေး အမြင်မှာ သပ်သပ်ရပ်ရပ် သားသားနားနားလေး ဖြစ်ချင်၊ ရှိုးထုတ်ချင်နေတာပေါ့။ တကယ်တော့ ရိုးလက်ဇ်လေးက ကျွန်တော့်ကို သတိတောင်ထားမိရဲ့လား မသိဘူး။ အို သူ့ဘာသာ သတိထားမိမိ မမိမိ အပြတ်ရှိုင်းနေဖို့ အဓိက။ ဒါမှ ရိုးလက်ဇ်လေး ခိုက်မှာ။ လည်ကတုံး အဖြူရောင်လေးက ဝါကျင်နေပြီ။ အသစ်ဝယ်ဦးမှပဲ။ ကချင်ပုဆိုး၊ ကတ္တီပါဖိနပ်လည်း ဟောင်းနေပြီ။ လည်ကတုံးက အရေးကြီးတယ် ကျန်တာတွေက နောက်လမှ ဝယ်လည်းရတယ်။ ဖိတ်ဖိတ်လက်နေတဲ့ နာရီဆိုင်ရှေ့က ဖြတ်သွားတော့ ကျွန်တော့် မျက်စိထဲ ကပ်ညှိလာတာက ကျွန်တော် အကြိုက်ဆုံး အင်္ဂလိပ်ပရီးမီးယားလိခ် ဘောလုံးသမားနဲ့ ကြေငြာထားတဲ့ ရိုးလက်ဇ်နာရီ ကြေငြာဆိုင်းဘုတ်။ ဒါနဲ့အဲဒီဆိုင်ထဲ မယောင်မလည် ဈေးနှုန်းစုံးစမ်းဖို့ ဝင်တယ်။ လစဉ်နည်းနည်းခြင်း စုသွားရင် ခြောက်လ၊ တစ်နှစ်လောက်ဆို ဝယ်နိုင်ကောင်းပါရဲ့။

လှလိုက်တဲ့ နာရီတွေဗျာ။ အကုန်လုံး လှနေတာများ ခုခေတ် မိန်းကလေးတွေအတိုင်း။ ဘောလုံးသမားကြေငြာတဲ့ နာရီကိုရှာတာ မတွေ့လို့ အရောင်းစာရေးမလေးကို ဆိုင်းဘုတ်လက်ညှိုးထိုးပြပြီး အဲဒီနာရီ ကြည့်ချင်တယ်လို့ ပြောလိုက်တော့ ငတိမလေးက ခေါင်းအစခြေအဆုံး ကြည့်တဲ့အကြည့်က မဝယ်နိုင်ဘဲနဲ့များဆိုတဲ့ အထာ။ ဝါရင့်အရောင်းစာရေး ပီသစွာ အကြည့်ကို အမြန်ရုပ်သိမ်းလို့ နောက်ဆုံးလိတ်တက်၊ လီမိတက်အက်ဒီရှင်း ဆိုတဲ့အကြောင်း ချိုချိုသာသာ အပြုံးနဲ့ ရှင်းပြတယ်။ အရောင်းစာရေးမ အနားက ထွက်သွားတော့မှ ဈေးနှုန်းကို ကြည့်လိုက်တော့ အလိုလေး ဘုရားရေ ဈေးကြီးလိုက်တာ ကျွန်တော် တစ်နှစ်လုံး မစားမသောက်စုမှ ဒီနာရီမျိုး ဝယ်နိုင်မယ်။ ဒီလိုနာရီမျိုး ဝယ်တဲ့သူ ရှိသေးတယ်။ ဒီလောက် ဈေးကြီးပေးပတ်တော့ရော ဘယ်တွေထူးခြားမှာတုန်း။ တော်ပြီ တော်ပြီ နောက်နောင် ဘယ်တော့မှ မရိုးလက်ဇ်တော့ဘူး။



တနင်္လာနေ့ ရုံးတက်တော့ လည်ကတုံးအသစ်ချပ်ကျွှတ်လေးနဲ့ သားသားနားနား ကျွန်တော် အရင်လို ရိုးလက်ဇ်မလေး မမြင်တဲ့နေရာကနေ တိတ်တိတ်ကလေး မစောင့်ကြည့်တော့ဘူး။ ရိုးလက်ဇ် မြင်လောက်တဲ့ နေရာလောက်မှာ စောင့်တယ်။ ရိုးလက်ဇ် လာတော့မယ့်အချိန်ရောက်ပြီ အင်္ကျီတွေ ဘာတွေဆွဲဆန့်၊ ဆံပင်တွေ သပ်လို့ရယ်ဒီ။ ဟော..ရိုးလက်ဇ် လာပြီ။ အနက်ရောင်မှာ အဖြ ူဘောလုံးစက် ဂါဝန်လေးနဲ့ လှလိုက်တာ ရိုးလက်ဇ်ရယ်။ ဆံနွယ်လေးတွေ တလွင့်လွင့်နဲ့ လွင့်မျှောလာတဲ့ မင်းဟာ ကိုယ့်အတွက်တော့ နတ်မိမယ်လေးပါပဲ။ ကိုယ့်အသည်းနှလုံးကို မင်းရဲ့ယစ်ပလ္လင်ပေါ်မှာ ပူဇော်ချင်တယ်။ ရုတ်တရက် ရိုးလက်ဇ် လမ်းလျှောက်နေတာကနေ ရပ်လိုက်တော့ ကျွန်တော့်ကိုများ မြင်သွားတာလား ဒိတ်ကနဲ ရင်ခုန်သွားတယ်။ လား..လား.. ဘယ်ကအကောင်ပါလိမ့် ရိုးလက်ဇ်ကို ပိုင်စိုးပိုင်နင်းနဲ့ ပွေ့ဖက်လိုက်တာ။ ကျွန်တော့်တကိုယ်လုံး ဓာတ်လိုက်သွားသလိုပဲ။ ရဲကို ဖုန်းလှမ်းဆက် တိုင်ရမလား။ ဖုန်းထုတ်လိုက်ချိန်မှာပဲ ဟင်...ရိုးလက်ဇ်က အဲဒီကောင့်ကို ပြန်ဖက်လို့ ပြုံးရယ်နေပါလား။

တနေရာမှာ ဝင်းကနဲ လက်သွားသလို ဖြစ်သွားလို့ ကြည့်လိုက်တော့ မနေ့က ကျွန်တော်ကြည့်ခဲ့တဲ့ နောက်ဆုံးပေါ် လိတ်တက်လီမိတက် အက်ဒီရှင်း ဘောလုံးသမားကြေငြာတဲ့ နာရီက ဒီကောင့်လက်မှာ ငှားငှားစွင့်လို့။ သြော် ရိုးလက်ဇ်ချစ်သူက ရိုးလက်ဇ်နဲ့ပါလား။ ရိုးလက်ဇ်နဲ့ ဘယ်လိုမှ မလိုက်ဖက်လိုက်တာဗျာ နတ်မိမယ်နဲ့ ဖားပြုတ်။ ၃၂ ချောင်းပေါ်အောင် ရယ်နေတာများ မြင်းကြီးကျလို့။ ဒီလိုကောင်မျိုးတွေက ရုပ်ရည်ရူပကာ မရှိရှာတော့ အကောင်းစားတွေသုံးပြီး ရုပ်ထွက်အောင် ဖန်တီးရတော့ပေါ့ဗျာ။ အကောင်းစားတွေသုံးတိုင်း ရုပ်က ထွက်လာတာမှ မဟုတ်တာ။ ည တရေးနိုးလို့ ဒီကောင့်ရုပ်ကို မြင်ရရင် လန့်အော်မိမယ်။ ရိုးလက်ဇ်က ဒီငနဲသားကို ဘာကြည့်ကြိုက်ပါလိမ့် ရုပ်ရည်ရူပကာကြောင့်တော့ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ ပိုက်ဆံကြောင့်လား အရည်အချင်းကြောင့်လား။ အို ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ရိုးလက်ဇ်နာရီပတ်တဲ့ကောင်တွေရော၊ အဲဒီကောင်ကို ကြိုက်တဲ့ကောင်မတွေရော၊ ရိုးလက်ဇ်နာရီကိုရော ဟွန့်... အားလုံးကို အမြင်ကပ်တယ်...မုန်းတယ်။

စန်းထွန်း
ဇွန် ၂၄၊ ၂၀၁၄။

All photos are from Google.
Credit to https://soundcloud.com/linnith

All About NYC - 2

April showers bring May flowers. ဆိုပေမဲ့ မေလ မရောက်ခင် ဧပရယ်လမှာပဲ ပန်းတွေ ဖူးပွင့်ကြတာ မေစီလျှော့ပင်းမောလ်မှာပါ။ အပတ်စဉ် သောကြာနေ့တိုင်း  ရုံးချုပ်မှာ နေ့လည်စာကျွှေးတာကို ၁၅ မိနစ်လောက် လမ်းလျှောက်ရမှာ ပျင်း၊ အပတ်တိုင်း တဆိုင်တည်းသောဆိုင်က အစားအသောက်တွေကိုပဲ  ကျွှေး၊ စားပြီးရင် ရေငတ်၊ အကြောတက်လို့ MSG အချိုမှုန့်ပါတယ်ထင်လို့ အပတ်တိုင်း သွားမစားဖြစ်ဘူး။ ရုံးချုပ်မှာ မဖြစ်မနေ သောကြာနေ့ နေ့လည်စာ သွားစားတဲ့အခါ LGA (LaGuardia Airport  လဂွာရီရာပရောဂျက်) မှာ အတူတွဲလုပ်ဖူး လက်ပေါက်ကပ်တဲ့ ဂျူးမကြီးက မေစီက နှင်းဆီဂါဝန်လေးက အရမ်းလှတာပဲ။ ဘဟီတာ အိန္ဒိယသူလေးကို သွားဖို့တိုက်တွန်းနေလို့ မေးကြည့်တော့ မေစီပန်းပြပွဲ ဆိုတာ သိရတယ်။

သွားကြည့်တော့ တကယ်လှတယ်။ ဒါနဲ့ စနေနေ့မှာ နောက်ထပ်တခေါက် ထပ်သွားတယ်။ ချယ်ရီပင်တွေ မတွေ့တော့ဘူး။ ပန်းဒီဇိုင်နာတွေ သူ့ရက်နဲ့သူ အလှဆင်ပါတယ်။ နာရီဝက်တကြိမ်ကျ ဂိုက်က လေဆာလိုက်နဲ့ထိုးပြကာ ပန်းတွေအကြောင်း ရှင်းပြပါတယ်။ ပန်းပွဲ လာတဲ့သူတွေ၊ ဒစ်စကောက်ချလို့ လျှော့ပင်းကြသူတွေနဲ့ ကြိတ်ကြိတ်တိုး စည်ပါတယ်။ မေစီရဲ့ Secret Garden အလှကို ငေးမောကြရအောင်။

   
               n                     

ပန်းတွေအများကြီးကို တနေရာတည်းမှာ တစုတစည်းတည်း တွေ့လိုက်ရတော့ OMG ! That is amazing. Unbelievable ! တွေ ဖြစ်ကုန်ကြတာပေါ့။ ဒစ်စကောင့်တွေချလို့ ပန်းတွေကြည့်ရင်း လျှော့ပင်းတဲ့သူတွေရော၊ ဈေးမဝယ်ဘဲ ပန်းတွေလာကြည့်၊ ဓာတ်ပုံလာရိုက်တဲ့သူတွေရော အားလုံးကို မေစီက ဝဲကမ်းပါတဲ့။ အရှေ့ဖက်ကမ်းခြေ နယူးယောက်ပြည်နယ် နယူးယောက်မြို့၊ ပင်စယ်ဗေးနီးယားပြည်နယ် ဖီလာဒဲဖီးယားမြို့၊ အနောက်မြောက်ဖက် အီလီနွိုက်ပြည်နယ် ချီကာဂိုမြို့၊ မီနီဆိုးတားပြည်နယ် မီးနီးပိုလစ်မြို့၊ အနောက်ဖက် ဆန်ဖရန်စစ်စကိုမြို့ မေစီလျှော့ပင်းမောလ်မှာ နှစ်စဉ်ဧပြီလတွေတိုင်း ကျင်းပတဲ့ The Secret Garden ပန်းပြပွဲက တကယ့်ကို အံ့မခန်းပါဘဲ။ တော်တော်အကုန်အကျခံပြီး ပန်းဥယျာဉ်လုပ်ထားတာပဲ။ အဲဒီပိုက်ဆံတွေကိုသာ လိုအပ်တဲ့နေရာမှာ လှုဒါန်းလိုက်ရင်...။

ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်က အဓိပတိလမ်းလို ကိုယ်တို့တက္ကသိုလ်မှာလည်း တော်ဝင်လမ်း ရှိတယ်။ လမ်းမကြီးကနေ တော်တော်လေးဝင်ရလို့ တော်ဝင်လမ်းလို့ အမည်တွင်တာပါ။ အဲဒီတော်ဝင်လမ်းမ အလယ်ခေါင်မှာ "ကျောင်းခေါ်ချိန် ၇၅ % မပြည့်လျှင် စာမေးပွဲဖြေဆိုခွင့် လုံးဝမပြု"ဆိုတဲ့ ဆိုင်းပုဒ်ကြီး ချိတ်ထားတဲ့ ကုက္ကိုပင်ကြီးတပင် ထီးထီးကြီးရှိတယ်။ "အဓိပတိလမ်း မရှိပေမဲ့ တော်ဝင်လမ်းရှိတယ်...သစ်ပုတ်ပင် မရှိပေမဲ့ ကုက္ကိုပင်ရှိတယ်...အင်းလျားကန် မရှိပေမဲ့ သာဓုကန်ရှိတယ်...ဦးချစ်ဆိုင် မရှိပေမဲ့ အောင်ရှိတယ်...ကဲ..ဘာလိုသေးလဲ..."။ ကိုယ့်သူငယ်ချင်းတယောက် ကျောင်း Address Book မှာ ရေးထားတဲ့ ကဗျာလေး။ ဘာလိုလိုနဲ့ ကိုယ်တို့ကျောင်းပြီးတာ ဆယ်နှစ်တောင် ရှိပါရောလား။ အချိန်ကုန်တာ မြန်လိုက်တာ..။


ကိုယ်တို့အုပ်စုထဲမှာ ကိုယ်ပိုင်ကားစီးနိုင်တဲ့သူ မပါတော့ အတန်းလစ်ကြပြီဆိုရင် ဘတ်စ်ကားစီးဖို့ ကျောင်းထိပ်ကို တမျှော်တခေါ်ကြီး လမ်းလျှောက်ရတယ်။ ကျောင်းဖယ်ရီတွေက နေပူကြဲကြဲ အရိပ်အာဝါသမရှိတဲ့ တော်ဝင်လမ်းမှာ လမ်းလျှောက်နေတဲ့ ကျောင်းသားတွေကို လမ်းထိပ်အထိ ခေါ်သွားပေးတတ်တယ်။ နေကပူ၊ ဖယ်ရီကားကမကြုံ၊ ကိုယ်ပိုင်ကားတစီးတလေများ ဖြတ်သွားရင် လမ်းကြုံလိုက်ဖို့ ကိုယ့်အသိတွေများ ဖြစ်မလားလို့ လှည့်ကြည့်ရတာ အမော။ မဟုတ်ရင် သက်ပြင်းကို ဟူးကနဲမှုတ်လို့ ငါ့မှာသာ ကိုယ်ပိုင်ကားရှိလို့ကတော့ လမ်းလျှောက်နေတဲ့သူတွေကို တင်သွားမယ်လို့ တယောက်ကပြောရင် အဲဒီအချိန်ဆို နင် တော်ဝင်လမ်းလျှောက်ရတဲ့ဒုက္ခကို မေ့နေတော့မှာ။ လမ်းကြုံခေါ်ဖို့မပြောနဲ့ ကားကို ဝူးခနဲနေအောင် မောင်းထွက်သွားမှာလို့ ဝိုင်းပြောကြတယ်။

ခရိုနီတစ်ယောက် ဒေါ်လာအုပ်လိုက်ကိုင်ပြီး မော်ဒယ်မလေးတွေနဲ့ ကာရာအိုကေမှာ သုံးဖြုန်းနေတဲ့သတင်း ဖတ်ရတော့ ငါသာ သူ့လိုချမ်းသာရင် ကာရာအိုကေမှာ သုံးပစ်မဲ့အစား လှုပစ်လိုက်မှာလို့ တွေးမိတယ်။ တကယ်လို့ ကိုယ်သာ ခရိုနီဖြစ်ခဲ့ရင် လှုဒါန်းဖို့မေ့ပြီး အဲဒီလို သုံးဖြုန်းနေမလားဘဲ။ ခရိုနီမဖြစ်သေးတော့ မသိသေးပါ။ အသိအစ်မက သူ့မွေးနေ့မှာ ယိုးဒယားဘုန်းကြီးကျောင်းသွားလှုမယ်၊ အားရင်လိုက်ခဲ့လေလို့ ဖိတ်ခေါ်တာနဲ့ ယိုးဒယားဘုရင်ကိုယ်တိုင် ဖွင့်လှစ်ပေးပြီး ဆုတောင်းပြည့်တယ်ဆိုတဲ့ ယိုးဒယားဘုန်းကြီးကျောင်း Wat Buddha Thai Thavorn Vanaram ကို ရောက်ခဲ့ပါတယ်။ ကျောင်းမှာရှိတဲ့ သင်္ကန်းနဲ့လှုဖွယ်တွေယူ၊ ရေစက်ခွက်ချ ဘုရားစာရွတ်ဖတ်တာကို နားထောင်တော့ နမောတသ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ ကိုပဲ သုံးခါတိတိ လိုက်ဆိုနိုင်တယ်။ စာအိတ်နဲ့ဝထ္ထုငွေကို လုံးဝအကပ်မခံဘူး အလှုခံဗုံးထဲသွားထည့်တဲ့။ နောက်တော့ ဆွမ်းဟင်းတွေကို မီးဖိုချောင်ကနေ ဆရာတော်တွေဆီ လက်ဆင့်ကမ်းကြတယ်။ အမျိုးသားတွေကပဲ ဆွမ်းဟင်းတွေကို ဆရာတော့် သပိတ်ထဲ ကပ်ကြတယ်။ ဆရာတော်တွေက သပိတ်နဲ့ပဲ ဆွမ်းဘုဉ်းပေးကြတယ်။


ဝထ္ထုငွေကို ကပ္မိယကနေတဆင့် ကပ်ရပြီး သိမ်နားကနေ ဆွမ်းစားဆောင်ထိ ဆွမ်းခံကြွတာကို သပိတ်ထဲ ဆွမ်းဟင်းတွေ လောင်းလှုရတဲ့ မှော်ဘီဝါးနက်ချောင်း ဗောဓိရိပ်ငြိမ်တောရကို သတိရမိတယ်။ စားဖိုဆောင်မှာ ဟင်းတွေမှ အများကြီး။ ထိုင်းတွေက ဖော်ရွေတယ်။ နောက်နှစ်ပတ်မှာ ကျင်းပတဲ့ Songkarn ထိုင်းသင်္ကြန်မှာ ကားလမ်းမကို ပိတ်ပြီး နိဗ္ဗာန်ဈေးပွဲတော်၊ မော်ဒယ်ရှိုးပွဲတွေ ကျင်းပလို့ လာလည်ဖို့ ဖိတ်ပါတယ်။ မြန်မာဘုန်းကြီးကျောင်းတွေမှာလည်း နှစ်သစ်ကူးသင်္ကြန်ပွဲတွေရှိပေမဲ့ အဲဒီအချိန် ဝါရှင်တန်ဒီစီ ချယ်ရီပွဲတော်ဆီ ရောက်နေမှာမို့ ထိုင်းသင်္ကြန် မကြုံလိုက်ဘူး။ အပေါ်ထပ်က မြဘုရားကျောင်းဆောင်ဆီ တက်ဖူးကြတယ်။ ထိုင်းဘုရားကျောင်းတွေထုံးစံအတိုင်း စလစ်မွှန်းချွှန်းတွေနဲ့ လေက တဟူးဟူး အပေါ်ထပ်မှာ ပုရိတ်ကြီး ၁၁ သုတ် ရွှတ်ဖတ်ပူဇော်ကြတယ်။ Laughing Buddha ၊ မဟာပိန္နဲ၊ တရုတ်နတ်၊ ကွမ်ရင်မယ်တော် ရုပ်ထုတွေရှိတယ်။ ဆုတောင်းပြည့်ရင် ဆင်ရုပ်နဲ့ကြက်ဥ လာလှုကြလို့ ဆုတောင်းပြည့်သွားသူတွေရဲ့ ဆင်ရုပ်လေးတွေ တွေ့ရပါတယ်။ ကိုယ်လည်း ဆုတစ်ခု တောင်းခဲ့တယ်။ ဆုတောင်းပြည့်ရင် ထုံးစံအတိုင်း ဆင်ရုပ်နဲ့ ကြက်ဥ သွားလှုဦးမယ်။

ကိုယ့်လိုပဲ ယိုးဒယားဘုန်းကြီးကျောင်း မရောက်ဖူးသေးလို့လိုက်တဲ့ ကြီးကြီး၊ ဘဘတို့နဲ့ အလ္လာဘသလာဘ ပြောကြတော့ သာယာဝတီ သုံးဆယ်ကတဲ့။ ဒါဆို မကြီးသူဋ္ဌေးကိုများ သိမလားမေးကြည့်တော့ မသိဘဲဘယ်နေပါ့မလဲ တလမ်းတည်းနေတာတဲ့။ သူတို့သမီးအငယ်ဆုံးက အန်ဂျီအိုမှာ လုပ်နေတာ၊ ဘယ်တက္ကသိုလ်ထွက်လဲ၊ ဆယ်တန်း ဘယ်နှစ်အောင်တာလဲ မေးမြန်းကြည့်တော့ လား..လား...ပထမနှစ်တုန်းက တလလောက် အတူတူထိုင်ခဲ့ဖူးတဲ့ အသားဖြူဖြူ၊ ဆံပင်ရှည်ရှည်ပိုင်ရှင် ရွှေဇင် ဖြစ်နေတယ်။ ကိုယ်က အဲဒီတုန်းက လန်ဒန်တက္ကသိုလ်တစ်ခုက လာဖွင့်တဲ့ ပထမနှစ်ဒီပလိုမာသင်တန်းတက်နေတော့ ကျောင်းသိပ်မတက်ဖြစ်ဘူး။


သွားတက်တဲ့ တလလောက်က အတူတူထိုင်တာက အဲဒီဆံပင်ရှည်မလေး ရွှေဇင်၊ ကျောင်းသိပ်မလာတဲ့ ငါ့ကို ဘာလို့အီးစီ ခန့်ကြပါလိမ်လို့ဆိုတဲ့ ခပ်ဟော့ဟော့ ဝတ်တတ်တဲ့ ထက်ထက်ခိုင် ခုတော့ သြဇီ ရောက်နေတယ် ကြားတယ်၊ အသားဖြူဖြူ ထောင်ထောင်မောင်းမောင်း ဘူတာရုံလမ်းနားက လေးလေးခိုင်၊ အသားညိုညို  ရခိုင်မလေး မြရည်ညို (အဲဒီနာမည်ကို သိပ်သဘောကျတာ)၊ ခင်ခင်ဝင်း အဲဒီတစ်ယောက် နာမည်ကို ရင်းနှီးနေပေမဲ့ ခုထိမျက်စိထဲ မမြင်သေးဘူး။ အစပိုင်းကတော့ ကျောင်းတက်မလိုနဲ့ နောက်တော့ လန်ဒန်ကျောင်းကိုပဲ ကေအမ်ဒီမှာ တက်ရတယ်။ ဒုတိယနှစ်ကျတော့ ရိုးကော ကျောင်းခေါ်ချိန်တွေ ခိုးထိုးပေးလို့မရတော့ ဒုတိယနှစ်ကျပဲ ကျောင်းတကယ် တက်ဖြစ်တော့တယ်။ ရွှေစင်တို့အုပ်စုနဲ့ အခန်းမတူတော့သလို ဝေ၊ အိကေ၊ အေးသက်လှိုင်၊ မြတ်မွန်၊ သစ်သစ်၊ သဇင်၊ ခိုင်ဇာ  သူငယ်ချင်းအသစ်တွေရပြီး သူတို့နဲ့ ကျောင်းပြီးတဲ့အထိ တတွဲတွဲ။ ရွှေစင်တို့အုပ်စုက ပထမနှစ်ကနေ နောက်ဆုံးနှစ်အထိ တတွဲတွဲ ခုထိလည်း တွဲတုန်း။ ကယ်လီဖိုးနီးယားရောက်နေတဲ့ ခင်ခင်ဝင်းက နယူးယောက်က ရွှေစင့်အဖေ၊ အဖေတို့ကို ဖုန်းလှမ်းဆက်ပြီး နေကောင်းလားလို့ သတင်းမေးတာ ကြားရတော့ သူငယ်ချင်းတွေဆိုတာ ဘယ်နေရာရောက်ရောက် နွေးထွေးတာပဲလို့ တွေးမိတယ်။

ချစ်ကွန်းကို သိလား သမီးတို့ထက် ငယ်တယ်၊ တော်တယ်၊ ကွန်ပျူတာကပဲလေ၊ ခု စင်္ကာပူမှာလို့ပြောတော့ သိဘူးလို့။ နောက်မှ ကေအမ်ဒီမှာ သီဟန်တို့ စူပါဗိုက်ဆာ၊ ရွှေစင့်ဦးလေး (ဦးလေးဆိုပေမဲ့ တူမထက် ငယ်တယ်) ဆိုတာ သတိရသွားတယ်။ ကိုယ့်ကိုဖိတ်တဲ့အစ်မက မကြီးငယ်သူငယ်ချင်းနဲ့ ဆေးဖက်ကျွှမ်းကျင်တက္ကသိုလ်မှာ တဆောင်တည်းနေပြီး ကျောင်းအတူတူတက်ခဲ့တဲ့ သူငယ်ချင်းညီအစ်မတွေ။ မကြီးနဲ့ သူ့ငယ်သူငယ်ချင်းက သူငယ်တန်းကနေ ရှစ်တန်းအထိ ဟိုင်းကြီးကျောင်း၊  ၉  တန်း၊ ၁၀ တန်းကို ပုသိမ် ထ ၂  ကို အတူနေ အတူတက်ခဲ့တာ။ ရန်ကုန်မှာ တက္ကသိုလ်တွေ မတူပေမဲ့လည်း တရွာတည်းသားတွေဆိုတော့ ဆွေမျိုးလိုပါပဲ။ ကိုယ့်မှာ အဲဒီလို ငယ်သူငယ်ချင်း မရှိဘူး။ မကြီးငယ်သူငယ်ချင်းရဲ့ သူငယ်ချင်းဆိုတော့လည်း သိနေတာပေါ့။ ဆယ့်ငါးနှစ်လောက်ကြာမှ နယူးယောက်မှာ ပြန်ဆုံတော့ ညီမလေးတစ်ယောက်လို စောင့်ရှောက်တယ်။


နယူးယောက်က နာမည်ကြီးဘလော့ဂါနဲ့ ဘယ်လိုသိတာတုန်း။ ဘလော့ဒေးအမှတ်တရရေးတော့ ဖေ့ဘွတ်ကဘလော့ဂါ စာရင်းမှာပါဖို့ ဖိတ်ခေါ်လို့သိတာ။ ငါလည်း ဘလော့ရေးတယ် --- နာမည်နဲ့။ ဟင် ဟုတ်လား သမီးက ဘလော့သိပ်မဂင်းလို့ သိပ်မသိဘူး။ သူနဲ့ ငါက အိုင်အလ်ဘီစီမှာ အင်္ဂလိပ်စာတက်ကတည်းက သူငယ်ချင်း၊ ငါ နယူးယောက်ရောက်ပြီး သိပ်မကြာဘူး သူလည်း ရောက်လာတာပဲ။ ဟိုးတလောက မီးပြတိုက်ကို သွားတုန်းကတောင် သူပါတယ်။ ဒါနဲ့ နေပါဦး ကြည်ကြည်စိမ်းနဲ့ မေဝါလွင်ကို ဘယ်လိုသိတာတုန်း။ လန်ဒန်တက္ကသိုလ်ပထမနှစ် ဒီပလိုမာသင်တန်း အိုင်ဒီစီအက်စ် IDCS (International Diploma in Computer Studies) Section 13 ကေအမ်ဒီမှာ တက်တုန်းက တခန်းတည်း အတူတူတက်ခဲ့တာ။ အဲဒါ့ ငါ့သူငယ်ချင်းတွေ သူတို့အိမ်က ငါ့စားအိမ်သောက်အိမ်ပဲ။ အဲဒီနေ့က ကမ္ဘာကြီးဟာ ကျဉ်းကျဉ်းလေးပါလားလို့ သဘောပေါက်သွားတယ်။

နယူးယောက်မြေအောက်ရထားလိုင်က တနေ့ကို လူသန်းချီ သယ်ယူပို့ဆောင်ပေးနေတော့ အလွန်ရှုပ်သလို ပြုပြင်ရတာလည်း များတယ်။ ပိတ်ရက်တွေဆို ရထားလမ်းပြင်နေလို့ ဘယ်နေရာကနေ ဘယ်နေရာအထိ ရထားမရှိဘူး၊ ဖရီးရှယ်တယ် စီးရင်စီး၊ မစီးရင် တခြားရထား ပြောင်းစီးရတယ်။ ရှေ့မှာ လမ်းပြင်နေလို့ ဒီဘူတာက နောက်ဆုံးပါ...အောက်ရထားလိုင်းကို ပြောင်းစီးပါလို့ ကြေငြာရင် ပြောင်းရပြန်ရော။ ရထားမြေပုံကို ဖုန်း၊ အိုင်ပတ်မှာ ဆောင်ထားရတယ်။ E ရထားစီးနေရင်း ဒီရထားက F လိုင်းက သွားမှာပါလို့ ကြေငြာရင် မြေပုံထုတ်၊ ဘယ်ဘူတာမှာ ဆင်းရမလဲ၊ ဘယ်ရထားထပ်ပြောင်းစီးရင် သွားမဲ့နေရာ ရောက်မလဲ၊ Local ( ဘူတာစဉ်တိုင်းရပ်တဲ့ရထား)  စီးနေရင်း ခုရထားက Express ( ဘူတာကြီးတွေပဲရပ်တဲ့ရထား) လို့ကြေငြာရင် ပြန်ပြောင်းစီး။ နယူးယောက်ရထားဋီကာတွေကို စာဖွဲ့ရရင် ပို့စ်တစ်ခု ရမယ်။


ရုံးတက်ရုံးဆင်းချိန်ဆိုရင် တခါတလေ တံခါးပိတ်လို့မရဘူး။ လူတွေ ဒီလောက်ကျပ်နေတာတောင် နောက်မကျချင်တဲ့ သူတွေက အတင်းတက်ကြတာကိုး။ တံခါးအားလုံးပိတ်လို့မရရင် ရထားက မထွက်နိုင်။ ဒီတော့ ဒီလေး delay ဖြစ်။ ရထားမောင်းတဲ့သူက စိတ်တို Use all available doors. Stand clear closing door. If you block the door, the train can't move. If there is no room, please wait for next train, right behind us. လို့အော် တံခါးကိုဆောင့်ပိတ်။ နယူးယောက်မြေအောက် ရထားမောင်းတဲ့သူတွေ အော်ဟစ်တာ ရန်ကုန်ဘတ်စ်ကား စပယ်ရာတွေနဲ့တူတယ်။ ရန်ကုန်က ဘတ်စ်ကားစပယ်ရာတွေလို မိန်းကလေးကို ခါးမပွေ့ချီတာတစ်ခုပဲ။ တချို့ရထားမောင်းတဲ့သူတွေက သဘောကောင်းတယ် အသံလေးက ချိုနေတာပဲ Express ရထားက ဘယ်နှစ်မိနစ်ဆိုရင် ရောက်ပါလိမ့်မယ်၊ ဒီဘူတာကနေ ဘယ်ရထားလိုင်းတွေ ပြောင်းစီးလို့ရတယ်ဆိုတာက ကြေငြာတယ်။ တချို့ကျတော့လည်း လှုရွှင်တော်အသံနဲ့ အသံကြားတာနဲ့ ပြုံးမိတယ်

မနက် ၈ နာရီခွဲ ရုံးတက် ည ၇ နာရီ မှ ရုံးပြန်ရတာ နှစ်ပတ်ရှိပြီ။ အိမ်ပြန်တဲ့အချိန်ဆို ရထားမှာ လူရှင်းနေတယ်။ အဲဒီနေ့ညနေက မိုးရွာနေတယ်။ Dear passengers, there is a big rainbow on the right side. လို့ ရထားမောင်းတဲ့သူက ကြေငြာတော့ ရထားပြတင်းပေါက်ကနေ ကောင်းကင်ကို အားလုံး လှမ်းကြည့်ကြတယ်။ လှလိုက်တဲ့ သက်တန့်လေး။  သက်တန့်မတွေ့ရတာတောင် တော်တော်ကြာပြီ။ နောက်ဆုံးတွေ့ခဲ့တာ ၂၀၁၃ မေ မန်မိုရီယမ်ဒေးပိတ်ရက် နိုင်အာဂရာရေတံခွန်မှာ။ ကောင်းကင်ဆီကနေ မဟုတ်ဘဲ ရေတံခွန်နားမှာ သုံးခုတွေ့ခဲ့တာ။

Niagara Falls

နိုင်အာဂရာရေတံခွန်နားမှာ အမေရိကန်နဲ့ ကနေဒါကို ပေါင်းကူးထားတဲ့ တံတားက Rainbow Bridge တဲ့။  သက်တန့်ဒီဇိုင်းအတိုင်း ဆောက်ထားတာမို့လို့ အဲဒီနာမည်ပေးတာတဲ့။ နိုင်အာဂရာသွားတုန်းက သတိမထားမိဘူး။ ဟိုတပတ်စနေနေ့က လမ်းလျှောက်အဖွဲ့နဲ့  မက်ဟန်တန်နဲ့ကွင်းကြားက ရုစဗဲ့အိုင်လန်ကျွှန်းကိုသွားရင်း renowned Japanese-American sculptor, landscape architect, and designer Isamu Noguchhi နာမည်ကျော် ဂျပန်အမေရိကန် ပန်းပု၊ အာခိတက်၊ ဒီဇိုင်နာ နာဂူချီပြတိုက်ကို သွားလို့ ဒီဇိုင်းစာအုပ်ကို ဟိုလှန်ဒီလှန်ကြည့်ရင်း တွေ့ခဲ့တာ။ တံတားအများစုက ထောက်တိုင်တွေ ရှိပေမဲ့ သက်တန့်တံတားမှာ မရှိဘူး။ သက်တန့်လေးလို  ကွေးကွေးခုံးခုံးလေးနဲ့ အင်မတန်လှတယ်တဲ့။ အဲဒီတော့မှ သတိထားမိတယ် လှသား။ ခြင်္သေ့ကျွှန်းက Handerson Wave တံတားကလည်း လှိုင်းသဏ္ဌန်ဆောက်ထားတာ လှတယ်။

Rainbow Bridge between Canada (left side) and USA (right side)
Henderson Wave Bridge, Singapore
credit to TravelerFolio.com

သဘာဝအလှတရားကို ခံစားတတ်တဲ့ ရထားမောင်းသူလိုပဲ ကောင်းကင်မှာ သက်တန့်လေး တွေ့ခဲ့ရင် မမြင်သေးတဲ့ သူငယ်ချင်းတွေ၊ မိတ်ဆွေတွေ၊ မိသားစုတွေကို အသိပေးလိုက်ပါ။ စိုးရိမ်သောကဗျာပါဒတွေ ကင်းစင်းပြီး သက်တန့်ကြည့်နေတဲ့ အခိုက်အတန့်လေးမှာ စိတ်ကြည်နူးရတယ်မလား။ နယူးယောက်တခွင် ဖလမ်းဖလမ်း ဂျလမ်းဂျလမ်းသမျှကို နောက်အပတ်မှ ဆက်ရအောင်။

"A thing of beauty is a joy forever."
စန်းထွန်း
မေ ၁၅၊ ၂၀၁၄။

ဖီလာဒဲဖီးယားသွား တောလား...

မေ ၂၆  မမ်မိုရီယမ်ဒေး ခရီးသည် ၄၅ ကို တင်ဆောင်လာတဲ့ တိုးကားဟာ မနက် ၇ နာရီမှာ နယူးယောက် မက်ဟန်တန်ကနေ စတင်ထွက်ခွာပါတယ်။ ကိုယ်နဲ့အတူထိုင်တဲ့သူက ဂျူလီယာ အသက် ၈၀ စပိန်ကနေ နယူးယောက်ကို တယောက်တည်း တိုးရစ်တဲ့ အာဂအဘွား။ တိုးရစ်တွေက အမေရိကန်၊ အီတလီ၊ ဘရာဇီး၊ ပေါ်တူဂီ၊ စပိန်တွေမို့ တိုးဂိုက် ၂ ယောက်က အင်္ဂလိပ်၊ အီတလျံ၊ စပိန်၊ ပေါ်တူဂီ ဘာသာလေးမျိုးနဲ့ ရှင်းပြပါတယ်။ တရုတ်တိုးကား ၃ စီးတောင်တွေ့တယ်။

တနေ့ကို ကားစီးရေသိန်းကျော်ဖြတ်ပြီး အမြဲကျပ်ညှပ်နေတတ်တဲ့ လင်ကွန်းမြေအောက်လှိုဏ်ခေါင်းမှာ ကားတွေရှင်းလို့။ မက်ဟန်တန်ကနေ နယူးဂျာဆီဖက်ကို လင်ကွန်း Lincoln ၊ ဟော်လန် Holland မြေအောက်လှိုဏ်ခေါင်း ၂ ခု၊ ကွင်းဖက်ကို ကွင်းမစ်တောင်း  Queens Midtown မြေအောက်လှိုဏ်ခေါင်းတွေ ရှိပါတယ်။ နယူးယောက်ပြည်နယ်က မက်ဟန်တန်၊ စတေးတန် Staten ၊ ဘရွှတ်ကလင်း Brooklyn ၊ ကွင်း Queens တို့ရှိတဲ့ လောင်းအိုင်းလန် Long Island ကျွန်းတွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားပြီး နိုင်အာဂရာရေတံခွန်၊ Lake Erie ၊ Lake Ontario တွေကို ကနေဒါနဲ့ တခြမ်းစီ ခွဲဝေပိုင်ဆိုင်တဲ့ အရှေ့မြောက်ဖက် ပြည်နယ်တစ်ခုပါ။ နယူးယောက်ပြည်နယ် မြို့တော်က အယ်ဘနီ Albany ဆိုပေမဲ့ နယူးယောက်မြို့က ယူအက်စ်ရဲ့ လူဦးရေအထူထပ်ဆုံးမြို့။ လူဦးရေ ၈.၄ သန်းကျော်ရှိပြီး နယူးယောက်ပြည်နယ်ရဲ့ လူဦးရေ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းက နယူးယောက်မြို့ကပါ။


နယူးယောက်ပြည်နယ်ကို NY လို့ အတိုကောက်ခေါ်တာမို့ ကွဲပြားအောင် နယူးယောက်မြို့ကို NYC လို့ ခေါ်ပါတယ်။ Big Apple ၊ The city that never sleep လို့လည်း တင်စားကြပါတယ်။ စီရေတယ် Seatle မြို့ရှိတဲ့ ဝါရှင်တန်ပြည်နယ်နဲ့ ကွဲပြားအောင် ယူအက်စ်မြို့တော်ကို ဝါရှင်တန်ဒီစီ Washington, D.C (District of Columbia) လို့ ခေါ်ကြပါတယ်။ အံ့သြစရာ ဟားဗတ်တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားတွေကို ကနေဒါနိုင်ငံ မြို့တော်နာမည်ကိုမေးတော့ ဆောရီး ကနေဒါဆိုပြီး မသိကြတာများတယ်။ ကိုယ်တိုင်လည်း တိုရန်တိုလား Toronto ၊ ဗန်ကူးပါးလား Vancouver မရေရာ မသေချာ။ အဖြေမှန်ကို တယောက်က မဆိုင်းမတွ အသေအချာ ဖြေသွားတယ် အော်တိုဝါ Ottawa တဲ့။ ကနေဒါနိုင်ငံသားလားမေးတော့ ဟုတ်တယ်တဲ့။

လှိုဏ်ခေါင်းကနေ ထွက်လိုက်ရင်ပဲ နယူးဂျာဆီပြည်နယ်ကို ရောက်ပါပြီ။ နယူးဂျာဆီပြည်နယ်က ဒီစီ District of Columbia၊ ဒယ်လဲဝဲယား Delaware ပြည်နယ်တွေလို  သေးငယ်ပါတယ်။ ၁၇၄၆ ကတည်းက ဖွင့်လှစ်ခဲ့တဲ့ ပရင်စတန် Princeton တက္ကသိုလ်ဟာ ဟားဗတ်၊ ရေး Yale ယူနီဗာစတီလို ထိပ်တန်းတက္ကသိုလ်တခုပါတဲ့။ ပရင်စတန် တက္ကသိုလ်ထွက်တွေက နိုဗယ်ဆုရတဲ့သူ၊ အုပ်ချုပ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေတွေမှာ ထင်ရှားကျော်ကြားတဲ့သူတွေပါတဲ့။ ဖီလာဒဲဖီးယားကို နောက်ထပ် ၂ နာရီလောက် မောင်းရမှာမို့ ရောက်ခါနီးမှ နိုးပါမယ်တဲ့။ အဲဒီ ၂ နာရီအတွင်း ဂျူလီယာနဲ့ စကားတွေ ပြောကြတယ်။

စပိန်မှာမွေး အင်္ဂလန်မှာ ကြီးပြင်းခဲ့တဲ့ ဂျူလီယာဟာ အင်္ဂလိပ်လူမျိုးနဲ့ အိမ်ထောင်ကျပြီး သားတစ်ယောက်၊ သမီးတစ်ယောက်ရပါတယ်။ ပင်စင်ယူတော့ စပိန်တောင်ပိုင်းမှာ အိမ်ဝယ်ပြီး ခုလက်ရှိအထိ နေထိုင်တုန်းပဲ။ ဘာလို့ စပိန်မှာ ပင်စင်ယူဖို့ ဆုံးဖြတ်တာလဲမေးတော့ သူ့အမျိုးသားက စပိန်ကို ကြိုက်တယ်၊ ရာသီဥတုလည်း ကောင်းတယ်။ အင်္ဂလန်မှာဆို အမြဲမိုးရွာပြီး မှုန်မှိုင်းနေတာပဲ။ သူ့မြေးမလေး အဲဒီဒေသကို ဟန်းနီးမွန်းသွားတော့ သဘောကျလို့ သူ့အဘိုးအဘွားကို သွားလည်ဖို့ တိုက်တွန်းရာက အိမ်ဝယ်ဖြစ်သွားတယ် ဆိုပဲ။ သူ့သမီးက အင်္ဂလန်မှာ၊ သူ့သားက ဂျာမနီမှာ၊ သူက စပိန်မှာ။ သူ့ နယူးယောက်သွားမဲ့ ပိုက်ဆံတွေကို သားက ပေးတာတဲ့။ သူတို့မိသားစုတွေက တယောက်တနေရာစီ အဝေးမှာ ဆိုပေမဲ့ သိပ်ချစ်ကြတယ်ဆိုပဲ။ အမြဲ ဖုန်းဆက်ကြတယ်။


စပိန်က ရီးရဲလ်မက်ဒရစ်၊ ဘာစီလိုနာအသင်းတွေ သိတယ်ဆိုတော့ ခုတော့ ရီးရဲလ်လည်း အရင်လို မကောင်းတော့ဘူးတဲ့။ ပိုက်ဆံမရှိလို့ ကစားသမားအသစ်တွေ မဝယ်နိုင်၊ မငှားနိုင်။ နွားရိုင်းသတ်ပွဲမှာ လူ သုံးယောက် သေသွားတယ်တဲ့။ မြောက်ပိုင်းနဲ့ တောင်ပိုင်း ရာသီဥတု၊ အစားအသောက်၊ ယဉ်ကျေးမှု ကွဲပြားသလို အတွေးအခေါ် အယူအဆလည်း ကွဲပြားတယ်တဲ့။ စပိန်နိုင်ငံရေးက လာဘ်စားမှုတွေနဲ့ သိပ်ရှုပ်ထွေးတယ်၊ အစိုးရက ကောင်းကောင်း မအုပ်ချုပ်တတ်တော့ စီးပွားရေးလည်း မကောင်းဘူး။ အိန်ဂျလာမာကဲလ်ရဲ့ အုပ်ချုပ်မှုအောက်မှာ ဂျာမနီဆို စီးပွားရေး သိပ်တောင့်တယ်။ နယူးယောက်ကနေ မက်ဒရစ်ကို ၇ နာရီ လေယာဉ်စီး၊ ပြီးမှ တောင်ဖက် ကာတာဂျီးနားကို လေယာဉ် ၁ နာရီလောက် ထပ်စီးရမှာ။ သူ့အိမ်နီးချင်းက ကားမောင်းပြီး လာကြိုမှာ။ သူ မရှိတုန်း သူ့ခွေးကို အဲဒီ အိမ်နီးချင်းကပဲ စောင့်ရှောက်တာတဲ့။ သူတို့အိမ်ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ကမ္ဘာအနှံ့က ပင်စင်စားတွေ နေတယ်တဲ့။ တစ်ယောက်ဆို ၉၈ နှစ် တစ်ယောက်တည်း နေကြတာများတယ်။ အရေးအကြောင်းဆို ခလုပ်ကလေး တချက်နှိပ်လိုက်၊ လူနာတင်ယာဉ် ငါးမိနစ်အတွင်း ရောက်လာတယ်။

ဖီလာဒဲဖီးယားနား ရောက်ခါနီးပြီမို့က အိပ်နေသူတွေကို ဂိုက်က ဖီလာဒဲဖီးယားကို မကြာခင် ရောက်ပါတော့မယ်ပြီး နှိုးတယ်။ ဖီလာဒဲဖီးယားက ဖီလာဒဲဖီးယားကောင်တီ အစိုးရရုံးစိုက်ရာမြို့၊ ပင်ဆယ်ဗေးနီးယားပြည်နယ်ရဲ့ အကြီးဆုံးမြို့၊ ယူအက်စ်မှာ ပဉ္ဇမမြောက် လူဦးရေအထူထပ်ဆုံး၊ လူဦးရေ ၆ သန်းကျော်ကို သယ်ယူပို့ဆောင်ပေးတဲ့ ယူအက်စ်မှာ ဆဉ္ဇမမြောက်အကြီးဆုံး မက်ထရိုပိုလစ်တန် (မြေအောက်ရထားတွေရှိတဲ့) ဒေသတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ၁၆၈၂ မှာ ဝီလီယမ်ပန် William Penn က ပန်ဆယ်ဗေးနီးယားကောင်တီရဲ့မြိ ု့တော်အဖြစ် ဖီလာဒဲပီးယားကို စတည်ခဲ့ပါတယ်။ ဝီလီယမ်ပန်က ဂရိဘာသာစကားနဲ့ "philos" (love or friendship) ၊ "adelphos" (brother)  ဖီလာဒဲဖီးယားလို့ အမည်တွင်စေခဲ့ပါတယ်။ Philly ၊ The city of brotherly love လို့လည်း နာမည်ပြောင် တွင်ပါတယ်။ ပရောဂျက်မန်နေဂျာက Philly Cheese Steak နာမည်ကြီးတယ် စားဖြစ်အောင်စားခဲ့လို့ မှာတယ်။ ၁၇၅၀ ခုနှစ်တွေမှာ ဘောစတွန်ကို သာလွန်ပြီးတော့ ဗြိတိသျှအမေရိကားရဲ့ အကြီးဆုံး၊ အစည်ကားဆုံး ဆိပ်ကမ်းမြို့၊ လန်ဒန်ပြီးရင် ဗြိတိသျှအင်ပါယာမှာ ဒုတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်လာပါတယ်။

အမေရိကန်တော်လှန်ရေးကာလမှာ ယူအက်စ်တည်ထောင်တဲ့ ဖခင်ကြီးတွေလို့ တင်စားကြတဲ့ နိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေ၊ အမတ်တွေဟာ လွတ်လပ်ရေးကြေညာစာတမ်း Delcaration of Independence (၁၇၇၆) ၊ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ Constitution (၁၇၈၇) တွေကို ဖီလာဒဲဖီးယားမှာ တွေ့ဆုံလက်မှတ်ထိုးခဲ့ကြတာပါ။ နယူးယောက်ကို မြို့တော်အဖြစ် တည်ဆောက်ဖို့ စိတ်ကူးခဲ့ပေမဲ့ ရေကြောင်းနဲ့ လာတိုက်မဲ့ ဗြိတိသျှရန်ကို စိုးရိမ်ရတာမို့ဝါရှင်တန်ဒီစီကို မြို့တော်အဖြစ် အိမ်ဖြူတော်၊ ကယ်ပီတယ်တွေကို တည်ဆောက်နေတဲ့အချိန်တွင်းမှာ ဖီလာဒဲဖီးယားက ခေတ္တမြို့တော်ဖြစ်လာပါတယ်။ ခေတ္တမြို့တော်ဖြစ်လို့ အဆောက်အဦးအသစ်တွေ မဆောက်ဘဲ ရှိတာကိုပဲ ငှားရမ်းသုံးစွဲပါတယ်တဲ့။

Liberty Bell

လစ်ဘာတီခေါင်းလောင်းကို မလည်ပတ်ရင် ဖီလာဒဲဖီးယားခရီးစဉ်က မပြည့်စုံဘူးလို့ ဆိုရမယ်။ ဖီလာဒဲဖီးယားမှာ ကိုယ်တို့ပထမဆုံး လည်ပတ်တဲ့နေရာက လစ်ဘာတီခေါင်းလောင်းပါ။ ဖီလာဒဲဖီးယားက မေရီလန်းနဲ့တူတယ်။ တိုက်အမြင့်ကြီးတွေ မရှိဘဲ သစ်ပင်တွေနဲ့ စိမ်းစိုတယ်၊ လူလည်း သိပ်မရှုပ်ဘူး။ နယူးယောက်ကနေ ဘတ်စ်ကား ၃ စီးနဲ့ ထွက်လာတဲ့ တရုတ်တိုးကားတွေနဲ့ ဆုံပြန်တယ်။ ကွိစိကွစိနဲ့ လက်ပင်ပံပေါ် ဇရက်အုပ်ကျသလိုပဲ။ လစ်ဘာတီ ခေါင်းလောင်းကို ကြည့်ဖို့ တန်းစီတော့ အိတ်တွေစစ်တယ် လူလည်း တပတ်လှည့်ပြရတယ်။ ဖီလာဒဲဖီးယားရောက်ပြီး ပထမဆုံး ခေါင်းလောင်းတီးလိုက်တာနဲ့ အက်ကွဲသွားလို့ John Pass ၊ John Stow က ပြုပြင်လို့ သူတို့ရဲ့ မိသားစုနာမည်ကို ခေါင်းလောင်းမှာ ရေးထိုးထားတယ်။ အရင်တုန်းကတော့ ဥပဒေကြမ်းတွေကို တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့၊ ပြည်သူတွေ အသိပေးကြေငြာမောင်းခတ်ဖို့ ဥပဒေရေးဆွဲသူတွေ၊ ပြည်သူတွေကို ခေါင်းလောင်းတီးပြီး ဆင့်ခေါ်တယ်တဲ့။ ၁၇၇၆ ဂျူလှိုင် ၈ လွတ်လပ်ရေးကြေငြာစာတမ်း ဖတ်ပြီးတော့ တီးခဲ့ကြတဲ့ ခေါင်းလောင်းတွေထဲက တစ်ခုလို့ ယုံကြည်ကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ အထောက်အထား ခိုင်ခိုင်လုံလုံ မရှိဘူး။

National Park Service Ranger is explaining about the history of Independence Hall.

အီတလျံတွေ လက်ထောင်ပါ ( အီတာလျံများ လက်ထောင်ကြသည်) ကျွန်တော့် အဘိုးက အီတာလီမှာ မွေးခဲ့တာပါ။ အီတာလျံတွေသာမက လူကြီးမင်းများအားလုံး Welcome to United States of America။ လွတ်လပ်ရေး ကြေငြာစာတမ်းနဲ့ ယူအက်စ်ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေတွေကို ဒီ Indendence Hall မှာ ငြင်းခုံဆွေးနွေးခဲ့တာပါလို့ ၁၀ မိနစ်လောက် အမျိုးသားဥယျာဉ်ဝန်ထမ်း National Park Service Ranger က ရှင်းပြပါတယ်။ ဟိုအမြင့်က ထိုင်ခုံပေါ်မှာ ထိုင်တဲ့သူက ဘယ်သူပါလဲ။ ကယ်လီဖိုးနီးယားအဘွားက လက်ထောင်ကာ House Speaker ပါ။ မှန်ပါတယ်တဲ့။ ဟုတ်သားပဲ ရီဘာပလင်ကန်နဲ့ ဒီမိုကရက်တွေ ကွန်ဂရက်မှာ ငြင်းခုန်ကြရင် House Speaker ဂျွှန်ဘန်နာ John Boehner တူကြီး တဒုန်းဒုန်းထုတာ တီဗွီမှာ မြင်ဖူးတယ်။ အပေါ်ထပ် အစည်းအဝးခန်းမထဲမှာ ငှက်မွှေးကလောင်တံ၊ ကော်ဇောက စပိန်ပြည်ကလို့ ရှင်းပြတော့ စပိန်ဘယ်မြို့လဲလို့ ဂျူလီယာက သွားမေးနေလို့ နေရှင်နယ်ပါ့ခ်ဆားဗစ်ရိန်းဂျားခမျာ ခေါင်းကုတ်သွားတယ်။ တခြားအခန်းထဲက ဘုရင်နဲ့ ဘုရင်မ ပန်းချီပုံ တွေ့တယ် အဲဒါဘယ်သူလဲ။ အဲဒါ ပြင်သစ်ဘုရင်နဲ့ဘုရင်မ။ ဘာလို့ ချိတ်ဆွဲထားတာလဲ......နောက်ဆက်တွဲအဖြေကိုတော့ နားမထောင်လိုက်ရဘူး။ ဂိုက်က ထီးလေးမြှောက်ပြပြီး ခေါ်နေလို့။

Independence Hall, carpet is from Spain.

ဗိုက်ဆာနေပြီမို့ အနီးအနားက တရုတ်ဘူဖေးဆိုင်မှာ သွားစားတော့ ကိုယ်ယူသလောက် အလေးချိန်နဲ့ ချိန်တွယ်ပေးရပြီး နေ့လည်စာကို အမ်းမစ်ချ် Amish တွေဆီမှာ အရသာရှိလှတဲ့ Homemade နေ့လည်စာ စားမှာမို့လို့ သိပ်အဝမတီးဖို့ သတိပေးပါတယ်။ မနေ့က နယူးဂျာဆီဘုန်းကြီးကျောင်းက အလှုမှာ နင်းကန်စားထားလို့ ညနေစာ ဗိုက်မဆာ။ မနက်စာလည်း ဘာမှမစားလာတော့ တော်တော် ဝမ်းဟာနေပြီ။ ဂိုက်စကားကို နားမထောင်ဘဲ ဘရန့်ချ် ဖြစ်သွားတယ်။ ယူအက်စ်မှာ မနက်စာချိန်လွန် နေ့လည်စာ စားချိန်လည်း မကျသေးတာကို Breakfast + Lunch = Brunch လို့ ခေါ်ပါတယ်။ ယူအက်စ်က တရုတ်စာတွေကို ချိုပေမဲ့ ဒီတရုတ်စာကတော့ သိပ်မချို၊ သိပ်မငန်။ ဗိုက်ဆာလို့ပဲလားမသိ တော်တော်စားကောင်းတယ်။ ငှက်ပျောသီးကြော် တော်တော်ကောင်းတယ်။

Elfreth's Allery, nation oldest residential street
place to clean the shoe and cellar

Elfreth's Alley လို့ နာမည်တွင်တဲ့ ယူအက်စ်မှာ သက်တမ်းအရှည်ဆုံးလမ်းလေးကို ခေါ်သွားတယ်။ အဲဒီ လမ်းကြားလေးထဲက အိမ် ၃၂ လုံးက ၁၇၁၈ နဲ့ ၁၈၃၆ ကြား တည်ဆောက်ခဲ့တာဆိုတော့ နှစ်ပေါင်း ၃၀၀ ရှိပြီဖြစ်သလို နိုင်ငံ့သမိုင်းဝင်အမှတ်အသားပါတဲ့။ ၁၈ ရာစုနှစ်က ပန်းပဲဆရာ၊ အိမ်ပိုင်ရှင် Jeremiah Elfreth အစွဲပြုပြီး လမ်းနာမည် ပေးခဲ့တာပါတဲ့။ အိမ်အဝင်ဝနားမှာ ရွှံ့ပေနေတဲ့ ဖိနပ်တွေဆေးဖို့ တင်တဲ့နေရာ၊ ပစ္စည်းတွေသိုလှောင်တဲ့ Cellar ၊ ပြတင်းပေါက်မှန်အကြည်က လူလာရင် ဘယ်သူလဲဆိုတာ ကြည့်ဖို့လို့ ရှင်းပြပါတယ်။ ဗြိတိသျှအဆက်အနွှယ်တွေမို့ အိမ်ကိုလည်း ဗြိတိသျှစတိုင်ဆောက် သူတို့ဇာတိကို ရောက်နေသလို ခံစားရစေဖို့တဲ့။ အင်္ဂလန်အလံ လွှင့်ထားလိုက်သေးတယ်။ အင်္ဂလန်မှာ ကြီးပြင်းခဲ့တဲ့ ဂျူလီယာက လန်ဒန်က အိမ်တွေအတိုင်းပဲတဲ့။

Betsy Ross house
First American Flag

ပထမဆုံး အမေရိကန်အလံ ပြုလုပ်တဲ့ ဘက်စီရော့စ် Betsy Ross  အိမ်ကို သွားကြတယ်။ ပထမဆုံး အမေရိကန်အလံမှာ ဂရိတ်ဗြိတိန်ဆီကနေခွဲထွက်ပြီး လွတ်လပ်ရေးကြေငြာတဲ့ ဗြိတိသျှကိုလိုနီ ၁၃ နယ်ကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ ကြယ် ၁၃ လုံးနဲ့ အဖြူအနီ ၁၃ လိုင်း ပါပါတယ်။ ခုလက်ရှိ အမေရိကန်အလံက ဘာမှ သိပ်မပြောင်းပါဘူး။ ကြယ် ၁၃ လုံးအစား ပြည်နယ် ၅၀ ကိုယ်စားပြုတဲ့ ကြယ် ၅၀ လုံး ဖြစ်သွားတယ်။

lady is posting as Rocky style at Philadephia Museum of Art

Rocky ရုပ်ရှင်ကြောင့် ထင်ရှားတဲ့ ဖီလာဒဲဖီးယားအနုပညာပြတိုက် Philadephia Museum of Art ရှေ့က လှေကားထစ် ၄၇ ထစ် မရပ်မနားပြေးတက်တာ ကိုယ်တို့ကားပေါ်က အမေရိကန်သားအဖ။ သမီးဖြစ်သူက တလွှားလွှား ပြေးတက်သွားတာကို အဖေဖြစ်သူက သူ့ခန္ဓာကိုယ်နဲ့မလိုက် အမှီလိုက်နိုင်တာ တွေ့ရတော့ ဂျူလီယာက ပြေးတက်ချင်ရင် တက်လေ သူက အတက်ဆို အကူအညီ မလိုဘူး အဆင်းမှသာ အကူအညီလိုတာတဲ့။ မပြေးချင်တော့ဘူး နေ့တိုင်း ရုံးတက်ရုံးဆင်းချိန်တွေမှာ ပြေးလွှားနေရတာ။ ပြတိုက်အပေါ်ကနေ ကြည့်လိုက်ရင် ဂျော့ဝါရှင်တန်ကြေးရုပ်ရှိတဲ့အဝိုင်း၊ တဖြောင့်တည်းလမ်းနဲ့ မြို့ကို စီးမိုးမြင်ရတော့ မြင်ကွင်းက သိပ်ကောင်းလို့ မမီးငယ်က ဓာတ်ပုံရိုက်ဖြစ်အောင်ရိုက်လို့ မှာတာနဲ့ ရိုက်တယ်။


ကိုယ်တို့လိုပဲ တကိုယ်တော်တိုးရစ်တဲ့ အန်ကယ်ကြီးတစ်ယောက်ကို လှမ်းနှုတ်ဆက်ပြီး ဓာတ်ပုံရိုက်ပေးတယ်။ ဂျူလီယာ ကင်မရာက ဘက်ထရီကုန်သွားလို့ သူ့ကိုရိုက်ပေးပါ ပြီးရင် စပိန်ကို ပို့ပေးပါတဲ့။ ပြေးတက်တဲ့ ကလေးမလေးကို ဓာတ်ပုံရိုက်ခိုင်းရတယ်။ ကောင်မလေးနာမည်က ဂျန်နာတဲ့ ၁၀ နှစ်လောက်ပဲ ရှိသေးတယ်။ သူ့အပြုံး၊ မျက်နှာလေးမှာ စိတ်နှလုံးကောင်းတွေ လျှံထွက်နေတယ်။ အဆောက်အဦးပေါ်မှ ပန်းပုရုပ်ထုက ခန့်ညားလှပတယ်။ ရှေ့က ရေပန်းကြီးကြောင့် အပူသက်သာတယ်။ သတ်မှတ်ထားချိန် စုရပ်ပြန်ရောက်တော့ ကားအဲယားကွန်းက အလုပ်မလုပ်လို့ နောက်ကားအလာကို မိနစ် ၂၀ လောက် စောင့်ရမယ်တဲ့။ ဂျော့ဝါရှင်တန်ရုပ်ထုကို ဓာတ်ပုံသွားရိုက်တယ်။ အမေရိကန်လွတ်လပ်ရေးဖခင်၊ ပထမဆုံးသမ္မတ ဂျော့ဝါရှင်တန် အမှတ်တရ ရုပ်တုတွေကို ယူအက်စ် နေရာတော်တော်များများမှာ တွေ့ရမှာပါ။

George Washington Statue

မိနစ်နှစ်ဆယ်လောက် ကြာတော့လည်း ကားကရောက်မလာ ကားကရပေမဲ့ ဒရိုင်ဘာမရှိလို့တဲ့။ တိုးကုမ္မဏီကို ဖုန်းဆက်၊ တိုးဂိုက်၊ ဒရိုင်ဘာတွေ ခေါင်းချင်းဆိုင် တိုင်ပင်ပြီးတော့ လစ်ဘာတီခေါင်းလောင်းနားမှာ ၁ နာရီလောက် အချိန်ဖြုန်းဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါတယ်။ ဖီလာဒဲဖီးယားစီးတီးဟောကြီးက တကယ်လှတယ်။ အားကစားပေါင်းစုံ ကျင်းပတဲ့ ဖီလာဒဲဖီးယားကွန်ဗင်းရှင်းစင်တာက ယူအက်စ်မှာ အကြီးဆုံးပါတဲ့။ မြို့ကြီးတိုင်းမှာ တရုတ်တန်း ရှိပါတယ်။ တရုတ်တန်းတွေရဲ့ အနီရောင်မုခ်ဦးကို တရုတ်အစိုးရက အကုန်အကျခံ ဆောက်လုပ်ပေးတာတဲ့။ရော့ကီးရုပ်ထုကို မတွေ့ခဲ့ဘူး ဘယ်နားမှာလဲဟင်လို့ ဂိုက်ကို သွားမေးတော့ အနုပညာပြတိုက်နားမှာ လူတွေအားလုံး အဲဒီကို သွားကြတာ၊ မင်း မတွေ့လိုက်တာ I am so sorry လို့ပြောတော့ ဂိုက်ပြောတာကို သေသေချာချာ နားမထောင်ဘဲ စကားတွေ စွတ်ပြောနေတဲ့သူ မှတ်ပြီးလား။ မနက်က အဝတီးထားတော့ ဗိုက်ကမဆာ၊ ပလာဇာမှာလည်း လူရှုပ်တာနဲ့ Independence Hall ရှေ ့ အိမ်သာနား သစ်ပင်တွေအောက်က ထိုင်ခုံမှာ သွားထိုင်မယ်ဆိုတော့ ဂျူလီယာက ကောင်းတယ်တဲ့။

တစ်ယောက်တည်းတိုးရစ်တဲ့ အန်ကယ်ကို ဖိတ်ခေါ်တော့ လိုက်မယ်တဲ့။ သူ့နာမည်က ဘာလာ အိန္ဒိယက ဒေါက်တာ။ သူ့သားရှိတဲ့ နယူးဂျာဆီကို ရောက်နေတာ တလလောက်ရှိပြီ။ ယူအက်စ်ကို အရင်ကလည်း လာလည်ဖူးတယ်။ သူ့သားက ယူအက်စ်စင်တီဇင်တဲ့။ ကိုယ်က ဘားမားကဆိုတော့ သိတယ်တဲ့ အိမ်နီးနားချင်းတွေပဲ သူ့အဘိုးက အိန္ဒိယစစ်တပ်မှာ စစ်မူထမ်းတုန်းက မြန်မာပြည်ကို ရောက်ဖူးတယ် မြို့တော်က Rangoo လေတဲ့။ အိန္ဒိယရွေးကောက်ပွဲမှာ အတိုက်အခံ ဘီဂျေဘီပါတီက အနိုင်ရတယ်နော်လို့ပြောတော့ ဒီနေ့တောင် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲရှိတယ်တဲ့။ ဂူဂျာရတ်ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်တုန်းက ဖြစ်ပွားတဲ့ ဟိန္ဒူမွတ်စလင် အဓိကရိုဏ်းမှာ လူတထောင်လောက် သေဆုံးရတာ သူ့စနက်မကင်းဘူးလို့ သံသယရှိကြပေမဲ့ လက်ဆုပ်လက်ကိုင် မပြနိုင်ကြဘူး။ လက်ရှိသမ္မတ မန်မိုဟန်ဆင်းက မိုဒီသာ သမ္မတဖြစ်လာရင် အဓိကရုဏ်းတွေ ဖြစ်လာနိုင်တယ် မဲမပေးကြဖို့ ဆော်သြပေမဲ့ ဂူဂျာရတ်ပြည်နယ်ကို စီးပွားရေးတိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်လို့ နှစ်ကြိမ်တိုင်တိုင် ရွေးကောက်ခံရတဲ့ မိုဒီဟာ သူ သမ္မတဖြစ်ရင် အိန္ဒိယနိုင်ငံကို စီးပွားရေးတိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်ကြတဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံသားတွေဟာ အိန္ဒိယနိုင်ငံရေးမှာ အစဉ်အလာကြီးမားတဲ့  ဂန္ဒီမိသားစုဝင်တွေထက် ဇာတ်နိမ့်တစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ မိုဒီကို ရွေးချယ်လိုက်ပါပြီ။


ခုခေတ်အိန္ဒိယနိုင်ငံသားတွေ ဇာတ်နိမ့်ဇာတ်မြင့်ထက် စီးပွားရေးတိုးတက်မှုကို လိုချင်တာ။ ရာဂျာတစ်ယောက်သေရင် မယားတွေက မီးပုံထဲခုန်ဆင်းရတဲ့ စနစ်ဟာလည်း အမျိုးသမီးတွေ တောင်းဆိုမှုကြောင့် ပယ်ဖျက်ခဲ့ပါပြီ။ ဟိန္ဒူအယူဝါဒအရ ဂင်္ဂါမြစ်မှာ ရေချိုးရင် အပြစ်တွေ ပယ်ပျောက်ပြီး ကောင်းတဲ့ဘုံ ရောက်တယ်လို့ ယုံကြည်ပါသတဲ့။ ဒါကြောင့် သေခါနီးမှာ တခြားဟာတွေထက် ဂင်္ဂါမြစ်ဆီ သွားဖို့က အဓိကတဲ့။ ဂင်္ဂါမြစ်မှာ ရေစီးနဲ့မျောနေတဲ့ အလောင်းတွေ တွေ့နိုင်တယ်။ ခေတ်ပညာတတ် ဘာလာကတော့ မယုံကြည်ဘူးတဲ့။ ဘာလာက အိန္ဒိယနိုင်ငံတောင်ဖက် အရင်တုန်းက မက်ဒရပ် Madras ခု  ချန်နိုင်း Chennai လို့နာမည်တွင်တဲ့ မြို့ကပါ။ အိန္ဒိယမြောက်ပိုင်းက ကျောင်းသားနဲ့ တောင်ပိုင်းကကျောင်းသား ဆုံကြရင် ဘိုလိုပဲ မှုတ်တာမို့ ဘယ့်နှယ့်ပါလိမ့်လို့ မေးကြည့်တော့ တောင်ပိုင်းသားက တမီးလ်စကားပဲ ပြောတတ်ပြီး ရုံးသုံးစကား စတန်နီစကားကို မပြောတတ်ဘူးတဲ့။ တောင်ပိုင်းသား ဘာလာလည်း ဘာသာစကား  ၃ မျိုးတတ်တယ် တမီးလ်ရယ် တခြား ၂ မျိုး၊ အဲ စတန်နီစကားတော့ မပြောတတ်ဘူးတဲ့။ ဒါဆို စင်္ကာပူလာခဲ့ တမီးလ်ကို နိုင်ငံသားဘာသာစကားလို့ သတ်မှတ်ပြီး ဘူတာရုံမှာ အင်္ဂလိပ်၊ တရုတ်၊  မလေး၊ တမီးလ်လို ကြေငြာတယ်။ ဘာလာ စင်္ကာပူကို ရောက်ဖူးပါတယ်တဲ့။

ဂျူလီယာကို ခင်ဗျား အမျိုးသားရောလို့ ဘာလာက မေးတော့ လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၃ နှစ်လောက်က ညနေစာစားနေရင်း ခေါင်းဇက်ကျိုးပြီး ဆုံးသွားတာတဲ့။ ဆရာဝန် ဘာလာက Heart Attack လားမေးတော့ ဟုတ်တယ်တဲ့။ သူ့အမျိုးသားဆုံးတုန်းက သူ တော်တော် ခံစားရတာတဲ့။ ခုတော့လည်း နေသားကျပါပြီ။ အိမ်မှာ ခွေးလေးကို အဖော်ပြုလို့ တယောက်မျက်နှာ တယောက်ကြည့်။ အချိန်စေ့ပြီမို့ စုရပ်သွားတော့ နောက်ထပ် မိနစ် ၂၀ လောက် စောင့်ရဦးမယ်တဲ့။ ဒါဆိုလည်း နဂိုနေရာကို ပြန်ပြီး စကားတွေ ပြောကြပြန်တယ်။ ဂျူလီယာဆွဲကြိုးမှာ လက်ဝါးကပ်တိုင်၊ တူရကီက ဗလီပုံသဏ္ဌန်၊ ဂျူးတွေရဲ့ အထိမ်းအမှတ် သုံးခုဆွဲထားတယ်။ ဂျူလီယာက စပိန်ကမို့ ဥရောပတော်တော်များများ ရောက်ဖူးတယ်။ ဘာလာက သီရိလင်္ကာ၊ ဆော်ဒီအာရေဗျ၊ ဆီးရီးယား၊ သြစတေးလျ ရောက်ဖူးတယ်။ ကက်သလစ်တွေက ဗာတီကန်၊ မွတ်စလင်တွေက မက္ကာလိုပဲ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တွေက ဗုဒ္ဓဂါယာကို တသက်မှာတခေါက် သွားဖူးချင်ကြတယ်လို့ပြောတော့ ဘာလာက ဟိန္ဒူအယူအရဆိုရင် ဂေါတမဗုဒ္ဓရဲ့ နားရွက်က အသိညာဏ်ပညာနဲ့ပြည့်စုံတယ် ညဏ်ကြီးတယ်လို့ ယူဆတယ်။


တနာရီ အချိန်စေ့လို့စုရပ်ကိုပြန်သွားတော့ နောက်ထပ် မိနစ် ၂၀ ထပ်စောင့်ပါဦးတဲ့။ ကိုယ့်ဘာသာ တစ်ကိုယ်တည်းဆိုရင် အတော်ပျင်းစရာ ကောင်းမှာ။ ခုတော့ ဘာလာ၊ ဂျူလီယာတို့ရဲ့ အတွေ့အကြုံတွေကို နားထောင်ရတာ ပျင်းဖို့တောင် အချိန်မရှိဘူး။ ဆော်ဒီအာရေဗျမှာ အလုပ်ကိစ္စအတွက် တက္ကစီနဲ့ သဲကန္တရာကိုဖြတ်ပြီး ခရီးသွားတော့ ဒရိုင်ဘာက ဘယ်နိုင်ငံကလဲ၊ ဘာလူမျိုးလဲ မေးတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံကဆိုတော့ မွတ်စလင်ဘာသာဝင်လားတဲ့။ မဟုတ်ဘူး ဟိန္ဒူဘာသာဝင်ဆိုတော့ မွတ်စလင်ဘာသာမဟုတ်ရင် ငါ့ကားပေါ်ဆင်းလို့ မောင်းချလို့ ကားသွားကားလာပြတ်တဲ့ သဲကန္တာရကားလမ်းမှာ ဖြတ်သွားတဲ့ ကားတစ်စီးတွေ့ဖို့ နှစ်နာရီလောက် လမ်းလျှောက်လိုက်ရတယ်ဆိုပဲ။ ဟင်...။

ကလေးမမွေးနိုင်လို့ သွေးသွန်ပြီး ရောက်လာတဲ့ လူနာအမျိုးသမီးက ရှားပါးတဲ့ သွေးအုပ်စုပိုင်ရှင်။ သွေးလိုလို့ အလှုရှင်ရှာတော့ သွေးအုပ်စုတူတဲ့ အလှုရှင် ၄ ယောက် ရတယ်။ ခင်ပွန်းဖြစ်သူက အလှုရှင်နာမည်တွေကြည့်ပြီး မွတ်စလင်ဘာသာဝင် မဟုတ်ဘူး ထင်တယ်။ မွတ်စလင်ဘာသာဝင်မဟုတ်တဲ့ သူတွေရဲ့ သွေးတွေကို ကျွန်တော့်မိန်းမ ခန္ဓာကိုယ်ထဲ မထည့်နိုင်ဘူး Let my wife die. ။ သူ့မှာ မယားလေးယောက်ရှိတော့ တစ်ယောက်သေသွားလည်း ဘာအရေးတုန်း။ အို မိုင်ဂါ့ ...( ဂျူလီယာနဲ့ ကိုယ်) ။ မကြာခင်က ဆီးရီးယားမှာ တိုက်ပွဲဖြစ်တော့ သူတာဝန်ကျနေတဲ့ ဆေးရုံကို နေတိုးက ဗုံးကျဲလို့ဗုံးခိုကျင်းမှာ နေရတယ်။ အစိုးရဖက်က ပစ်မလား၊ သူပုန်က ပစ်မလားနဲ့ အချိန်မရွေး သေနိုင်တယ်။ ပိုင်ဆိုင်မှုတွေ အကုန်ဆုံးလို့ သူ စီးလာတဲ့ကားကို သူပုန်က ကားပေါ်ကဆင်း မဆင်းရင် ပစ်ထည့်လိုက်မယ် သော့ပေးတဲ့။ ဒီလိုမျိုးတွေကြောင့် သူ့အလုပ်က တွင်တွင်ခေါ်ပေမဲ့ Middle East ဆိုရင် လုံးဝမသွားဘူးတဲ့။


မိနစ် ၂၀ အချိန်စေ့ပြီမို့ စုရပ်ကိုသွားတော့ ကားရောက်လာပါပြီ။ အမ်းမစ်ချ် Amish လူမျိုးတွေနေတဲ့ လန်ကက်စတာကောင်တီ Lancaster County ကို ၁ နာရီခွဲလောက် မောင်းရတယ်။ စိမ်းစိုနေတဲ့ တောတောင်တွေ၊ စိုက်ပျိုးဖို့ထွန်ယက်နေတဲ့ လယ်ယာတောတွေ၊ မြစ်ချောင်းတွေနဲ့ ရှုခင်းက အင်မတန် သာယာတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အလေးလံလုံးမျက်ခွံကို ပေါ့သွားအောင် မစွမ်းဆောင်နိုင်ဘူး။ အမ်းမစ်ချ်တွေဆီ ရောက်ခါနီးတော့မှ ဂိုက်က ဆွစ်အဆက်အနွယ်ဖြစ်ပြီး ဘာသာရေးအကွဲအပြဲမှာ လွတ်လပ်ချင်လို့ Freedom တိုင်းပြည်ဖြစ်တဲ့ ယူအက်စ်ကို  အခြေချလာရောက်တဲ့ Jakob Amman နောက်လိုက်တွေကို အမ်းမစ်ချ်တွေလို့ ခေါ်ပါသတဲ့။ အမ်းမစ်ချ်တွေဟာ အပွင့်အခက်အစက်တွေ မပါတဲ့ အင်္ကျီပြောင်ဝတ်၊ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား၊ မော်တော်ကား၊ တယ်လီဖုန်း မသုံးဘဲ ရိုးရိုးစင်းစင်း နေထိုင်ကြပါတယ်။ သူတို့စကားကို Pennsylvania Dutch လို့ ခေါ်ပေမဲ့ တကယ်က ဆွစ်ဂျာမန်စကားပါတဲ့။

The Witness ရုပ်ရှင်ထဲမှာ ရာဇဝတ်မှုတစ်ခုကို အမ်းမစ်ချ်ကလေးက မျက်မြင်သက်သေမို့ မင်းသားကြီး ဟယ်ရီဆင်ဖို့က အမ်းမစ်ချ်ရွာကိုလာ ကလေးကို မေးမြန်း။ ဖုန်းဆက်ဖို့ တယ်လီဖုန်းမရှိလို့ အနီးအနားကရွာမှာ သွားဆက်ရတယ်လို့ ဂျူလီယာက ပြောပြတယ်။ မကြာပါဘူး ဂိုက်က The Witness ရုပ်ရှင်ကြည့်ဖူးလား ဟယ်ရီဆင်ဖို့လ် အမ်းမစ်ချ်ရွာမှာ ဖုန်းမရှိလို့ အနီးကရွာမှာ သွားဆက်ရတယ်လေ မှတ်မိကြပါသလားလို့ ပြောတော့တာပဲ။ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်ရာမှာ မြင်းကို သုံးပြီး သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် ဘက်ဂီ Buggy လို့ခေါ်တဲ့ မြင်းလှည်းသုံးပါတယ်။ အမ်းမစ်ချ်ရွာတပတ်ကို အမ်းမစ်ချ်မောင်းတဲ့ ဘက်ဂီမြင်းလှည်း စီးကြတယ်။

Amish Buggy 

လယ်ယာသုံးမဟုတ်ဘဲ ကတ္တရာလမ်းတွေမှာ သုံးတဲ့မြင်းမို့ခွာတပ်ပေးထားတာ။ ကလေးတွေက မေးကြတယ် မြင်းမတွေ ဒေါက်မြင့်ဖိနပ်မစီးဘူးလားတဲ့။ ဟား...ဟား..။ အမ်းမစ်ချ်တွေ ဘဝက ရိုးစင်းပါတယ်။ အနီးအနားက ကျောင်းတွေမှာ ၁၅ နှစ်အထိပဲ ကျောင်းတက်တယ်။ ဒီမှာ လာနေလို့ အမ်းမစ်ချ် မဖြစ်ပါဘူးတဲ့။ အမ်းမစ်ချ်မိသားစုမှာ မွေးဖွားမှ အမ်းမစ်ချ် ဖြစ်ပါတယ်တဲ့။ အမ်းမစ်ချ် အမျိုးသားတွေက မုတ်ဆိတ်မွေးထား၊ ခေါင်းမှာ ဦးထုပ်ဆောင်း၊ အပေါ်က waist coast တထပ်၊ ဘောင်းဘီကြိုးသိုင်း ဝတ်ကြတယ်။ အမျိုးသမီးတွေက ခေါင်းမှာ အဖြူရောင်အုပ်ဆောင်း ပလိန်းဂါဝန် ဝတ်ကြတယ်။ ကြက်တွေကိုလည်း လှောင်အိမ်ထဲမှာ မဟုတ်ဘဲ သဘာဝအတိုင်း လွှတ်ထားတယ်။

နွားနို့ညှစ်တာကို ရှင်းပြပေမဲ့ နားမလည်လိုက်ဘူး။ အမ်းမစ်ချ်တွေဟာ ပစ္စည်းမက်တဲ့ Materialistic တွေ မဟုတ်ဘူး။ အလုပ်ကြိုးစားကြတယ် လောဘနည်းတယ်။ စားဝတ်နေရေး ကျပ်တည်းလာလို့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းတွေကို ဖိတ်ခေါ် လာလည်တဲ့သူတွေကို ဘာဂီမောင်းပို့၊ အစားအသောက်တွေ ရောင်းပြီး တဖက်တလမ်းက ဝင်ငွေရှာကြတယ်။ ဂိုက်က ကလေးတွေ အိမ်လုပ်ကွတ်ကီး လာရောင်းလိမ့်မယ် ဝယ်ချင်လည်းဝယ် သဘောပေါ့။ ကွတ်ကီး ၃ ခုကို တကျပ်၊ လီမွန်နိတ် ၂ ကျပ် အားပေးလိုက်တယ်။ လီမွန်နိတ်က မဆိုးပေမဲ့ ကွတ်ကီးကတော့ စားမကောင်းဘူး။ No TV ၊ No Video Games ဆိုပေမဲ့ ခုခေတ်ကလေးတွေက မိဘတွေ မသိအောင် တယ်လီဖုန်း ကိုင်ကြတယ်။ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား မရှိတော့ ဆိုလာနေရောင်ခြည်သုံးပြီး အားသွင်းတယ်။ မိဘတွေသိရင် ရိုက်ခွဲ ဘုရားကျောင်းက အပြစ်ပေးတယ်တဲ့။

Amish boy is working at the farm

လယ်ကွင်းဆီကနေ ပျံ့လွင့်လာတဲ့  မိုင်လီဆိုင်ရပ်၊ လေဒီဂါဂါသီချင်းတွေကြားရင် အဲဒါ ကလေးတွေလို့သာ မှတ်လိုက်ပါတဲ့။ တခုခု အပြစ်လုပ်မိရင် ဘုရားကျောင်း၊ အသိုင်းအဝန်းကနေ ပစ်ပယ်လေ့ရှိတယ်။ အမ်းမစ်ချ်တွေဘဝမှာ လယ်ယာ၊ မိသားစု၊ ဆွေမျိုး၊ ဘာသာတရားက အရေးပါတယ်။ ခေတ်ပေါ်ပစ္စည်းတွေ မသုံးလို့ မိသားစုအပေါ် အာရုံအပြည့် စိုက်နိုင်တာလားလို့။ ခုခေတ်လူတွေကတော့ (ကိုယ်တိုင်အပါအဝင်) ဖုန်းလေး တပွတ်ပွတ်၊ အပြင်မှာထက် ဖေ့ဘွတ်တို့လို ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေမှာ တွေ့ဆုံတာ ပိုများနေသလားလို့။ အချိန်၊ လုပ်အားသက်သာအောင် မိုက်ခရိုဝေ့စ်၊ အဝတ်လျှော်စက်၊ ရယ်ဒီမိတ်တွေ သုံးပေမဲ့ အရင်ခေတ်က လူတွေလောက် အချိန်ပို မရှိသလားလို့။ ဘာဂီတပတ်စီးပြီးတော့ ဂိုက်က တစ်ဖ်ပေးဖို့ ရီကွက်လုပ်ထားတော့ အားလုံးတစ်ဖ်ပေးကြတယ်။

ညနေ ၄ နာရီ Kitchen Ketlle Village မှာ ညစာစားတော့ ဂိုက်က soup  အရမ်းကောင်းတယ်လို့ ညွှန်းတယ်။ ဟင်းသီးဟင်းရွက်အမဲသားစွပ်ပြ ုတ် Vegetable Beef Soup နဲ့ ကြက်သားဆင်းဒွစ်ချ် Chicken Salad Sandwich ၊ ချိစ်ကိတ်၊ အနုပညာပြတိုက်မှာ ရေခဲမုန့်ဝယ်ကွျှေးတဲ့ ဂျူလီယာအတွက် Pie မှာလိုက်တယ်။ အိုးမိုင်းဂါ့ စွပ်ပြ ုတ်က ကောင်းလိုက်တာ စားဖူးသမျှထဲမှာ ဒီစွပ်ပြ ုတ် အကောင်းဆုံး။ ဓာတ်ပုံမရိုက်ဘဲ မနေနိုင်အောင်ကို ကောင်းတယ်။ ဘာလာက အမဲသားစွပ်ပြုတ်စားတယ်ဆိုလို့ အံ့သြလို့။ သူ့အမျိုးသမီးက မစားဘူး သူက စားတယ်တဲ့။ ဆူနမ်တို့နဲ့သွားစားရင် ကိုယ်က အမဲသားစားလို့ကတော့ သူတို့ပန်းကန်ကို အရင်လိုနှိုက်ခွင့် မပေးဘူး နင် အမဲသားစားတာ ငါတို့ပန်းကန်ကို မထိနဲ့တဲ့။

The best vegetable beef soup I had ever had

ဂျူလီယာက ရောက်တဲ့အရပ်က အမှတ်တရ မက်ကနစ် ဝယ်ပြီး ရေခဲသေတ္တာမှာ ကပ်ထားတယ်တဲ့။ သူ မက်ကနစ် ရှာပုံတော်ဖွင့်ချိန်မှာ ကိုယ်နဲ့ဘာလာက မုန့်ဆိုင်ထဲဝင်ပြီး မြည်းစမ်းတာ ကောင်းလွန်းလို့ ဝယ်ဖို့ခြင်းတောင်း ဆွဲတော့တာပဲ။ ဘာလာက ငါတို့ဆိုင်မှာစားတာ မှားတယ်ကွ ဒီမှာ လာစားရမှာလို့ နောက်တယ်။ မမီးငယ်က အမ်းမစ်ချ်တွေလုပ်တဲ့ နို့ခဲ တအားစားကောင်းတာ ဝယ်ခဲ့လို့မှာတော့ သွားရှာတာ မတွေ့ဘူး။ Peach Salsa ၊ Rasberry Jam နဲ့ ချဉ်ချဉ်စပ်စပ် Salsa သုံးဘူး ဝယ်လာတယ်။ Salsa တွေက အာလူးကြော်တို့နဲ့ စားရတာ။ အမ်းမစ်ချ်တွေက ပြင်ပကမ္ဘာကြီးနဲ့ မထိတွေ့တော့ ရိုးသားတဲ့ပုံက အထင်းသား ပေါ်နေတယ်။ လူတွေက ဝတ်တာ၊ နေတာထိုင်တာ ရိုးရိုးကြီး အစားအသောက်ကတော့ ထိပ်တန်းဗျို့။ အမ်းမစ်ချ်စာတွေကို အကြိုက်တွေ့သွားလို့ ရှာဖွေကြည့်တော့ အွန်လိုင်းကနေ မှာလို့ရတယ်တဲ့။ သတင်းကောင်းပဲ။

မုန့်တွေ မြည်းနေတုန်း အန်ကယ်ကြီးတစ်ယောက်က ကင်မရာ ဘယ်က ဝယ်တာလဲလို့ လာမေးတယ်။ တုတ်ကောက်နဲ့မို့ ဂျူလီယာက ကူတွဲပေးရမလားလို့ သွားမေးတာ နိုးလို့ အပြတ်ငြင်းလိုက်တဲ့ အဘိုးကြီး။ ယောကျ်ားလေးတွေက မိန်းကလေးတွေကို ကူတွဲပေးချင်တာ မိန်းကလေးက ကူတွဲပေးမယ်ဆိုရင် ယောကျာ်းလေးက လက်မခံချင်ဘူး။ ကင်နွန်ဆိုက်က ဝယ်တာလို့ဖြေတော့ ဘယ်လောက်လဲလို့ မေးတယ်။ Black Swan ရုပ်ရှင်ကို ဒီကင်မရာနဲ့ ရိုက်တာလို့ ဆိုကြတယ်။ ခုမှ ဈေးကြီးတာ ဝယ်တာ နောင်တရတယ် ဒီကင်မရာကနေ ပိုက်ဆံထွက်လာတာလဲမဟုတ်၊ ပရော်ဖက်ရှင်နယ်လည်းမဟုတ် ဈေးသင့်တာပဲ ဝယ်သင့်တာလို့ နောင်တစကားဆိုတော့ သူက ငါ့မှာသာ အချိန်နဲ့ ပိုက်ဆံရှိရင် ဝယ်တယ်တဲ့။ သူက ဘရာဇီးကတဲ့ သူက အပျော်ရိုက်၊ သူ့သားက ပရော်ဖက်ရှင်နယ်။ ကားဆီအသွား လမ်းမှာပြန်တွေ့တော့ မစ် ကင်မရာကို ဓာတ်ပုံရိုက်ပါစေတဲ့ (ဟင် လူကိုယ်တော့ မရိုက်ဘူး) ။ ဘရာဇီးအသင်း ကမ္ဘာ့ဖလား ဗိုလ်စွဲပါစေလို့ ဆုတောင်းပေးတော့ အင်း အဲဒီမှာ ပြသနာတွေ ရှိနေတယ် ပေးတဲ့ဆု တလုံးတဝတည်း ပြည့်ပါစေတဲ့။

Amish family is working at the farm. Amish woman is riding the cart and man is collecting the hail for the winter.
Child is sitting near the heap of hail and  family dog is also working together.

အမ်းမစ်ချ်တွေ အမ်းမစ်ချ် မဟုတ်တဲ့သူ အားလုံးကို အင်္ဂလိပ်လို့ ခေါ်သတဲ့။ မြန်မာတွေ နိုင်ငံခြားသားကို ကုလားဖြူ၊ ကုလားမဲ ခေါ်သလိုပေါ့။ အင်္ဂလိပ်စာသင်တန်းက ဆရာပြောပြတာ သတိရမိတယ်။ မြန်မာတွေက မသိရင် ဓာတ်တပ်ပြီး ခေါ်လိုက်တာပဲတဲ့။ ဘာမှန်းမသိတဲ့အလုံးကို ဓာတ်လုံး၊ အပြားကို ဓာတ်ပြား၊ စက်ကို ဓာတ်စက်၊ ဓာတ်ရှင်၊ ဓာတ်ခဲ။ ၂ နာရီလောက် ကားစောင့်ရတာကို နှစ်သိမ့်တဲ့အနေနဲ့ ဂိုက်က ရေခဲမုန့်ကျွှေးတယ်။ အမ်းမစ်ချ်မလေးရောင်းတဲ့ အိမ်လုပ်ရေခဲမုန့်က စားကောင်းတယ်။ ဂျူလီယာက ဘက်ကီမက်ကနစ် လက်ဆောင်ပေးတယ်။ သူ့လိပ်စာ ရေးပေးတယ် ဓာတ်ပုံတွေကို စာတိုက်နဲ့ ထည့်ပေးဖို့။ ဥရောပကို လာလည်ခဲ့ရင် သူ့ဆီလာခဲ့ဖို့ ဖိတ်ခေါ်တယ်။ ကိုယ် ဥရောပကို သွားလည်တဲ့အချိန်ထိ ဂျူလီယာ အသက်ရှင်နေပါ့ဦးမလား။ ဂျူလီယာ၊ ဘာလာတို့နဲ့ နောက်ထပ်ဆုံတွေ့ပါဦးမလား။ မမ်မိုရီယမ်ဒေးပိတ်ရက် ခရီးသွားကြတဲ့ နယူးယောက်သားတွေ နယူးယောက်ကို ပြန်လာပြီမို့ ကားလမ်းတွေ ကျပ်နေပါပြီ။ လင်ကွန်းတန်နယ်ဝင်ခါနီးမှာ ဂိုက်က ကင်မရာတွေ အသင့်ပြင် မက်ဟန်တန်ညအလှကို ရိုက်ကြမယ်လို့ ဆိုတာနဲ့ ကင်မရာမီးတွေ တဖျပ်ဖျပ်ပွင့်သွားတယ်။ နယူယောက်သီချင်းကို နားဆင်ပြီး နယူးယောက်ကို ပြန်ရောက်လာပါပြီ။ တစ်ဖ်ကိုပဲ ခံစားခွင့်ရှိတာမို့ တစ်ဖ်ပေးဖို့ ဂိုက်က ရီကွက်လုပ်တဲ့အခါ အားလုံးက တစ်ဖ်ပေးကြပါတယ်။

Amish Costumes  credit to google
Amish style Bike Scooter
There is no electricity, TV, video games and telephone. So Amish people wash the clothes by hand and hung under the sun like my hometown. It had been nearly six years I don't see this scene. It reminds me of my hometown
Julia, 80 years old from Spain and Bala, 70+ years old from India, doctor.
God will know when we will meet again.

ဂိုက်က အတော်ဝန်ဆောင်မှုကောင်းတယ်။ သိသင့်သိထိုက်တာတွေ၊ အကြံညဏ်တွေ ပေးပါတယ်။ ခရီးသည်တွေကို ဂရုတစိုက် ရှိတယ်။ ၄၅ ယောက်ကို တစုတစည်း ထိန်းကျောင်းဖို့ဆိုတာ အတော်မလွယ်။ သတ်မှတ်ချိန်ထက် နောက်ကျပြီးမှ ရောက်တတ်တဲ့သူ၊ ပေါက်ပေါက်ရှာရှာ မေးခွန်းမေးတဲ့သူ၊ ကွန်ပလိမ်းတဲ့သူ လူအမျိုးမျိုးကို အဆင်ပြေအောင် ညှိနှိုင်းရတာ။ သူတို့ကုမ္မဏီကနေ ဘော့စတွန်၊ ဝါရှင်တန်ဒီစီ၊ နိုင်အာဂရာရေတံခွန်တိုးတွေ ရှိပါတယ်လို့ ကြေငြာတယ်။ ခရီးသည်တွေက အဖြူများတယ်။ အာရှသားဆိုလို့ ကိုယ်နဲ့ ဘာလာ နှစ်ယောက်တည်း။ ဈေးလည်း နည်းနည်းကြီးတယ်။ ဂျူလှိုင် ၄ ပိတ်ရက် ရှိသေးတာမို့ ရှာဖွေတော့ တရုတ်တိုးတွေကို သွားတွေ့တယ်။ ဈေးသက်သာသလို လိုချင်တဲ့ ရက်တွေထွက်တယ်။ နောက်ဆို ကျလစ် ကျလစ် လက်ပံပင်ပေါ်ဇရက်ကျတဲ့ ပေါက်ဖောက်တိုးကားတွေနဲ့ ခရီးသွားဖြစ်မလားဘဲ။

Happy Traveling !

စန်းထွန်း
ဇွန် ၃၊ ၂၀၁၃။
Reference : Google